Τι θα αποφεύγαμε αν προσέχαμε

Πριν από κάποιους μήνες μ’ έπνιξε το παράπονο και η οργή όταν διάβασα σε μια σχολιογραφική στήλη: «Δείξτε μου ένα δημοσίευμα προηγούμενων δεκαετιών με το οποίο να ασκείται κριτική στην κυβέρνηση για ανεξέλεγκτες παροχές. Δεν υπάρχει». Κι αμέσως αποφάσισα να συγκεντρώσω σ’ ένα ολιγοσέλιδο βιβλίο μερικά από τα εκατοντάδες δημοσιεύματά μου, κυρίως στο «Βήμα» και ενδεικτικά στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», όπου σχεδόν μονότονα επί τρεις δεκαετίες κατήγγελλα τις ανεξέλεγκτες ως σκανδαλώδεις παροχές με δανεικά, όταν τα δημόσια ταμεία προ πολλού είχαν αδειάσει. Μάλιστα, στην κάπως βιαστική αναδρομή μου στη δυσπρόσιτη λόγω όγκου αρθρογραφία μου, ανακάλυψα έκπληκτος, καθώς το είχα ξεχάσει, κύριο άρθρο μου στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» όπου στην καθαρεύουσα της εποχής και στο ολοσέλιδο εξώφυλλο στις 8 Σεπτεμβρίου 1966 επεσήμαινα: «Δανειζόμεθα από το εξωτερικόν δια να εξοφλούμεν τα χρέη μας προς το εξωτερικόν». Και υπογράμμιζα στη συνέχεια: «Η Ελλάς έφθασεν εις αδιέξοδον με τον συνεχή δανεισμόν και την μη παραγωγικήν αξιοποίησίν του».

Πριν από λίγους μήνες από το διαπιστωτικό αυτό δημοσίευμα, είχε ξεκινήσει επί κυβερνήσεως Ενώσεως Κέντρου υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, αποκληθέντα και «Γέρο της Δημοκρατίας», ο πρώτος απερίσκεπτος κατήφορος των παροχών. Στην αρχή κατασπαταλήθηκαν τα πλεονάσματα, που με τόση προσπάθεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως πρωθυπουργού και του Ξενοφώντα Ζολώτα ως διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας πέτυχαν να έχει ο κρατικός προϋπολογισμός, για να επακολουθήσει ο ασύνετος δανεισμός κυρίως από το εξωτερικό. Αυτός ο δανεισμός που συστηματοποιήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου με διόγκωση ελλειμμάτων και δημοσίου χρέους. Είχε ανταποκριθεί πρόθυμα στην ανεύθυνη λαϊκή απαίτηση «δώσε και μένα μπάρμπα». Το έγκλημα ολοκληρώθηκε ως απόρροια της διαβεβαίωσης του Γεώργιου Παπανδρέου (εγγονού) ότι «λεφτά υπάρχουν». Ετσι, παρά την ενδιάμεση προσπάθεια νοικοκυρέματος επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη, φθάσαμε στο χείλος της καταστροφής από το οποίο μας έσωσε (προσωρινά;) ο δανεισμός της τρόικας με τους γνωστούς σκληρούς όρους.

Στο εξώφυλλο του βιβλίου μου ένα ευρηματικό σκίτσο του μοναδικού Κώστα Μητρόπουλου παρουσιάζει κάποιον που κυνηγά ένα χαρτονόμισμα χωρίς να προσέχει ότι οδηγείται στον γκρεμό. Αυτό μου ενέπνευσε και τον τίτλο του βιβλίου «Ας προσέχαμε» (εκδόσεις Παπαζήση). Αν προσέχαμε τις επισημάνσεις των φιλοξενούμενων στο βιβλίο κειμένων θα προλαβαίναμε πολλά από τα λάθη, τις αβλεψίες, την άφρονα συμπεριφορά στην οποία μας ωθεί η θανάσιμη αμαρτία της απληστίας και η εθελοτύφλωση που προκαλεί. Οι περιεχόμενες προειδοποιήσεις, που βασίζονται στον κοινό νου και στα πραγματικά στοιχεία και τις οποίες κάθε εβδομάδα επί 25 και πλέον χρόνια αναδείκνυα στα εκλαϊκευμένα άρθρα μου, αγνοήθηκαν από τους πολιτικούς, τις συντεχνίες και τα συνδικάτα, αλλά και τους απλούς πολίτες. Αυτές τις ολέθριες εξελίξεις και συμπεριφορές, που μερικοί ακόμα ευσυνείδητοι συνάδελφοι δημοσιογράφοι και ακόμη λιγότεροι οικονομολόγοι επισήμαιναν από καιρό με αγωνία, αναδεικνύει ενδεικτικά και σε συσχετισμό με το σήμερα το βιβλίο μου αυτό. Ταπεινή φιλοδοξία μου τα όσα υπογραμμίζω να τα πληροφορηθούν και συνειδητοποιήσουν οι νεότερες γενιές, που σήμερα πληρώνουν αμαρτίες γονέων και παππούδων.

Στη σημερινή κρίσιμη φάση που διάγουμε κρίνεται το αν θα μπορέσουμε να αποτρέψουμε την καταστροφή καθώς, όπως είπε και ο κ. Στουρνάρας: «Το παγόβουνο είναι ακόμα μπροστά μας και απλώς το καράβι έχει κόψει ταχύτητα». Πικρή δικαίωσή μου το κείμενό μου της 23ης Οκτωβρίου 1994 όπου επεσήμαινα ότι «συμπεριφερόμαστε ως επιβάτες του Τιτανικού!».

jmarinos@tovima.gr