Είναι πραγματικά, πολύ μεγάλο και ωραίο όνειρο, που ίσως οδεύει προς την ευτυχή υλοποίησή του, μια «Κυβέρνηση της Αριστεράς». Τόσο μεγάλο και τόσο ωραίο που κάθε προσπάθεια αποδόμησης του νέου προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, που παρουσίασε ο κ. Αλέξης Τσίπρας, πέφτει στο κενό. Ας αμπελοφιλοσοφήσουμε προς στιγμή: Οι υποσχέσεις πάντα είναι υπέρτερες της πραγματικότητας, οι άνθρωποι γεννιούνται, μεγαλώνουν (και πεθαίνουν) με την ελπίδα της Αθανασίας, άρα το δικαίωμα στο όνειρο είναι αναφαίρετο και ισχυρότερο κάθε πεζολόγου απειλής για έξοδο από την Ευρωζώνη.
Και τώρα προσγείωση: γιατί τα επιχειρήματα του ΣΥΡΙΖΑ «πιάνουν» και συγκινούν έναν ευρύτερο κόσμο; Πίστευε κανείς πως τα φληναφήματα του Καμμένου θα είχαν τέτοια αποδοχή; Ποιος έστρωσε το χαλί στα σαλεμένα παιδιά της Χρυσής Αυγής; Πότε θυμήθηκε ο Ευάγγελος Βενιζέλος ότι τα Μνημόνια μπορούν να αναθεωρηθούν και γιατί, όταν ήταν ο αρμοδιότερος διαπραγματευτής της νέας Δανειακής Σύμβασης δέχθηκε τους επαχθείς όρους της; Πόση πολιτική μυωπία μπορεί να έχει ο Αντώνης Σαμαράς, για να μην προβλέπει, ότι οι τούμπες και οι εκβιασμένες δικαιολογίες, τιμωρούνται;
Αλλά αυτά είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα. Το βασικό κενό, της προηγούμενης και της τρέχουσας προεκλογικής περιόδου, εξακολουθεί να παραμένει o γενναίος, αυτοκριτικός και αναθεωρητικός στοχασμός, πάνω στις κακοδαιμονίες της μεταπολίτευσης. Για τον ρόλο του κράτους, τις συνδικαλιστικές συντεχνίες, την άνιση σχέση μας με την Ευρώπη, την ανάπηρη και ακριβή Παιδεία, την διαφθορά και την φοροδιαφυγή κι’ άλλα, κι’ άλλα σημαντικά και κρίσιμα θέματα.
Όταν ένα κόμμα της Αριστεράς, βρίσκεται στις παρυφές της κυβερνητικής εξουσίας, θα έπρεπε, πριν από την εξαγγελία ελπίδας, να δίνει δείγματα υπευθυνότητας. Οι ψηφοφόροι που κάνουν αυτό το θεαματικό άλμα, είναι συντετριμμένοι από την ανακολουθία, την διαφθορά και τα ψέματα των προηγούμενων και την επιλεκτική κι άδικη συνέπεια των Μνημονίων. Δεν αναζητούν μόνο, όπως επιπόλαια ορισμένοι ισχυρίζονται, την απαλλαγή από τα βάρη της ύφεσης, της ανεργίας και της καταστροφής, αλλά κι ένα νέο, καινοτόμο και, πάνω απ’ όλα ηθικό περιεχόμενο στην Πολιτική.
Το εκρηκτικό μείγμα είναι η αντίφαση της προσμονής. Υπάρχει από την μια πλευρά, ένας κόσμος που απαιτεί την ανατροπή των αμαρτωλών πλευρών της κουλτούρας της μεταπολίτευσης και από την άλλη, ένας άλλος κόσμος που θεωρεί πως η επιστροφή, στις παλιές συνταγές, είναι ο μοναδικός δρόμος για τον απολεσθέντα παράδεισο. Είναι δύο κεντρικές επιλογές, εκ διαμέτρου αντίθετες και θα έλεγα, εχθρικές η μια προς την άλλη.
Δυστυχώς, ο πολιτικός και κοινωνικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ κολακεύει τους δεύτερους και αγνοεί τους πρώτους. Μια ανάγνωση στο πρόσφατα, αναθεωρημένο πρόγραμμά του, δεν αφήνει αμφιβολία, ποιος δρόμος επιλέχθηκε. Γιατί, από όλη αυτήν την φασαρία, για το αν καταγγείλει, πολιτικά, νομικά και δεν ξέρω με ποιον άλλο τρόπο, τα Μνημόνια, απουσιάζει ένα συνεκτικό και ρεαλιστικό πρόγραμμα που θα περιθωριοποιήσει νοοτροπίες και πρακτικές, που μας έσπρωξαν στον γκρεμό. Όταν δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα φιγουράρουν τα πρόσωπα ενός ανυπόληπτου πολιτικού προσωπικού, όταν περισσεύει η αλαζονεία και ο παραλογισμός, αντί να επικρατεί η ψύχραιμη επεξεργασία, η μεγάλη ελπίδα για την Αριστερά, μπορεί να γίνει ο μεγαλύτερος εφιάλτης. Πριν από πολλά χρόνια αυτός ο χώρος σπρώχθηκε ή επέλεξε τον Εμφύλιο. Σήμερα ας μην τον σπρώξουν πάλι ή ας μην επιλέξει, την ευρωπαϊκή εξορία.
Η επιβίωση της Αριστεράς μετά την συντριβή του Εμφυλίου, οφείλεται στο ηθικό της περιεχόμενο, στην ουσία της ανιδιοτέλειας και της θυσίας. Με την ΕΔΑ, τον αείμνηστο Ηλία Ηλιού και τους άλλους, η Αριστερά ενσωμάτωσε το δημοκρατικό αίτημα ως κεντρικό στοιχείο της πολιτικής της κουλτούρας. Έδινε έτσι, στους ηττημένους, ένα θετικό όραμα, τους ενσωμάτωνε στον κοινωνικό ιστό. Όταν η χούντα των συνταγματαρχών σάρωσε σε μια νύχτα, τον παλιό, ξοφλημένο πολιτικό κόσμο, η Αριστερά ήταν ο χώρος που, περισσότερο από κάθε άλλον, επέβαλε, όχι μόνο ένα αγωνιστικό, αλλά κι ένα δημοκρατικό ήθος, τόσο απαραίτητο για να μην οδηγηθεί η χώρα στον εκφασισμό, από το καθεστώς της δικτατορίας. Η Χούντα δεν απέκτησε λαϊκό έρεισμα και η ηθική ηγεμονία της Αριστεράς ήταν ένας βασικός λόγος.
Σήμερα ασφαλώς και δεν υπάρχουν αναλογίες, με εκείνον τον μακρινό Απρίλη, του ’67. Αλλά η Αριστερά βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες, πάλι, επιλογές και η συνήθεια της, στην άρνηση και την μαχητικότητα δεν επαρκεί. Ο δρόμος από την ανεμελιά και την αρνητικότητα της αντιπολίτευσης, στην δοκιμασία και την πραγματικότητα της εξουσίας, δεν είναι τόσο εύκολος και σύντομος, όπως πολλοί, νομίζουν.