Το σκηνικό που βγήκε από τις κάλπες την περασμένη Κυριακή δεν προέκυψε ξαφνικά, ούτε συμπτωματικά. Δεν αποτέλεσε καν έκπληξη για όσους αντιλαμβάνονταν τι συμβαίνει στη χώρα.
Είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων λαθών που οδήγησαν τα δυο (πρώην) μεγάλα κόμματα στα όρια της καταστροφής.
Των λαθών τους, όμως, προηγείται ένα προπατορικό αμάρτημα: η καταστροφική πολιτεία της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου το διάστημα Οκτωβρίου 2009 – Απριλίου 2010, η οποία οδήγησε σε ένα ακόμη πιο καταστροφικό μνημόνιο.
Λάθος συνταγή, λάθος εφαρμογή ή και τα δύο, το μνημόνιο απεδείχθη τελικώς μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του πολιτικού συστήματος.
Αυτή η θεμελιώδης ανικανότητα ναρκοθέτησε όλες τις μετέπειτα εξελίξεις αλλά δεν τις προσδιόρισε απολύτως. Τα πράγματα ίσως να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά αν το προπατορικό αμάρτημα δεν ακολουθούσε μια ατελείωτη σειρά λαθών.
Λάθος 1ο Το δημοψήφισμα.
Τη στιγμή ακριβώς που η Ελλάδα φαίνεται να παίρνει μια ανάσα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 28 Οκτωβρίου 2011, ο Γ. Παπανδρέου ανασύρει την ιδέα του δημοψηφίσματος.
Αποτέλεσμα; Οδηγείται σε ταπεινωτική αναδίπλωση στις Κάννες και προδιαγράφει την πτώση της κυβερνήσεώς του.
Λάθος 2ο Η κυβέρνηση Παπαδήμου.
Αντί τότε η χώρα να οδηγηθεί σε εκλογές (ας πούμε, στις 4 Δεκεμβρίου…) όταν ακόμη δεν υπήρχαν στον ορίζοντα ούτε Τσίπρας, ούτε Καμμένος, ούτε Χρυσή Αυγή, το πολιτικό σύστημα πανικοβλήθηκε.
Αποτέλεσμα; Μια «συγκυβέρνηση» χωρίς να είναι κυβέρνηση, περιορισμένων καθηκόντων και δεδομένης διάρκειας. Οι έξι μήνες που ακολούθησαν απορύθμισαν πλήρως το πολιτικό σύστημα.
Λάθος 3ο Η συμμετοχή της ΝΔ στην κυβέρνηση Παπαδήμου.
Ως τότε η ΝΔ διεκδικούσε τη δυσαρέσκεια από τη διακυβέρνηση του ΠαΣοΚ. Ηταν μια φυσιολογική λειτουργία του σχήματος συμπολίτευση /αντιπολίτευση σε μια κανονική δημοκρατία.
Η συμμετοχή της ΝΔ στη διακυβέρνηση ακύρωσε αυτή τη λειτουργία και το κενό αντιπολίτευσης που δημιουργήθηκε καλύφθηκε από τον Αλ. Τσίπρα και τους άλλους.
Από τον Δεκέμβριο αρχίζει η δημοσκοπική κάμψη της ΝΔ και κορυφώνεται τον Φεβρουάριο.
Η πολιτική (όπως και η φύση) απεχθάνεται το κενό!..
Λάθος 4ο Η διεύρυνση της «ατζέντας Παπαδήμου» και το νέο μνημόνιο.
Περί τον Ιανουάριο, γίνεται σαφής η πρόθεση των δανειστών να βάλουν όλα τα πράγματα στο τραπέζι.
Η λογική του είναι τόσο απλή όσο και ηλίθια. «Τώρα που βρήκαμε Παπαδήμο να θάψουμε πέντε – έξι».
Ως τότε η αντίθεση του Σαμαρά στο μνημόνιο παρουσιαζόταν (εντός και εκτός Ελλάδος) όχι ως μια χρήσιμη πολιτική εφεδρεία αλλά ως η αιτία της αποτυχίας του.
Νόμισαν, λοιπόν, πως με τη ΝΔ στην κυβέρνηση μπορούσαν πλέον να διευθετήσουν όσα δεν είχαν διευθετηθεί και να δεσμεύσουν όλους στην εφαρμογή τους.
Αποτέλεσμα; Φόρτωσαν τη βάρκα περισσότερο από όσο άντεχε, κυρίως στον τομέα των εργασιακών αλλαγών. Υπερεκτίμησαν τις δυνατότητες του δικομματικού πολιτικού συστήματος. Και η βάρκα τούμπαρε…
Λάθος 5ο Η καθυστέρηση των εκλογών.
Η συνεχής μετάθεσή τους εμπέδωσε μια αίσθηση ακυβερνησίας και ενίσχυσε τις φυγόκεντρες δυνάμεις που είχε ενεργοποιήσει η κυβέρνηση Παπαδήμου.
Δημοσκοπικά το πολιτικό σκηνικό άρχισε να παίρνει τη σημερινή του μορφή από τη στιγμή που δεν έγιναν οι εκλογές στην αρχική τους ημερομηνία (19 Φεβρουαρίου) και όταν κατέστη σαφές ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου μπορεί να μην κυβερνούσε αλλά διαπραγματευόταν ουσιαστικά ένα «δεύτερο μνημόνιο».
Τον Μάιο ήταν πια πολύ αργά να μαζευτούν τα πράγματα…
Λάθος 6ο Η ψήφιση του δεύτερου μνημονίου.
Αντί να μετατεθεί για μετά τις εκλογές και να ανατεθεί στη νέα Βουλή, ψηφίστηκε προεκλογικά.
Με τις γνωστές συνέπειες στην κοινοβουλευτική συνοχή των κομμάτων. Και με τον άστοχο χειρισμό των διαφωνιών από τον Ευ. Βενιζέλο και (κυρίως) από τον Αντ. Σαμαρά.
Η αποτυχία του δεύτερου να ενσωματώσει τις διαφωνίες οδήγησε ευθέως στη δημιουργία του κόμματος Καμμένου.
Λάθος 7ο Η καθυστέρηση της αλλαγής ηγεσίας στο ΠαΣοΚ.
Για ανομολόγητους (ως τώρα) λόγους χρειάστηκαν σχεδόν πέντε μήνες για να αλλάξει το ΠαΣοΚ ηγεσία μετά την κυβερνητική αλλαγή.
Αποτέλεσμα; Υποθηκεύτηκε η νέα ηγεσία προτού ακόμη αναλάβει. Και εν τω μεταξύ η συνοχή της παράταξης οδηγήθηκε στα Τάρταρα.
Λάθος 8ο Η αποδραματοποίηση των εκλογών.
ΠαΣοΚ και ΝΔ (κυρίως το ΠαΣοΚ) άφησαν να δημιουργηθεί η εντύπωση πως, ούτως ή άλλως, θα κυβερνήσουν μαζί, με ένα πρόγραμμα το οποίο είναι δεδομένο.
Ετσι, ο ψηφοφόρος αισθάνθηκε ότι το ζήτημα της διακυβέρνησης είναι λυμένο. Και ότι εκείνος είναι ελεύθερος και ασφαλής να εκφράσει τη γενική δυσφορία του.
Αυτό ακριβώς έκανε!
Λάθος 9ο Οι λάθος εκλογές.
Δεν ξέρω ποιοι οργάνωσαν τις προεκλογικές εκστρατείες των δύο κομμάτων αλλά θα πρέπει να τους μάθουμε για να μην πάρουν και κανέναν άλλο χριστιανό στον λαιμό τους.
Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αστοχία των διαφημιστικών μηνυμάτων και επιλογών.
Αλλά και στην ανεκδιήγητη ιδέα να τσακώνονται Βενιζέλος και Σαμαράς για την πρωθυπουργία ή το ντιμπέιτ, την ίδια στιγμή που οι ψηφοφόροι τους δραπέτευαν για τον Τσίπρα και τον Καμμένο. Εκαναν λάθος εκλογές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ