Λυπάμαι αλλά το ερώτημα δεν είναι πλέον ποιοι θα κυβερνήσουν την Ελλάδα με ποιους αν στις προσεχείς εκλογές δεν προκύψει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία κάποιου κόμματος.
Το ερώτημα είναι αν υπό τις παρούσες συνθήκες η Ελλάδα μπορεί να κυβερνηθεί από κάποιο μεμονωμένο κόμμα, είτε έχει είτε δεν έχει αυτοδυναμία.
Η απάντησή μου είναι απλή: όχι, δεν μπορεί!
Το ΠαΣοΚ με 160 βουλευτές και 44% των ψήφων κατέρρευσε μέσα σε δύο χρόνια και πριν ακόμα τα πράγματα φτάσουν στο σημερινό δραματικό σημείο.
Υπό αυτήν την έννοια, η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές δεν αρκεί να είναι προϊόν μόνο κοινοβουλευτικής αριθμητικής. Χρειάζεται και κάτι άλλο. Κάτι ευρύτερο. Κάτι περισσότερο.
Στην αναζήτηση αυτή υπάρχουν τρεις δεσμευτικοί κανόνες:
Πρώτον, από τον κυβερνητικό συνδυασμό δεν μπορεί να αποκλειστεί το κόμμα που θα έλθει πρώτο στις εκλογές.
Οχι μόνο για λόγους δημοκρατικής τάξης. Αλλά κι επειδή το μπόνους των 50 εδρών που προβλέπει ο εκλογικός νόμος δίνει ούτως ή άλλως στο πρώτο κόμμα μια σχετική αριθμητική πλειοψηφία, την οποία δύσκολα μπορεί κάποιος να παρακάμψει.
Δεύτερον, στον κυβερνητικό συνδυασμό δεν μπορούν να μετέχουν πολιτικές δυνάμεις που αμφισβητούν τις βασικές συντεταγμένες της πολιτείας μας, όπως είναι το δημοκρατικό πολίτευμα, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός και η ελεύθερη οικονομία.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν αποκλείονται οι δυνάμεις της άκρας Δεξιάς και της άκρας Αριστεράς, όποιο ποσοστό κι αν συγκεντρώσουν στην κάλπη.
Τρίτον, η κυβερνητική λύση δεν μπορεί παρά να είναι προγραμματικά ουσιαστική και αυθεντικά πολιτική.
Αφενός μεν επειδή η όποια συνεργασία οφείλει να προκύψει από την ανυπόκριτη και ρητή συμφωνία πολιτικών δυνάμεων που μετέχουν στις εκλογές και εκπροσωπούνται στη Βουλή -διαφορετικά, η συνεργασία θα είναι καλαμπούρι…
Αφετέρου δε επειδή η κοινοβουλευτική μας παράδοση δεν προβλέπει άλλοι να ψηφίζονται και άλλοι να κυβερνούν _ διαφορετικά κανείς δεν θα ασκεί ουσιαστικά την ευθύνη της διακυβέρνησης…
Με άλλα λόγια, στο μετεκλογικό προξενιό ο μαγικός αριθμός δεν είναι 151 – αυτός είναι και εύκολος αλλά και ανεπαρκής…
Ο μαγικός αριθμός είναι 180 έδρες. Για δύο λόγους:
Πρώτον, επειδή η κυβερνητική πλειοψηφία θα μπορέσει να αλλάξει αμέσως και για άμεση χρήση τον εκλογικό νόμο ώστε να αναχαιτιστούν οι όποιες δυνάμεις της αποσταθεροποίησης.
Δεύτερον, επειδή αυτή η κυβερνητική πλειοψηφία θα μπορέσει την άνοιξη του 2013 να ξεκινήσει και τυπικά μια διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης στην κατεύθυνση ενός νέου, υγιέστερου και αποτελεσματικότερου πολιτικού συστήματος.
Τι σημαίνει αυτό;
Πολύ απλά ότι μια κυβερνητική πλειοψηφία 180 εδρών μπορεί κυριολεκτικά να αλλάξει την Ελλάδα και να δρομολογήσει μια νέα Μεταπολίτευση.
Οτι μπορεί να αφήσει πίσω της πολιτικές παθογένειες, κοινωνικούς αναχρονισμούς και ιδεολογικά πλέγματα.
Οτι μπορεί να διαμορφώσει έναν συνασπισμό εξουσίας με βάθος και διάρκεια.
Κι ότι μπορεί να αλλάξει σε τέτοιο βαθμό το πολιτικό σκηνικό ώστε όσοι κινούνται σήμερα στα όρια του συνταγματικού τόξου να αποδυναμωθούν ουσιαστικά και να περάσουν εκ των πραγμάτων στο περιθώριο.
Τολμώ να πω ότι είναι μια μοναδική (ίσως και τελευταία…) ευκαιρία αναμόρφωσης της ελληνικής πολιτικής και εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας. Μία ευκαιρία να αλλάξει το πρόσωπο της χώρας.
Η οποία για να επιτύχει όμως έχει δύο απαραίτητες προϋποθέσεις.
Πρώτον, την οικονομική ανόρθωση. Καμία χώρα και κανένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να ανασυνταχθεί ή να εξυγιανθεί σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και καταστροφής.
Το αντίθετο. Σε τέτοιες συνθήκες, οι κίνδυνοι αντιδημοκρατικής εκτροπής μεγεθύνονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία του Μεσοπολέμου και η Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Δεύτερον, την ανασύνθεση της πολιτικής ηγεσίας.
Ακούω το επιχείρημα ότι δεν μπορούν να μας βγάλουν από την κρίση εκείνοι που μας οδήγησαν σε αυτήν. Λογικό. Αλλά δεν βλέπω και άλλους διατεθειμένους να το επιχειρήσουν.
Δυστυχώς, η απαξίωση της πολιτικής (στην Ελλάδα και παντού) βαδίζει πλέον χέρι-χέρι με την απαξίωση του πολιτικού προσωπικού. Το ένα τροφοδοτεί το άλλο.
Ως εκ τούτου, αν δεν ξεμπλέξουμε από τους στόκους και τους άχρηστους, αν δεν απαλλαγούμε από τους πολιτικάντηδες και τους κουτοπόνηρους, αν δεν αλλάξουν τα μέτρα άσκησης της πολιτικής, τότε όχι 180 βουλευτές δεν φτάνουν για να σωθεί ο τόπος, αλλά ούτε 300!
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
