Σήμερα οφείλει να επιστρέψει κανείς στο παρελθόν: η 3η Μαρτίου, είναι η ημέρα που, το 1821, 100 αλύτρωτοι Ελληνες στη Μολδοβλαχία, ενώνουν τις δυνάμεις τους υπό τη διοίκηση του Υψηλάντη και συγκροτούν ένα σώμα που έγινε αληθινός θρύλος στην ελληνική ιστορία: τον Ιερό Λόχο. 100 άνθρωποι που ξεκίνησαν να πάρουν πάνω στις πλάτες τους την απελευθέρωση ενός ολόκληρου έθνους από τη σκλαβιά αιώνων σε μια κραταιά αυτοκρατορία. Πίστεψαν κι εκείνοι, όπως και άλλοι, διάσπαρτοι στην υπόδουλη χώρα, σε κάτι αδιανόητο, πίστεψαν ότι όλα μπορούν να γίνουν. Και το πιο αδιανόητο; Τελικά, αυτό που πίστεψαν, έγινε πραγματικότητα!
Εμείς, τους ήρωές μας, τους ξορκίζουμε αντί να τους τιμάμε. Συχνά δεν μας αρέσουν, γιατί οι επί δεκαετίες στη μεταπολεμική Ελλάδα κυρίαρχες κουλτούρες της αριστεράς, τους έχουν «κομμένους». Άλλοτε πάλι, δεν μας αρέσουν, γιατί είναι ένας καθρέφτης που μας δείχνει πολύ λίγους, πολύ μικρούς, πολύ άσχημους: αυτοί οι άνθρωποι, έχουν βάλει πάρα πολύ ψηλά τον πήχη… Κι όσοι μιλούν γι αυτούς τους ήρωες τι είναι; Γραφικοί και ηλίθιοι…
Πρέπει να δει κανείς πώς γιορτάζουν οι Αμερικανοί τους ήρωές τους, που τους ονομάζουν «Ιδρυτές – Πατέρες του έθνους. Ή οι Αγγλοι, οι Ελβετοί, οι Γάλλοι, όλοι οι δυτικοί – και όχι μόνον – λαοί, μεγάλοι και μικροί. Δεν τους τιμούν απλώς, τους ζούνε. Είναι παρόντες στη συλλογική τους συνείδηση. Είναι εκεί.
Εμεις, δυστυχώς, έχουμε όπως φαίνεται, πολύ βαριά ιστορία για να τη σηκώσουμε στις πλάτες μας. Στην καλύτερη περίπτωση την ξεχνάμε. Στη χειρότερη, την απαξιώνουμε, ενίοτε ακόμα και τη λοιδορούμε. Πάντως, δεν τη σεβόμαστε, δεν την αγαπάμε, δεν νιώθουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι, τέτοιοι άνθρωποι, είναι η ραχοκοκαλιά της ίδιας μας της ύπαρξης.
Δεν είναι παράξενο: θέλει μεγάλες πλάτες για να σηκώσεις τόση και τέτοια ιστορία, όση υπάρχει σε αυτό τον τόπο. Η μνήμη έχει απαιτήσεις. Δεν είναι για τα πρωινάδικα, ούτε για τις κομματικές συνειδήσεις, ούτε για το κράτος – φέουδο, ούτε για την κάθε μορφής απάτη, ούτε και για την βιαστική υποταγή στον κάθε ισχυρό, εντός κι εκτός συνόρων…
Όμως, ακριβώς γι αυτό, είναι μνήμη ανίερη: το μόνο που ξέρει ο μέσος άνθρωπος σήμερα για τον Υψηλάντη, είναι ότι έχει ο δρόμος του είναι ακριβός και γενικά η περιοχή, έχει χάι μαγαζιά…
Τώρα, υπό κάποια έννοια, αυτή η ανίερη μνήμη είναι που εκδικείται. Γιατί αν είχαμε σεβαστεί αυτούς τους ανθρώπους και το τι έκαναν για μας και τα παιδιά μας, ουδέποτε θα φτάναμε ως εδώ…
