Όσους φύλακες και αν έχεις, όση γνώση και αν έχουν οι φύλακες, υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν γίνεται να προστατέψεις την ιστορική σου κληρονομιά από τον κίνδυνο της κλοπής. Το μάθημα αυτό το εμπεδώσαμε από τον καιρό που τα προς Βορράν γειτονόπουλα έκαναν το άυλο κλοπιμαίο «Μέγας Αλέξανδρος» κεντρικό μοτίβο σε μια εξελισσόμενη επιχείρηση «εθνική ταυτότητα».
Και από τότε άλλοι διαρρήξαμε ιμάτια σε πάνδημα συλλαλητήρια, άλλοι ειρωνευτήκαμε τα ιστορικά και ακαδημαϊκά χαλκεύματα της σκοπιανής εθνο-μυθοπλασίας, ενώ πρόσφατα ο Κάρολος Παπούλιας αφηγήθηκε στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ εκείνο το πολύ σύντομο ανέκδοτο με τον «Σκοπιανό Μεγαλέξανδρο». Υπάρχουν «Λακεδαιμόνιοι» που δεν τους καίγεται καρφί για τούτη την κλοπή της ιστορικής κληρονομιάς; Δεν ξέρω, αλλά δεν θα είναι πολλοί, και από μιαν άποψη θα μπορούσαν να επικαλεστούν δικαιολογημένα το μάταιο μιας προσπάθειας που, τελικά, ζητάει πίσω τα «άυλα» κλοπιμαία.
Όμως 65 αντικείμενα από το παλιό αρχαιολογικό μουσείο της Ολυμπίας είναι ο ορισμός του απτού και, κυρίως, του φυλακτέου. Θα ξεσπάσει τώρα ορυμαγδός σχετικά με το πόσοι, ποιοι και πώς φύλαγαν τα φυλακτέα, και προφανώς θα ακουστεί ότι σε εποχές τερματικής λιτότητας δεν μπορείς να έχεις τόσους φύλακες όσους θα ήθελες. Αλλά όταν και αυτό το ελληνικό περιστατικό αρχίσει να κάνει τον γύρο του κόσμου, κάποιοι δεν θα πιστεύουν ότι οι ληστές είχαν να «διαπραγματευθούν» με μία φύλακα, που δεν ήταν ούτε η βιονική γυναίκα ούτε η Μέδουσα ούτε Αμαζόνα.
Και θα ακούσουν πάλι για κουκουλοφόρους που έδρασαν ανενόχλητοι, και ίσως πιστέψουν ότι αυτή η τόσο ιδιαζόντως νεοελληνική μορφή ζωής μοιάζει να έχει ήδη εξασφαλίσει την κυριαρχία της σε όλη την επικράτεια.
Αλλά ανεξάρτητα από το τι θα πουν οι άλλοι, εμείς, με όση ψυχραιμία μας απέμεινε, ας σκεφτούμε ότι ορισμένες προτεραιότητες πρέπει να τοποθετηθούν πέραν της κρίσης και της οικονομικής συγκυρίας. Αντίθετα με τον άυλο Μακεδόνα στρατηλάτη, τα 65 απτά κομμάτια συνιστούν ασύγγνωστη κλοπή ιστορικής κληρονομιάς. και αφού το συμβολικό μέρος της υπόθεσης το κατανοούμε, ας γίνουμε κυνικά ρεαλιστές: την ιστορική μας «πραμάτεια» τη χρειαζόμαστε.
Γιατί αν οι κουκουλοφόροι χαρτογραφήσουν όλα τα κρίσιμα σημεία μηδενικής φύλαξης (ένας φύλακας ίσον κανένας φύλακας, όπως θα έλεγαν και οι λατίνοι νομομαθείς), και αν τα επόμενα 65 ή 165 κομμάτια προλάβουν να εκπατρισθούν, μπορεί να πέσει ο περιηγητικός μας τζίρος, και η επόμενη «οριζόντια μείωση» θα οφείλεται στα διαφυγόντα κέρδη της υπόθεσης.
Ο κ. Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής, είναι καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
