Το Βήμα, The New York Times
Με την ταπεινωτική ήττα των Σοσιαλιστών στην Ισπανία την περασμένη Κυριακή, η κρίση του ευρώ, που μετράει τώρα δύο χρόνια, έχει ήδη ανατρέψει οκτώ κυβερνήσεις στην Ευρώπη, στέλνοντας ρίγη τρόμου στο μέγαρο των Ηλυσίων ακόμη και στον Λευκό Οίκο. Το βασικό ζήτημα ήταν η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων με τη λιτότητα, την αβεβαιότητα και οποιοδήποτε κόμμα ή συνασπισμό τυχαίνει να βρίσκεται στην εξουσία.
Αλλά υπό την πίεση των αγορών και τις απαιτήσεις της Γερμανίας, του ντε φάκτο οικονομικού ηγέτη της Ευρώπης, όλες οι νέες κυβερνήσεις χρειάστηκε να δεσμευθούν για «μια από τα ίδια». Καθώς οι αγορές στρέφονται από τον έναν εύκολο στόχο στον άλλο, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Φινλανδία, η Δανία, η Σλοβακία, η Ιταλία και η Ισπανία, όλες άλλαξαν κυβερνήσεις είτε μέσω εκλογών είτε μέσω κοινοβουλευτικών ελιγμών. Ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί έχει κάθε λόγο να φοβάται ότι θα είναι ο επόμενος «πρώην», με τα spread των γαλλικών ομολόγων στα ύψη, την ανάπτυξη της οικονομίας στα Τάρταρα και τις προεδρικές εκλογές τον Απρίλιο.
Ο κίνδυνος υποβάθμισης των γαλλικών ομολόγων έχει αποδυναμώσει πολιτικά τον Σαρκοζί, υπονομεύοντας τις προσπάθειές του να παραμείνει ισότιμο μέλος του γαλλο – γερμανικού διδύμου που, με την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, ηγείται της προσπάθειας επίλυσης της κρίσης του ευρώ. Προς το παρόν το πρόβλημα είναι η εξάπλωση της κρίσης και η εμπιστοσύνη των αγορών. Σε γενικές γραμμές οι αγορές θέλουν να δουν την Ευρώπη και κυρίως τη Γερμανία να στηρίζει τα χρέη της Ιταλίας σήμερα και της Γαλλίας αύριο. Και η Γερμανία θέλει να βρει έναν τρόπο να το κάνει χωρίς να δεσμεύσει και πάλι τους γερμανούς φορολογούμενους.
Η Γερμανία, κυρίαρχη αλλά όχι αρκετά ισχυρή για να περάσει το δικό της, είναι αδιάλλακτη ως προς μία σειρά αλλαγών στις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – αλλαγές που θα επιβάλουν μία γερμανικού τύπου δημοσιονομική πειθαρχία στις 17 χώρες της ευρωζώνης, αλλά στην πορεία μάλλον διχάζουν την ΕΕ των 27 κρατών μελών. Και ενώ η Γερμανία πιέζει τους εταίρους της για μία πιο μακροπρόθεσμη λύση στις θεσμικές αποτυχίες της ευρωζώνης, δεν έχει να προτείνει και πολλά για την άμεση κρίση της κερδοσκοπίας των αγορών που εξαπλώθηκε στην Ιταλία και τώρα εξαπλώνεται στη Γαλλία.
Ενώ το Παρίσι ποθεί να είναι ένας σημαντικός παίκτης σε έναν πιο ενοποιημένο ευρωπαϊκό «πυρήνα» – τα 17 κράτη μέλη της ευρωζώνης – διαφωνεί με το Βερολίνο ως προς τη διαμόρφωσή του. Επίσης διαφωνούν στο εάν μία νέα συνθήκη είναι απαραίτητη, κάτι που θα χρειαζόταν τουλάχιστον τρία χρόνια. Η προοπτική μίας ευρωζώνης με δικούς της αυστηρούς κανόνες και εσωτερικές υποχρεώσεις δυσαρεστεί τις δέκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός ευρωζώνης, αν και όλες εκτός από τη Σουηδία, τη Δανία και τη Βρετανία – που έχουν επιλέξει να βρίσκονται εκτός ευρώ – υποχρεούνται να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις ώστε να υιοθετήσουν κάποια στιγμή το ευρώ, αν επιβιώσει.
Οι Γερμανοί αισθάνονται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι ο τελευταίος αξιόπιστος οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξιωματούχοι στο Βερολίνο υποστηρίζουν ότι αν χρηματοδοτούσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα έθετε σε κίνδυνο της θέση της ως της συνετής διαχειρίστριας του ευρώ.
«Αν η ΕΚΤ να αγοράζει τοξικά κρατικά ομόλογα σε μεγάλες ποσότητες θα υπονομευθεί η εμπιστοσύνη της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας στον τελευταίο λειτουργικό θεσμό της ευρωζώνης» σχολίασε ο Γκούντραμ Μπ. Γουλφ, αναπληρωτής διευθυντής στο ινστιτούτο οικονομικών ερευνών Bruegel. Και τόνισε : «Η Γαλλία, που δέχεται επίθεση κερδοσκόπων, αντιλαμβάνεται ότι κινδυνεύει. Ωστόσο τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα αν όλο το οικοδόμημα του ευρώ τιναχθεί στον αέρα».
