Τριάντα χρόνια μετά την άνοδό του στην εξουσία, που συμπληρώνονται την Τρίτη, το ΠαΣοΚ διαλύεται ταχύτατα στα εξ ων συνετέθη. Όμως, το ΠαΣοΚ, όλα αυτά τα χρόνια είχε ένα βασικό ρόλο στην ισορροπία του συστήματος, ο οποίος, σε συνθήκες απόλυτης κρίσης, χάνεται κι αυτός μαζί του: ήταν «ανάμεσα» στη «Δεξιά» και την «Αριστερά». Με τη ρητορική της Αριστεράς, κράτησε τη χώρα στις επιλογές της Δεξιάς. Ο ρόλος αυτός μένει τώρα, πλέον, κενός. Ετσι, υπό μία έννοια η Ελλάδα επιστρέφει σε μια πολύ «προ ΠαΣοΚ» εποχή που από πλευράς κατανομής των πολιτικών δυνάμεων παραπέμπει περισσότερο στα τέλη της δεκαετίας του 1950, πριν «ανακαλυφθεί» το υβρίδιο της Ενωσης Κέντρου.

Όπως καθίσταται σαφές από όλες τις μετρήσεις, οι πολιτικές δυνάμεις της επόμενης μέρας, ήδη σχηματίζονται με σταθερότητα: πρωταγωνιστούν μια ισχυρή και ενιαία κεντροδεξιά και μια, έστω και προς στιγμή κατακερματισμένη μα επίσης αρκετά ισχυρή, Αριστερά που παίρνει πλέον πίσω μαζικά τους οπαδούς της από το υπό εσωτερικό σπαραγμό και σε καταβαράθρωση κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η Αριστερά είχε και πάλι εσωτερικό κατακερματισμό, αν και όχι τόσο έντονο, αλλά, τελικά, ιδίως λόγω της παρανομίας του ΚΚΕ, είχε εκ των πραγμάτων οδηγηθεί να βρει την ενιαία στέγη που ονομαζόταν ΕΔΑ. Τότε, λοιπόν, απέκτησε για πρώτη – και τελευταία μέχρι σήμερα – φορά, προοπτική εξουσίας.

Σήμερα, υπό δύο προυποθέσεις, την αποκτά ξανά.

Η πρώτη προυπόθεση, θα ήταν η Νέα Δημοκρατία να συναινέσει, με οποιοδήποτε τρόπο, στο σχηματισμό οιασδήποτε κυβέρνησης με το ΠαΣοΚ, υπό τον οποιονδήποτε πρωθυπουργό, με οποιαδήποτε πολιτική ή τεχνοκρατική σύνθεση. Κάτι που, όπως όλα δείχνουν, παρά το συνεχιζόμενο και εντεινόμενο εκβιασμό με ψευδεπίγραφη βάση για τη δήθεν εθνική αναγκαιότητα μιας τέτοιας συναίνεσης που δεν θα οδηγούσε πουθενά, δεν πρόκειται πάντως να συμβεί.

Η δεύτερη προϋπόθεση, που πολύ πιο απλά μπορεί να επιτευχθεί, είναι η αριστερά να βρει τον κοινό τόπο για την εσωτερική της συνεννόηση: η ορατή πορεία προς μια ενδεχόμενη εξουσία από τη θέση μιας de facto αντιπολίτευσης. θα αποτελέσει επαρκή συγκολλητική ουσία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν η Ν.Δ. έδινε στήριξη μαζί με το ΠΑΣΟΚ σε μία κοινής αποδοχής κυβέρνηση, εκτός του ότι σε τίποτα δεν θα βοηθούσε τη χώρα αφού το πρόγραμμα που ακολουθείται δεν βγαίνει πέρα με κανένα τρόπο, αυτό θα καθιστούσε αυτόματα την Αριστερά άμεσο διεκδικητή της εξουσίας. Μεγάλες μάζες ψηφοφόρων που δεν αντέχουν άλλο την ασκούμενη πολιτική, θα έβρισκαν το τελευταίο τους καταφύγιο στην αγκαλιά του αριστερού πολιτικού λόγου.

Το ΠαΣοΚ θα έπαιρνε μαζί του τη ΝΔ στον πολιτικό του τάφο και αυτό θα στερούσε τη χώρα από κυρίαρχες αστικές πολιτικές δυνάμεις.

Αλλά και χωρίς να συμβεί κάτι τέτοιο, χωρίς αυτή τη συναίνεση, είναι πλέον βέβαιο ότι στις επόμενες εκλογές, οι δυνάμεις της Αριστεράς θα αποτελέσουν, αθροιστικά, την αντιπολίτευση στην Ελλάδα, πιθανότατα και με την προσθήκη ενός κόμματος που ενδέχεται να προκύψει από την αριστερή πλευρά του ΠαΣοΚ.

Τι σημαίνει όμως ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Σημαίνει ότι, πέραν της χρεοκοπίας ή μη, οι θεμελιώδεις, ευρύτερες επιλογές της χώρας στις μεταπολεμικές δεκαετίες, θα δοκιμαστούν για πρώτη φορά δραματικά.

Σημαίνει ότι η πολιτική σύγκρουση δεν θα γίνεται πλέον με άξονα ένα «μνημόνιο» ή ένα «μεσοπρόθεσμο», αλλά μεταξύ της επιλογής μιας δυτικής κοινοβουλευτικού τύπου ευρωπαϊκής Δημοκρατίας και μιας χώρας που, πιθανότατα, από μόνη της θα απαρνηθεί συνολικά αυτή την κατεύθυνση.

Σημαίνει μεταξύ άλλων ότι Ευρώπη τέλος για την Ελλάδα. Και όχι γιατί θα μας διώξει κανείς, αλλά γιατί θα θέλουμε να φύγουμε μόνοι μας.

Όχι απλώς από το ευρώ, αλλά από την Ευρώπη και όχι μόνον: λ.χ. το ΝΑΤΟ επίσης βρίσκεται, ακόμα πιο έντονα και καθαρά, στο στόχαστρο όλων αυτών των δυνάμεων…

Και μη βιαστεί κανείς να πει ότι όλα αυτά είναι αδύνατο να συμβούν, γιατί θα κάνει λάθος: είναι, αντιθέτως πολύ πιθανό να συμβούν στο πλαίσιο της νέας πραγματικότητας που έχει διαμορφωθεί στη χώρα και που μέρα με την ημέρα χειροτερεύει και πολώνεται. Όλα αυτά που ζούμε, ήταν άλλωστε μέχρι χθες αδιανόητα…

Θα ήταν λοιπόν ιστορικών διαστάσεων σφάλμα της μείζονος ελληνικής αστικής παράταξης, αντίστοιχο, από την ανάποδη, με εκείνο που έκανε το ΚΚΕ στις εκλογές της αποχής του 1946, αν η Ν.Δ. συναινούσε σε μια κυβέρνηση με το ΠαΣοΚ.

Σφάλμα που θα καταβαράθρωνε το μόνο αστικό κόμμα που παραμένει όρθιο και ισχυρό και θα οδηγούσε την ελληνική κοινωνία κατευθείαν στο δρόμο του σχηματισμού μιας κυβέρνησης της Αριστεράς και με πολύ ισχυρή αντιδυτική ατζέντα, που δεν προκύπτει μόνον από το σχεδιασμό της ηγέτιδας δύναμής της, του ΚΚΕ, αλλά και από τις θέσεις άλλων συνιστωσών της.

Αυτό το μέγα ιστορικό σφάλμα εις βάρος της ίδιας της ύπαρξης της χώρας, η Ν.Δ. δεν δικαιούται να το πράξει.