Δεν πρόλαβαν να περάσουν 48 ώρες και ο «γάμος της χρονιάς» περίπου ξεχάστηκε, καθώς ήδη ήρθαν άλλα γεγονότα με περισσότερο πλήθος (η οσιοποίηση του Πάπα Ιωάννη Παύλου του Δεύτερου στη Ρώμη), ή ασύλληπτα μεγαλύτερη πολιτική και ιστορική σημασία (η ανακοίνωση από τον Αμερικανό πρόεδρο του θανάτου του Οσάμα Μπιν Λάντεν).
Όμως, τώρα που το πράγμα καταλάγιασε, αξίζει να σκεφτούμε: τι ήταν άραγε όλες αυτές οι χιλιάδες αγγλικές σημαίες που γέμισαν το Λονδίνο; – ευρωπαϊκή σημαία, παρά το γεγονός ότι αναρτάται πλέον στις βρετανικές πρεσβείες, δεν υπήρχε φυσικά ούτε για δείγμα. Τι ήταν οι βασιλικοί θυρεοί, τα άλογα και οι μπάντες, τα αγήματα; Ηταν φιέστα; Ηταν πρωτόκολλο; Ή μήπως κυρίως ήταν ευκαιρία έκφρασης της αγάπης και της δόξας των συμβόλων μιας πατρίδας από έναν ολόκληρο λαό;
Τα δύο δισεκατομμύρια τηλεθεατών ήταν «εκεί», στις οθόνες, για τη φιέστα. Αλλά οι αμέτρητες χιλιάδες Αγγλοι ήταν στους δρόμους πρώτα για την πατρίδα τους. Γιατί αυτό ακριβώς είναι η σημαία και η μοναρχία τους: τα δύο ζωντανά σύμβολα της πατρίδας. Ο βασιλικός τους γάμος δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια λαμπρή ευκαιρία για να εκφράσουν μαζικά την αγάπη και την πίστη τους στη χώρα τους.
Μακάρι να νιώθαμε την ανάγκη, την ελευθερία να διαδηλώσουμε κι εμείς με κάποιο τρόπο αυτή την αγάπη στην πατρίδα μας – δεν χρειάζεται να έχει ένας λαός παλάτια και βασιλιάδες γι αυτό.
Τι μας «κρατάει»; Ότι έχουμε περάσει πολλά με την έννοια «πατρίδα». Αλλά έχει έρθει πια η ώρα να ξεπεράσουμε πια το διχαστικό και παρωχημένο αντανακλαστικό του φόβου για τον πατριωτισμό.
Όμως, πατριωτισμός και δημοκρατία, πατρίδα και ελευθερία δεν συγκρούονται πια στην Ελλάδα, όπως βίαια είχε γίνει στις δεκαετίες πριν και μετά, κυρίως, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντίθετα, ταυτίζονται. Ο πατριωτισμός δεν συγκρούεται πια με τις πολιτικές πεποιθήσεις όπως πράγματι με τόση βία συνέβη και εγγράφηκε στο συλλογικό υποσυνείδητο.
Οποιος είναι πατριώτης, δεν είναι ούτε δεξιός, ούτε φασίστας. Είναι πατριώτης. Και μπορεί εξίσου να είναι δεξιός, αριστερός, σοσιαλιστής, οικολόγος ή ότι άλλο θέλει να είναι. Αλλωστε, η ίδια η αριστερά, στις πιο μεγάλες της ώρες, πρώτη ήταν που συνδέθηκε βαθιά με τον πατριωτισμό: το ΕΑΜ της αντίστασης λεγόταν Εθνικό, όχι κάτι άλλο. Κι αυτό δεν ήταν ασυνείδητο. Κάθε άλλο! Και ο Ανδρέας Παπανδρέου, για Εθνική Λαική Ενότητα (Ε.Λ.Ε.), αν θυμάστε, μιλούσε. Πρώτα έμπαινε η λέξη εθνική… Ο πατριωτισμός δεν έχει προνομιακές ομάδες υποστηρικτών: είναι για όλους ένα.
Πατριωτισμός σήμερα, ειδικά αυτή την κρίσιμη στιγμή, είναι κυρίως να προστατεύσει κανείς τον τόπο του από την επιθετικότητα του ενεδρεύοντος χάους που τείνει όλο και περισσότερο να λάβει διαστάσεις επικίνδυνες λόγω της φοβερής κρίσης που έχει φέρει τόσο κόσμο σε δίκαιη απόγνωση, την οποία υπάρχουν δυνάμεις που καραδοκούν απερίσκεπτα να την «αξιοποιήσουν», να την εκμεταλλευθούν.
Αυτός είναι ο νέος πατριωτισμός. Αναλύεται σε πολλά και διαφορετικά πεδία δράσης και συμπεριφοράς, αλλά είναι ένας για όλους. Πατριωτισμός σήμερα, είναι να συμβάλουμε όλοι να σταθεί αυτή η κοινωνία όρθια στα πόδια της.
Αυτό και μόνον είναι τώρα το διακύβευμα. Και γύρω από αυτό θα μετρηθούμε όλοι. Γι αυτό, περιθώρια για σπατάλη δυνάμεων γύρω από ανύπαρκτα φαντάσματα του παρελθόντος, δεν υπάρχουν πια. Η πατρίδα και ο πατριωτισμός ανήκουν σε όλους τους πολίτες.
Κι όσοι κάνουν καριέρα ως «προστάτες» και «θεματοφύλακές» του πατριωτισμού, στην ουσία, διχάζουν και άρα ευθέως και πάλι τον υπονομεύουν.
Εδώ, στην άλλη άκρη της Ευρώπης, δεν έχουμε και ούτε θέλουμε να έχουμε γάμους. Μακάρι όμως να βρούμε έναν τρόπο να διαδηλώσουμε την αγάπη σε μια πατρίδα που, πια, εδώ και δεκαετίες, σημαίνει το ίδιο για όλους τους Ελληνες χωρίς διαχωρισμούς: τόπο ζωής και πραγμάτωσης της ελευθερίας. Θα μας βοηθήσει πολύ να πιστέψουμε και πάλι στον εαυτό μας, ενώ γύρω τόσα πολλά καταρρέουν. Γι’ αυτό άλλωστε και το έχουμε ανάγκη.
