Στο ερώτημα αν υπάρχει ασφαλής πυρηνική ενέργεια, η απάντηση είναι ένα κατηγορηματικό «όχι». Ακόμα και οι υπερασπιστές της πυρηνικής ενέργειας ομολογούν σεμνά ότι το μόνο μειονέκτημά της είναι η πιθανότητα ατυχήματος. Αν και δεν είναι το μόνο, αναρωτιέται κανείς: Χρειάζεται και άλλο επιχείρημα; Ισχυρίζονταν βέβαια μέχρι πρότινος ότι με τα μέτρα ασφαλείας είναι σχεδόν απίθανο να συμβεί μεγάλο ατύχημα. Η ζωή τούς διέψευσε με τρόπο τραγικό και μάλιστα στη μητρόπολη της πυρηνικής τεχνολογίας, όπου ξοδεύονται τεράστια ποσά για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων. Αποδείχθηκε ότι όσο και αν αυξάνονται τα μέτρα, δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα ενός σοβαρού πυρηνικού ατυχήματος. Πιθανότητα που θα αυξάνεται όσο θα αυξάνεται ο αριθμός των αντιδραστήρων, καθώς και τα έτη λειτουργίας τους. Εξάλλου τα μέτρα ασφαλείας σχετίζονται άμεσα με τις διατιθέμενες πιστώσεις και την υψηλή εξειδίκευση, εμπειρία και τεχνογνωσία του προσωπικού, ζητήματα που δεν είναι δεδομένα και μάλιστα σε όλη τη διάρκεια του πυρηνικού κύκλου, που περιλαμβάνει και τη για πολλούς αιώνες διαχείριση των πυρηνικών καταλοίπων.
«Η πυρηνική ενέργεια είναι ασφαλής μόνον εάν λειτουργεί σε έναν τεχνολογικό παράδεισο. Αλλά ο τεχνολογικός παράδεισος δεν υπάρχει, είναι μια ψεύτικη εικόνα φτιαγμένη από εκείνους που επιθυμούν διακαώς να είναι όλα ακριβή και τακτοποιημένα στον κόσμο, οι οποίοι όμως δεν μπορούν να κάνουν αυτόν τον κόσμο πραγματικότητα» έχει πει ο τιμημένος με Βραβείο Νομπέλ Φυσικής Ηannes Αlfven.
Αντιθέτως, στα όσα προβλήματα ασφαλείας υπήρχαν έχουν προστεθεί καινούργια, όπως η ισχυρή πιθανότητα ενός «τυφλού» τρομοκρατικού χτυπήματος, καθώς και ο υπαρκτός κίνδυνος διασποράς ραδιενεργού υλικού είτε από κρατικό φορέα είτε από ανεξέλεγκτα κυκλώματα με σκοπό την εμπορία και διάθεση για κατασκευή πυρηνικού όπλου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ακόμα και ο κατά τεκμήριο «απολογητής» της πυρηνικής ενέργειας, πρώην διευθυντής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΔΕΑΕ) Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι , είχε δηλώσει λίγο πριν απο χωρήσει ότι «πάνω από 1.500 περιστατικά παράνομης διακίνησης πυρηνικού ή ραδιενεργού υλικού έχουν αναφερθεί στη ΔΕΑΕ και αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου». Η γεωπολιτική ρευστότητα και ασάφεια που υπάρχει στην περιοχή μας, καθώς και οι εσωτερικές ή διακρατικές συγκρούσεις και εντάσεις ενισχύουν ακόμα περισσότερο το ρίσκο που έχει η πυρηνική επιλογή.
Ορισμένοι λένε ότι κάθε δραστηριότητα ενέχει κινδύνους και προσπαθούν να προσομοιάσουν το ρίσκο ενός πυρηνικού ατυχήματος με το ρίσκο που αναλαμβάνεις πετώντας με ένα αεροπλάνο ή οδηγώντας ένα αυτοκίνητο. Ομολογουμένως απλοϊκά επιχειρήματα. Οσοι ισχυρίζονται κάτι τέτοιο ξεχνούν ότι στην περίπτωση ενός συμβατικού ατυχήματος, οι όποιες επιπτώσεις περιορίζονται τόσο γεωγραφικά όσο και χρονικά. Ο κύκλος τους κλείνει σχεδόν αμέσως. Αντίθετα στην περίπτωση ενός πυρηνικού ατυχήματος οι επιπτώσεις απλώνονται σε τεράστια έκταση, αλλά και σε μεγάλο βάθος χρόνου. Ο κύκλος τους μόλις ανοίγει με άγνωστο τέλος. Είναι μη ελέγξιμες στον χώρο και στον χρόνο. Αλλοι πάλι για να «αποδείξουν» ότι είναι σχεδόν απίθανο να έχουμε νέα καταστροφή, ισχυρίζονται ότι το Τσερνόμπιλ ήταν προϊόν ενός ξεπερασμένου συστήματος αναξιόπιστης διοίκησης. Εδώ πραγματικά σηκώνει κανείς τα χέρια ψηλά. Προφανώς οι κύριοι αυτοί έχουν μελετήσει και έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη στα σύγχρονα συστήματα αξιόπιστης διοίκησης που διαθέτουν όλες οι γειτονικές μας χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Αίγυπτος, κ.ά.) οι οποίες έχουν ή φιλοδοξούν να αποκτήσουν πυρηνικούς σταθμούς.
Ας τελειώνουμε επιτέλους με την πυρηνική ενέργεια, η οποία απέδειξε περίτρανα ότι δεν είναι λύση, είναι ένα ακόμη πρόβλημα. Και όπως έχει γράψει ο Νόαμ Τσόμσκι, σε ένα μήνυμά του προς το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου «μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα συνετιστούν όλοικαι δεν θα προχωρήσουμε τυφλά και αποφασιστικά στον τερματισμό του μόνου πειράματος της βιολογίας με την υψηλή νοημοσύνη» .
Ο κ. Αθανάσιος Αναπολιτάνος είναι πρόεδρος του ΔΣ του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου Μεσογείου.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
