Πριν από την έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και σε μια σύσκεψη κοινοτικών παραγόντων στις Βρυξέλλες σημαντικός αξιωματούχος που μετέχει και στην επιτήρηση του μνημονίου αναρωτήθηκε αν στη χώρα υπάρχει πραγματικά κυβέρνηση ή μόνο «a bunch of ministers» – σε ακριβή απόδοση: «ένα μάτσο υπουργοί»…
Οι συνομιλητές του δεν προσπάθησαν να ξεδιαλύνουν την απορία του. Ούτως ή άλλως, στους περισσοτέρους έχει δημιουργηθεί η αίσθηση ότι «η προσπάθεια βαλτώνει» και ότι «αρχίζει να καθυστερεί επικίνδυνα».
Υπό αυτή την έννοια και ίσως περισσότερο από ποτέ, η μπάλα βρίσκεται στα πόδια της κυβέρνησης. Η οποία χρωστάει απαντήσεις. Και καλείται να κάνει έναν αγώνα δρόμου ή, ακόμη χειρότερα, να τρέξει με αντίπαλο το χρονόμετρο.
Προτείνω, λοιπόν, να αφήσουμε στην άκρη τα επινίκια και τις αποδοκιμασίες και να δούμε ακριβώς πού βρισκόμαστε μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με την ψυχρή γλώσσα των αριθμών και των δεδομένων- τη μοναδική ασφαλή μέθοδο για να εκτιμηθεί η κατάσταση.
Εχουμε και λέμε:
Ακόμη και μετά τη βελτίωση των όρων δανεισμού, η χώρα θα έχει δανειακές ανάγκες ύψους 66 δισ. για το 2012. Από αυτά, τα 27 δισ. θα πρέπει να βρεθούν από τις αγορές. Αν δεν βρεθούν, τότε η Ελλάδα θα πρέπει να πουλήσει ομόλογα στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης- κάτι στο οποίο, πάντως, αντιτίθεται η γερμανική Βουλή…
Την επόμενη τριετία 2013-2015 οι δανειακές ανάγκες ανέρχονται σε 148 δισ. ευρώ- πάνω-κάτω, 50 δισ. κάθε χρόνο… Τα ποσά είναι μυθικά: είτε θα αντληθούν από τις αγορές είτε θα αναγκαστούμε να προσφύγουμε ξανά στον ευρωπαϊκό μηχανισμό. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση θα επιβληθούν όροι, ενδεχομένως και η αναδιάρθρωση του χρέους.
Τι σημαίνει αυτό; Δύο πράγματα.
Σημαίνει, πρώτον, ότι ο σκοπός του μνημονίου, που ήταν να επαναφέρει την Ελλάδα στις αγορές, δεν είναι ούτε τώρα εξασφαλισμένος. Το αντίθετο: πολύ δύσκολα οι αγορές θα δανείσουν μια τόσο επιβαρυμένη χώρα- το ΔΝΤ το λέει σχεδόν ρητά…
Σημαίνει, δεύτερον, πως ούτε ο άλλος σκοπός του μνημονίου, που ήταν να αποφευχθεί η χρεοκοπία, θεωρείται εξασφαλισμένος. Πολύ πιθανόν, μάλιστα, μια ελεγχόμενη πτώχευση και η αναδιάρθρωση του χρέους να αποτελέσει τον όρο είτε για να επιστρέψει η χώρα στις αγορές είτε για να δανειστεί εκ νέου από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό.
Εκεί βρισκόμαστε σήμερα. Εχοντας επιπροσθέτως αναλάβει τρεις ιδιαίτερες δεσμεύσεις:
Πρώτον, νέα μέτρα μέσα στο 2011, το ύψος των οποίων θα προσδιοριστεί από την απόδοση των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί. Δεν θα είναι λιγότερα από 1,8 δισ. που προβλέπονται ήδη από την τρόικα, ενώ το ΔΝΤ ζητεί μέτρα του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2012-2015 να εφαρμοστούν από το δεύτερο εξάμηνο του 2011.
Δεύτερον, μέτρα ύψους 22 δισ. ευρώ για την περίοδο 2012-2015. Ακόμη περιμένουμε να μας πει η κυβέρνηση πώς και από πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα- τα οποία προσεγγίζουν το 10% του ΑΕΠ.
Τρίτον, πόρους ύψους 15 δισ. από αποκρατικοποιήσεις και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας μέσα στην τριετία 2011-2013, ως πρώτη δόση ενός συνολικού ποσού 50 δισ. ως το 2015. Και εδώ περιμένουμε την κυβέρνηση να υποβάλει ένα πιο συγκεκριμένο σχέδιο.
Οι δεσμεύσεις αυτές προστίθενται στις μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτεί το μνημόνιο και οι οποίες υλοποιούνται άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη επιτυχία από «το μάτσο υπουργών» για το οποίο μιλούσε ο επιτηρητής τους. Ολα αυτά περιγράφουν μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Και είναι απολύτως κατανοητό που γερμανοί ειδικοί, όπως το μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Λαρς Φελντ και ο πρόεδρος των βιομηχάνων Χανς Πέτερ Κάιτελ, θεωρούν ότι η ελεγχόμενη πτώχευση δεν είναι εύκολο να αποφευχθεί. Συνιστούν, μάλιστα, να προχωρήσουμε στην αναδιάρθρωση του χρέους όσο συντομότερα γίνεται διότι όσο καθυστερεί τόσο επαχθέστερη θα αποδειχθεί.
Αυτή είναι η νέα κατάσταση που καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση και δεν διαφέρει ριζικά από την προηγούμενη. Κέρδισε, όμως, ένα χρονικό περιθώριο μήπως πειστούν οι αγορές ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα. Δεν θα είναι απλό. Κυρίως για «ένα μάτσο υπουργούς»…
jpretenteris@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
