Πριν από 50 ακριβώς έτη η Ιρέν Κιουρί πέθανε από λευχαιμία. Επτά έτη νωρίτερα, ύστερα από ένα ατύχημα στο εργαστήριό της, η επιστήμονας ραδιομολύνθηκε με πολώνιο-210. Το συμβάν θεωρήθηκε αιτία της μετέπειτα ασθενείας της. Τραγική ειρωνεία ότι το ραδιενεργό στοιχείο είχε ανακαλυφθεί από τη μητέρα της στα τέλη του 19ου αιώνα.
Το πολώνιο-210 είναι από τα πιο επικίνδυνα ραδιοϊσότοπα. Εκπέμπει σχεδόν αποκλειστικά σωματιδιακή ακτινοβολία α, δηλαδή πυρήνες του στοιχείου ήλιον. Δεν είναι επικίνδυνο για την υγεία όταν ακτινοβολεί εξωτερικά τον άνθρωπο. Η διεισδυτικότητα της ακτινοβολίας του είναι μόλις λίγα χιλιοστά και απορροφάται από ένα ρούχο ή ένα απλό φύλλο χαρτιού. Το πολώνιο γίνεται βλαπτικό όταν εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό, με την αναπνοή, με κατάποση ή από λύση της συνέχειας του δέρματος. Οταν όμως εισέλθει σε ένα κύτταρο, είναι σε θέση να αποδομήσει το DNA με επακόλουθες άμεσες ή απώτερες συνέπειες τον κυτταρικό θάνατο ή μεταλλάξεις.
Για κάτι τέτοιο αρκεί απειροελάχιστη ποσότητα, τάξεως μεγέθους δισεκατομμυριοστού του μικρογραμμαρίου. Ενας κόκκος σκόνης. Επιπλέον το πολώνιο μπορεί υπό συνθήκες να βρεθεί και στις τρεις μορφές: στερεά, υγρή και αέρια. Αναλόγως της ποσότητας, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι άμεσες, σε λίγες ημέρες ή, απώτερες, με την εκδήλωση νεοπλασιών ύστερα από μερικά χρόνια.
Το πολώνιο είναι αδύνατο να εντοπιστεί από τα ανιχνευτικά συστήματα ασφαλείας σε αεροδρόμια και δημόσια κτίρια. Είναι δύσκολο να ανιχνευθεί σε σωματικά υγρά και δείγματα ιστών, γιατί απαιτούνται εντελώς εξειδικευμένοι αναλυτές που είναι ελάχιστα διαθέσιμοι σε κάθε χώρα και σχεδιασμένοι για την εξέταση μικρού αριθμού δειγμάτων.
Τέλος, πέραν της επικαιρότητας για την εγκληματική και εξ αντικειμένου τρομοκρατική ενέργεια στο Ηνωμένο Βασίλειο, το πολώνιο βρίσκεται σε υψηλή συγκέντρωση στον καπνό και ενοχοποιείται για την καρκινογένεση που προκαλεί το κάπνισμα.
Ο κ. Ι. Ε. Δατσέρης είναι διευθυντής Πυρηνικής Ιατρικής στον Ευαγγελισμό»
