«O πρώτος βασιλεύς της Ελλάδος αείμνηστος Οθων μετά την εν Αθήναις εγκατάστασίν του προτιθέμενος να συντελέση ομού μετά της αναπτύξεως των διαφόρων επιστημών και εις την προαγωγήν και ενίσχυσιν της τότε εν σπαργάνοις διατελούσης εισέτι βιομηχανίας, έκρινε πρόσφορον να μετακαλέση διαφόρους επιστήμονας και ειδικούς τεχνίτας εκ της ιδιαιτέρας αυτού πατρίδος, μεταξύ των οποίων προχείρως αναφέρομεν τους κκ. Εσλινγκ, Νίδερ, Σλήμαν, Μύνδλερ, επιστήμονας, εν δε τη σφαίρα της βιοτεχνίας και βιομηχανίας τους κκ. Λίκερτ ωρολογοποιόν, Φέλλερ οπλοτεχνίτην, Τσέσαρ υποδηματοποιόν, Στάγγισκερ επιπλοποιόν, Σμιθ γεωπόνον και Γεώργιον Φιξ μεταλλειολόγον εις τον οποίον ανετέθη η διοργάνωσις των μεταλλείων της Κύμης. Βραδύτερον δε και περί τα τελευταία έτη της βασιλείας του αειμνήστου Οθωνος αφίκετο εκ Μονάχου και ο υιός τού εις τα μεταλλεία της Κύμης παραμένοντος Γεωργίου Φιξ, Ιωάννης Φιξ ζυθοποιός, όστις συμφώνως προς τα κατά την εποχήν εκείνην υπάρχοντα μέσα εγκατέστησεν εν τη τότε θεωρουμένη εξοχική συνοικία του Κολωνακίου χειροκίνητον ζυθοποιείον, όπως άλλως τε ήσαν και τα πλείστα τοιούτα εν Βαυαρία κατά την εποχήν εκείνην» (Πανελλήνιον Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδος 1821- 1921, Αθήνα 1923).
Ετσι άρχισε η ιστορία της οικογένειας Φιξ στην Ελλάδα, το όνομά της έγινε συνώνυμο της μπίρας, για τουλάχιστον 100 χρόνια ήταν ο «δυνάστης» του κλάδου της ζυθοποιίας και έμελλε τελικώς να οδηγηθεί στην κατάρρευση το 1982- η πτώση της όμως είχε αρχίσει από την 15η Ιουλίου 1965, όταν στο υπουργικό συμβούλιο, στην τελευταία του συνεδρίαση, ο τότε πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου «άναψε το πράσινο φως» για να κυκλοφορήσει στην αγορά μια νέα μπίρα, η Αmstel.
▅ Το «εξοχικό» Κολωνάκι
Οταν στο «εξοχικό» Κολωνάκι της εποχής άρχισε να λειτουργεί η χειροκίνητος ζυθοποιία Φιξ, φαίνεται πως η ιδέα προκάλεσε το ενδιαφέρον κι άλλων ενδιαφερομένων. Ετσι «βραδύτερον και άλλοι Γερμανοί ζυθοποιοί εγκατέστησαν εν Αθήναις και άλλα παρόμοια χειροκίνητα ζυθοποιεία οία των κκ. Μέλχερ, Μπαχάουερ, Φίσσερ, Κλάιν και άλλων τινών» (ο.π.π.). Αλλά «μεταξύ των εν λόγω ζυθοποιείων επέπρωτο να επιζήση το εργοστάσιον Ιωάννου Φιξ, το οποίον ελειτούργησεν εν τω τόπω της ιδρύσεώς του επί τριακονταετίας περίπου». Για τη διακίνηση του προϊόντος μάλιστα «εγκατεστάθησαν διάφορα πρατήρια λιανικής καταναλώσεως εκτός του αρχικώς τούτου εν Κολωνακίω» (ο.π.π.). Είναι γνωστό ότι στη διαδικασία της παραγωγής της μπίρας σε κάποιο στάδιο είναι απαραίτητη η χαμηλή θερμοκρασία, η ψύξη και ο βαυαρός ζυθοποιός λόγω της έλλειψης «απαραίτητων παγοποιητικών μηχανημάτων, άτινα ανεπλήρου απλή χιών ήν κατά τη διάρκεια του χειμώνος οι χωρικοί Μενιδιάται εναποθήκευον επί της Πάρνηθος και μετεκόμιζον εντός σάκκων δι΄ ημιόνων εις το εν Κολωνακίω εργοστάσιον» (ο.π.π.). Το 1893 το εργοστάσιο από το Κολωνάκι μεταφέρεται στη λεωφόρο Συγγρού και στα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα η οικογένεια Κλωναρίδη δημιουργεί νέο «ζυθεργοστάσιο» και «άρχεται δεινός συναγωνισμός καθ΄ όν τα δύο εργοστάσια Φιξ και Κλωναρίδου παλαίουν αγώνα εξοντώσεως, το δε μικρόν εισέτι εργοστάσιον Λορ. Μάμου (σ.σ.: είχε παντρευτεί την αδελφή του Καρόλου Ι. Φιξ) με τας ακόμη μικράς του δυνάμεις αναγκάζεται να υποχωρήση, ίνα μη διακινδυνεύση και πάλιν τα κεφάλαιά του, και σταματά αναμένον καλλιτέραν ευκαιρίαν». ▅ Η κατάκτηση της αγοράς
Σύμφωνα με τα στοιχεία της εποχής ο Κάρολος Φιξ κατορθώνει να επιβληθεί στην τότε ελληνική αγορά (κατέβαλε στο «δημόσιο ταμείο» περίπου 3 εκατ. δρχ. και η ευρύτερη απασχόληση που προσέφερε ανερχόταν στους 5.000 εργαζομένους) και όπως σημειώνεται σχετικά «ο ζύθος Κ. Φιξ κατέκτησεν όλας τας κώμας και τας πόλεις της Ελλάδος. Υπέρ τα 200 καταστήματα καταναλίσκουσιν αποκλειστικώς ζύθου Φιξ, ούκ ολίγη δ΄ εξαγωγή γίνεται και διά το εξωτερικόν εις φιάλας και βαρέλια» (Ημερολόγιον Κ. Σκόκου, Αθήνα 1905). Και «η τελειότης του προϊόντος ανεγνωρίσθη κατά τας διαφόρους εν Ελλάδι και τω εξωτερικώ διοργανωθείσες εκθέσεις απονεμηθέντων αυτώ πλείστων βραβείων και διπλωμάτων τιμής, προσέτι δε και η ημετέρα κυβέρνησις αναγνωρίζουσα πλήρως τας εν τω κλάδω της βιομηχανίας ταύτης παρασχεθείσας εξαιρετικάς υπηρεσίας ετίμησεν αυτόν διά του χρυσού σταυρού των ιπποτών του Σωτήρος».
Η ηγεμονική θέση που κατείχε στην αγορά η βιομηχανία Φιξ αρχίζει να κλωνίζεται από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν ο Αντώνιος Κ. Φιξ αποχώρησε από την οικογενειακή επιχείρηση, δημιούργησε την Ελληνική Ζυθοποιία ΑΕ και εργοστάσιο στην περιοχή της οδού Πέτρου Ράλλη (εκεί όπου είναι σήμερα το αμαξοστάσιο των αστικών συγκοινωνιών της ΕΘΕΛ) και «λανσάρει» την μπύρα «Αλφα», η οποία όμως δεν είχε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και λίγα χρόνια αργότερα την αγοράζει ο Πρόδρομος Μποδοσάκης. Από αυτόν επιστρέφει στα χέρια της οικογένειας Ιωάννου Κ. Φιξ. Με τον θάνατο όμως του Ι. Κ. Φιξ, η χήρα του Μαριάνθη παντρεύεται τον πολιτικό της τότε Ενωσης Κέντρου Πέτρο Γαρουφαλιά, ο οποίος γίνεται μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ζυθοποιίας Φιξ και σημαίνον στέλεχος της εταιρείας.
Το 1963 λήγει η προνομιακή περίοδος λειτουργίας της ζυθοποιίας, αλλά η οικογένεια Φιξ αρχίζει να δραστηριοποιείται στην αγορά των αεριούχων ποτών, χρησιμοποιώντας εκβιαστικές τακτικές προς τους λιανοπωλητές («αν δεν πάρεις αναψυκτικά δεν σου δίνω μπίρα») με αποτέλεσμα πολλές μικρές βιοτεχνίες και βιομηχανίες να κινδυνεύουν. Κάτω από τις επίμονες διαμαρτυρίες των πληγέντων επιχειρηματιών, το υπουργείο Εμπορίου δίνει δύο άδειες ίδρυσης ζυθοποιίας σε αυτούς. Η μία εξ αυτών δόθηκε στον Διογένη Χουρσόγλου, ο οποίος με άλλους δύο συνεταίρους (Γ. Χατζηβασιλείου και Μερκάτη) και την κεφαλαιουχική συνδρομή των Ολλανδών της Αmstel Βrewery ΝV δημιουργεί την Αθηναϊκή Ζυθοποιία.
Ομως το μπουκάλι που κατασκευαζόταν στο εργοστάσιο Λιπασμάτων Μποδοσάκη (λόγω τεχνητού σαμποτάζ) βγήκε κατά τι μικρότερο του προβλεπομένου από τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας και οι τρεις μέτοχοι ζήτησαν από το υπουργείο Εμπορίου, αφού θα είναι μικρότερης περιεκτικότητας σε μπίρα, να είναι και χαμηλότερης τιμής. Το θέμα έφτασε στο υπουργικό συμβούλιο, όπου προέβαλε βέτο για την έγκριση ο Π. Γαρουφαλιάς, υπουργός Εθνικής Αμυνας τότε. Η έγκριση, κατά τον κ. Αχ. Χουρσόγλου, γιο ενός εκ των τριών ιδρυτών, δόθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, στις 15 Ιουλίου 1965.
▅ Η αρχή της πτώσης
Η αρνητική δημοσιότητα, λόγω του πρωταγωνιστικού ρόλου του Γαρουφαλιά στην πτώση της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου («η μπύρα Φιξ κάνει κακό», παράφραση του σλόγκαν «η μπύρα Φιξ κάνει καλό») ήταν η αρχή της πτώσης της αυτοκρατορίας που είχε οικοδομήσει η βαυαρική οικογένεια του Ιωάννου Φιξ.
Σύντομα και άλλες μπίρες αρχίζουν να παρασκευάζονται στην Ελλάδα (εκτός της Αmstel, η Ηenninger, η Lowenbrau κ.λπ.). Η παρακμή είναι πλέον γεγονός. Φορτωμένη με δάνεια στην Εθνική Τράπεζα, η εταιρεία κλείνει το 1983, τα εμπορικά σήματα περνούν στην ιδιοκτησία της τράπεζας και ο Κάρολος Ιωάννου Φιξ εγκαθίσταται στην Ελβετία. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1995, ο οινοποιός κ. Β. Κουρτάκης εξαγοράζει από την Εθνική Τράπεζα τα σήματα για να ξαναβγάλει τη Φιξ στην αγορά. Αντιδρά ο κ. Κ. Ι. Φιξ (όπως και ο κ. Κ. Α. Φιξ), αρχίζει δικαστική διαμάχη, την οποία χάνει. Ενώ δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις όπου επιχειρήθηκε να κυκλοφορήσει με το εμπορικό σήμα «Φιξ» μπίρα στον Καναδά και στις ΗΠΑ από Ελληνοαμερικανό που απευθυνόταν στις ελληνικές κοινότητες. Ωστόσο βγαίνει επίσης στην αγορά- μόνο στα σουπερμάρκετ του ομίλου Μαρινόπουλου (λόγω της εξ αγχιστείας σχέσης με την οικογένεια Μαρινόπουλου)- και η μπύρα «Κάρολος Φιξ». Και οι δύο απόπειρες σύντομα αποδεικνύονται ανεπιτυχείς. Βρισκόμαστε στην εποχή της απόλυτης ηγεμονίας πια της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, που ανήκει στον ολλανδικό όμιλο Ηeineken.
Η εξαγορά του ιστορικού σήματος
ΠΡΙΝαπό λίγες ημέρες το εμπορικό σήμα της μπίρας Fix εξαγοράστηκε από την εταιρεία Ελληνικές Μικροζυθοποιίες ΑΕ, στην οποία βασικός μέτοχος είναι ο κ. Ι. Χήτος, κατέχοντας το 51% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Το ιστορικό εμπορικό σήμα πωλήθηκε από την εταιρεία Ολυμπιακή Ζυθοποιία ΑΕ του κ. Β. Κουρτάκη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία Ελληνικές Μικροζυθοποιίες παράγει την μπίρα Genesis, που ιδρύθηκε το 2005 από την οικογένεια Γκρέκη. Επιπλέον, η εταιρεία Ελληνικές Μικροζυθοποιίες ΑΕ συμμετέχει, με ποσοστό 30%, στο μετοχικό κεφάλαιο της Πειραϊκής Μικροζυθοποιίας ΕΠΕ, η οποία παράγει την πειραϊκή μπίρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μερίδιο της μικροζυθοποιίας είναι μικρότερο του 0,5% της ελληνικής αγοράς, ενώ αντιθέτως αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς η μπίρα «ιδιωτικής ετικέτας» (η πρώτη θέση ανήκει στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία ΑΕ με 74%- 77%, ακολουθεί η Μύθος Ζυθοποιία ΑΕ με περίπου 12%). Ο κ. Ι. Χήτος είναι επίσης και εκ των βασικών μετόχων της εταιρείας Χήτος ΑΒΕΕ που παράγει το νερό Ζagori και έχει την έδρα της στα Ιωάννινα. Η εταιρεία Χήτος ΑΒΕΕ ξεκίνησε ως τοπικός εμφιαλωτής της 3Ε ΑΕ και αργότερα σε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμφιαλωμένου νερού στην ελληνική αγορά.
