Κίνδυνος για αύξηση του ΕΝΦΙΑ σε 400.000 ακίνητα

Περισσότεροι από 400.000 ιδιοκτήτες ακινήτων με ατομική περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ κινδυνεύουν με αύξηση του ΕΝΦΙΑ μέσω αλλαγών που δρομολογούνται στον συμπληρωματικό φόρο.

Σύμφωνα με τα αποκαλυπτικά στοιχεία που έχει στη διάθεσή του και παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής», σε σύνολο περίπου 6.000.000 ιδιοκτητών ακινήτων, 4.500.000 διαθέτουν ατομική ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας έως 100.000 ευρώ, ενώ 1.000.000 ιδιοκτήτες έχουν στην κατοχή τους ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας από 100.000 έως 200.000 ευρώ.

Οι περίπου 5.500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων δεν επιβαρύνονται με συμπληρωματικό φόρο ακινήτων παρά μόνο με τον ΕΝΦΙΑ καθώς ο νόμος προβλέπει επιβάρυνση με τον εν λόγω φόρο όταν η ατομική ακίνητη περιουσία ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τις 200.000 ευρώ. Από την άλλη, 300.000 ιδιοκτήτες διαθέτουν ατομική ακίνητη περιουσία από 200.001 έως 500.000 ευρώ και 100.000 ιδιοκτήτες από 500.000 ευρώ και άνω.

Στο υπουργείο Οικονομικών πέραν των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν για την άμεση ολοκλήρωση (σε λιγότερο από έναν μήνα) των πινάκων με τις νέες τιμές ζώνης, έχουν έναν ακόμη σοβαρό «πονοκέφαλο». Οι όποιες αλλαγές γίνουν δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγήσουν σε μείωση των προβλεπόμενων εσόδων-εισπράξεων του εφετινού ΕΝΦΙΑ που θα υπολογιστεί με τις νέες αντικειμενικές αξίες.

Ο στόχος για βεβαίωση φόρων από ΕΝΦΙΑ περίπου 3,2 δισ. ευρώ και είσπραξης 2,65 δισ. ευρώ πρέπει να επιτευχθεί πάση θυσία, διαφορετικά κινδυνεύει ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ. Αν συμβεί κάτι τέτοιο τότε η ενεργοποίηση του «κόφτη» καραδοκεί και η μείωση του αφορολογήτου θα έρθει έναν χρόνο νωρίτερα, το 2019 αντί για το 2020.

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με τους δανειστές, η ελληνική πλευρά παρουσίασε στοιχεία και διαφορετικά σενάρια εισπραξιμότητας του ΕΝΦΙΑ ανάλογα των επικείμενων αλλαγών των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.

Αυτό που φαίνεται να προκρίνεται σε πρώτη φάση σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι από τις αλλαγές των αντικειμενικών αξιών δεν πιάνεται ο στόχος των εσόδων είναι να αλλάξουν οι συντελεστές ΕΝΦΙΑ για τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων.

Με βάση τα ισχύοντα, αν κάποιος διαθέτει συνολική ατομική περιουσία π.χ. 250.000 ευρώ επιβαρύνεται με φορολογικό συντελεστή 0,10%, δηλαδή επιβαρύνεται με 50 ευρώ φόρο συν τον ΕΝΦΙΑ που του αναλογεί βάσει των τετραγωνικών, των συντελεστών και της τιμής ζώνης. Οσο μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία διαθέτει τόσο μεγαλύτερο συμπληρωματικό φόρο καταβάλλει. Για παράδειγμα, ατομική περιουσία αξίας 400.000 ευρώ επιβαρύνεται με συμπληρωματικό φόρο 325 ευρώ, ενώ μπορεί να φθάσει ο συγκεκριμένος φόρος τα 1.325 ευρώ αν η περιουσία είναι 800.000 ευρώ. Σε αυτά τα ποσά προστίθεται και ο ΕΝΦΙΑ που αναλογεί.

Το υπουργείο Οικονομικών, εφόσον διαπιστώσει ότι δεν επιτυγχάνεται ο στόχος των εφετινών εσόδων, θα προχωρήσει σε γενναία αύξηση των συντελεστών που εφαρμόζονται για τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων και αφορά 400.000 ιδιοκτήτες.

Εφόσον οι αλλαγές αυτές δεν είναι αρκετές για να μην κινδυνεύσουν τα έσοδα, τότε θα ενεργοποιηθεί και ένα ακόμη σενάριο, αυτό της αναπροσαρμογής των συντελεστών ΕΝΦΙΑ. Αξίζει να τονιστεί ότι οι εν λόγω συντελεστές εφαρμόζονται βάσει κλίμακας η οποία καθορίζεται από το ύψος των τιμών ζώνης. Ετσι, αν για παράδειγμα σε κάποιες περιοχές μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες και σε κάποιες άλλες αυξηθούν, στο υπουργείο Οικονομικών θα κάνουν υπολογισμούς και όπου διαπιστωθεί ότι τα έσοδα από ΕΝΦΙΑ υπολείπονται του στόχου τότε θα προχωρήσουν στις ανάλογες παρεμβάσεις. Η πιο σοβαρή παρέμβαση θα είναι να αλλάξουν οι συντελεστές ανά κλιμάκιο τιμής ζώνης που αναμένεται να οδηγήσουν σε πρόσθετους φόρους ιδιοκτήτες ακινήτων λαϊκών περιοχών.

Ενδεικτική των προθέσεων του υπουργείου Οικονομικών είναι η απάντηση που δόθηκε πρόσφατα στη Βουλή από την αρμόδια Διεύθυνση Φορολογίας ότι «εν όψει αναθεώρησης αντικειμενικών θα προσαρμοστούν οι φορολογικοί συντελεστές ΕΝΦΙΑ εφόσον κριθεί αναγκαίο».

Στο υπουργείο Οικονομικών δηλώνουν κατηγορηματικά ότι τέλη Μαρτίου θα δοθούν στη δημοσιότητα οι νέες τιμές, οι οποίες θα αφορούν νεόδμητα ακίνητα 1ου ορόφου. Για παλαιά ακίνητα η αντικειμενική αξία θα μειώνεται έως και 40% σε σύγκριση με τα καινούργια. Στόχος είναι να μην υπάρχει τιμή ζώνης χαμηλότερη των 800-850 ευρώ ανά τ.μ., όπως αποκάλυψε πρόσφατα «Το Βήμα της Κυριακής».

Στο στόχαστρο της τρόικας οι φοροαπαλλαγές

Περισσότεροι από 1.300.000 ιδιοκτήτες ακινήτων με τον έναν ή τον άλλον τρόπο βρίσκονται εντός των υφιστάμενων εισοδηματικών ή περιουσιακών κριτηρίων και έχουν έκπτωση 50% ή 100% από το συνολικό ποσό ΕΝΦΙΑ. Αυτές οι απαλλαγές βρίσκονται στο στόχαστρο της τρόικας εδώ και καιρό και είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν αλλαγές των κριτηρίων το επόμενο διάστημα προκειμένου να μειωθούν οι δικαιούχοι και να αυξηθούν τα έσοδα.

Με βάση τα όσα προβλέπει ο νόμος, δικαιούχος έκπτωσης 50% στον ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος που το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους είναι έως 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.

Η αντικειμενική αξία

Επίσης, το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 150 τετραγωνικά μέτρα, ενώ η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του να μην ξεπερνά τις 85.000 ευρώ (για άγαμο), τις 150.000 ευρώ (έγγαμο χωρίς παιδιά) και τις 200.000 ευρώ (έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα). Στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν 1.240.212 ιδιοκτήτες ακινήτων.

Πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται οικογένειες τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή που περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστό 80% με τα εξής κριτήρια: Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους να μην ξεπερνά τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα. Στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν 66.236 ιδιοκτήτες ακινήτων, σύμφωνα με την τελευταία εκκαθάριση ΕΝΦΙΑ.