Η πλειοψηφία είναι εντυπωσιακή: 507 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ του νέου κανονισμού, μόλις 89 κατά. Η κεντρική ιδέα είναι επίσης εντυπωσιακά απλή: στις διαδικτυακές αγορές ο καταναλωτής θα πρέπει να έχει πρόσβαση στις ίδιες τιμές και χωρίς γεωγραφικούς αποκλεισμούς (geo-blocking) σε όλα τα προϊόντα, σε όλες τις χώρες. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο, η πολωνέζα ευρωβουλευτής Ρόζα Τουν, εισηγήτρια του Κοινοβουλίου για την κατάργηση του geo-blocking, επισημαίνει: «Ελπίζουμε ότι μέχρι τα Χριστούγεννα η νέα νομοθεσία θα έχει υλοποιηθεί πλήρως σε όλα τα κράτη-μέλη και θα έχουν αρθεί τα φυσικά εμπόδια στην online διακίνηση αγαθών. Τι σημαίνει αυτό για τον καταναλωτή; Ότι δεν υπάρχει ανακατεύθυνση σε ιστοσελίδα άλλης χώρας χωρίς τη συγκατάθεσή του, δεν υπάρχουν προϋποθέσεις που εξαρτώνται από την εθνικότητα ή τη μόνιμη κατοικία του, ούτε επιβάλλεται διαφορετική τιμολόγηση ανάλογα με τη χώρα προέλευσης».
Ακούγεται πολύ καλό για να είναι πραγματικό. Αλλά είναι λογικό σε τελική ανάλυση: είναι αδιανόητο να πηγαίνεις στο σούπερ-μάρκετ και στο ταμείο να πληρώνεις διαφορετική τιμή, ανάλογα με το διαβατήριό σου. Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει, πολλές φορές, στις διασυνοριακές online αγορές. Μιλώντας εκ μέρους της επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας η ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή τονίζει ότι ο νέος κανονισμός αποτελεί σημαντικό βήμα για μία ενιαία ψηφιακή αγορά. «Μερικές φορές ήταν πιο εύκολο να εξάγεις στην Κίνα, παρά να ξεπεράσεις τα εμπόδια που υπήρχαν στην αγορά της ΕΕ» λέει η ελληνίδα ευρωβουλευτής. «Η υποχρεωτική πλέον αποδοχή των πιστωτικών καρτών θα διευκολύνει τις συναλλαγές στο διαδίκτυο, χωρίς μάλιστα να εξαιρούνται οι χώρες που βρίσκονται σε capital controls. Είναι ένα αποφασιστικό βήμα προς όφελος των πολιτών να άρουμε αυτά τα εμπόδια, δημιουργώντας νέες δυνατότητες και για τις επιχειρήσεις».
Εξαιρούνται Netflix και άλλα οπτικοακουστικά προϊόντα
Ωστόσο οι εξαιρέσεις παραμένουν και είναι πολλές. Παράδειγμα: ο συνδρομητής του Netflix ή μίας παρόμοιας υπηρεσίας μπορεί να λαμβάνει διαφορετικό περιεχόμενο στη Γερμανία απ΄ότι στο Βέλγιο. Διαφοροποιήσεις επιτρέπονται σε όλα τα προϊόντα που ενέχουν πνευματικά δικαιώματα. Σε δύο χρόνια πάντως αναμένεται μία «ενδιάμεση αναθεώρηση» της οδηγίας και οι ενδιαφερόμενοι ελπίζουν ότι ως τότε θα έχουν ωριμάσει οι συνθήκες και οι πολιτικοί συσχετισμοί, ώστε να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής. Όπως λέει ο αντιπρόεδρος της σοσιαλιστικής ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο Γιόζεφ Βάιντενχολτσερ «απομένουν ακόμη πολλά να γίνουν. Στόχος είναι ένα Ίντερνετ χωρίς φραγμούς για όλες τις πλατφόρμες και όλα τα προϊόντα. Πρέπει λοιπόν να συνεχίσουμε την προσπάθεια, για να επεκτείνουμε τη νέα νομοθεσία σε όλα τα προϊόντα που ενέχουν πνευματικά δικαιώματα».
Βήμα-βήμα εξελίσσεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία και αυτό ισχύει και στο διαμφισβητούμενο, ακόμη, πεδίο του geo-blocking. Μιλώντας στην Ολομέλεια του Στρασβούργου ο αρμόδιος Επίτροπος Άντρους Άνσιπ λέει ότι ο νέος κανονισμός δεν είναι παρά ένα πρώτο βήμα για την πλήρη κατάργηση του geo-blocking και υπόσχεται ότι στα επόμενα δύο χρόνια η Κομισιόν θα επιδιώξει τη σταδιακή επέκτασή του, αρχίζοντας προφανώς από το κομμάτι στο οποίο αναμένονται οι λιγότερες αντιστάσεις. «Θα εστιάσουμε ιδιαίτερα σε μη οπτικοακουστικά προϊόντα που ενέχουν πνευματικά δικαιώματα, όπως λογισμικό, games και e-books, τα οποία μόνο εν μέρει καλύπτονται από τον νέο κανονισμό. Και θα τηρήσουμε την υπόσχεσή μας να επεκτείνουμε τη νέα οδηγία» δηλώνει ο εσθονός Επίτροπος.
Έξι στους δέκα αγοράζουν online
Tο 2017 το 60% των Ευρωπαίων πολιτών έκανε τουλάχιστον μία διασυνοριακή online συναλλαγή. Ο τζίρος αυξάνεται με ρυθμούς 20% ετησίως. Κι όμως, παραδέχεται ο επίτροπος Άνσιπ, τα πρακτικά και νομικά εμπόδια παραμένουν: «Στην Κομισιόν είχαμε κάνει μία έρευνα, από την οποία προκύπτει ότι το 2% όσων επιχείρησαν να κάνουν online αγορές σε άλλη χώρα δεν είχε πρόσβαση στην ιστοσελίδα που ήθελε. Το 27% από εκείνους που είχαν πρόσβαση δεν κατάφερε να δώσει τα απαραίτητα στοιχεία, γιατί η ηλεκτρονική διεύθυνση που έδινε δεν γινόταν δεκτή. Επιπλέον, το 32% από όσους τελικά έδωσαν τα στοιχεία τους είχαν πρόβλημα στην παράδοση των αγαθών που είχαν ήδη πληρώσει, ενώ το 26% είχε πρόβλημα με την πληρωμή, γιατί δεν γινόταν δεκτή η πιστωτική κάρτα…»
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
