Το άγνωστο παρασκήνιο του Μινιόν

Ο ανταγωνισμός, οι προμηθευτές και οι μεταχρονολογημένες επιταγές

ΟΤΑΝ το 1934, δηλαδή πριν από 63 χρόνια, ο κ. Ι. Γεωργακάς δούλευε μέρα – νύχτα, όπως ο ίδιος αναφέρει, σε ένα μικρό «Μινιόν» περίπτερο στα Χαυτεία, στο κέντρο της Αθήνας, σίγουρα δεν θα μπορούσε να φαντασθεί ότι η τύχη θα επεφύλασσε στο ομώνυμο δημιούργημά του επί της οδού Πατησίων τόσες περιπέτειες, που θα έβαζαν σε κίνδυνο ακόμη και την ίδια την ύπαρξη ενός από τα πιο παραδοσιακά πολυκαταστήματα της Ελλάδας. Η φημολογία των τελευταίων ημερών είναι αρκετά ισχυρή, ωστόσο ο σημερινός του ιδιοκτήτης, κ. Λύσανδρος Ησαϊάδης δηλώνει ότι «όσα προβλήματα και αν αντιμετωπίζουμε εμείς δεν κλείνουμε». Οι επόμενες ημέρες είναι σίγουρα κρίσιμες, αφού πρόκειται για οριακή μάχη επιβίωσης.

Μοιραίος σταθμός αυτής της πολυκύμαντης πορείας ήταν το 1980, τότε που ξαφνικά τέσσερα πολυκαταστήματα του κέντρου της Αθήνας κάηκαν, είτε μερικώς είτε ολοσχερώς. Από τότε, τα τελευταία 17 χρόνια, το Μινιόν παρά τις αλλαγές στο ιδιοκτησιακό του καθεστώς, δεν κατόρθωσε να διανύσει μια ομαλή πορεία. Δεκάδες προβλήματα, κατά τεκμήριο οικονομικής φύσεως, το συνόδευαν τα τελευταία χρόνια. Παραμένει ωστόσο ενδιαφέρουσα η άποψη που διατυπώνεται από ανταγωνιστές του ότι το Μινιόν δεν έχει μόνο πελάτες δικούς του, αλλά πολλά χρόνια τώρα φέρνει κόσμο στο κέντρο της Αθήνας.

* Από τον ΟΑΕ στα χέρια του κ. Γεωργακά πάλι

Το 1991 ο Οργανισμός Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων, στον οποίο ανήκε από το 1983, «προκηρύσσει διαγωνισμό για ιδιωτικοποίηση του Μινιόν. Στον διαγωνισμό μετέχει και ο Γεωργακάς. Ο διαγωνισμός κατακυρώνεται στον Γεωργακά. Ο Γεωργακάς ξαναγοράζει το… Μινιόν του! Το 1991, 31 Οκτωβρίου, το Μινιόν περνάει στα χέρια των κκ. Γεωργακά, Βερνίκου και Ησαϊάδη. Πρόεδρος, διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής ο Γεωργακάς. Ενα χρόνο αργότερα, στις 31 Οκτωβρίου 1992, ο Γεωργακάς αποχωρεί από την επιχείρηση και από το Μινιόν πουλώντας τις μετοχές του στους κκ. Βερνίκο και Ησαϊάδη. Τον χρόνο της αποχώρησής μου οι πωλήσεις του Μινιόν είχαν υπερβεί τα 13 δισεκατομμύρια δραχμές και οι πελάτες μας τα 3.000.000».

Αυτά καταγράφει στο βιβλίο του ο ίδιος ο κ. Γεωργακάς, ιδρυτής του πολυκαταστήματος, του οποίου η ευφυΐα και η ενεργητικότητα το ανέδειξε σε κυρίαρχο όχι μόνο στην Αθήνα αλλά σε ολόκληρη την Αττική. Και σε καμία περίπτωση όταν έφευγε δεν θα μπορούσε να φαντασθεί ότι θα ερχόταν η στιγμή όπου θα «ανακαλούνταν από την εφεδρεία».

Η εποχή όμως αρχίζει να αλλάζει και οι νέοι ιδιοκτήτες του εκτιμούν ότι πρέπει να αλλάξει η στρατηγική του συμπεριφορά. Ετσι, οι χώροι του πολυκαταστήματος και τα εμπορεύματα που διακινούνται άρχισαν να εγκαταλείπουν τα λαϊκά στρώματα και να απευθύνονται σε πελάτες που είχαν σχετική οικονομική επιφάνεια. Μία από τις πρώτες κινήσεις είναι η συνεργασία με τη γαλλική ­ λαϊκή ωστόσο… ­ Galerieς Lafayette.

Είναι η ίδια περίοδος που η ισπανική επιχείρηση Zara International, σχεδόν αθόρυβα, χωρίς καμία διαφημιστική υποστήριξη, άνοιγε το πρώτο της κατάστημα στην περιοχή της πλατείας Συντάγματος, αποκλειστικά με προϊόντα δικά της, δηλαδή «ιδιωτικής ετικέτας». Ενώ το τότε «ακριβό» Μινιόν μέσα σε ένα μόνο χρόνο βλέπει τις πωλήσεις του να πέφτουν σημαντικά, στο νεοδημιουργηθέν Zara οι πελάτες σε μια «κρίση καταναλωτικής υστερίας» αδειάζουν τα ράφια και οι ουρές που σχηματίζονται μπροστά στα ταμεία είναι απίστευτες.

Από 13 δισ., λοιπόν, που ήταν οι πωλήσεις του 1992, πέφτουν στα 10,4 δισ. το 1993 και σε αυτά τα επίπεδα σταθεροποιούνται τα επόμενα χρόνια. Ολα αυτά όμως ως και τον Μάρτιο του 1996, όταν ο εκ των βασικών μετόχων κ. Ησαϊάδης (ως τότε η βασική του επιχειρηματική δραστηριότητα εξαντλούνταν στον κλάδο των ηλεκτρονικών συσκευών) εξαγοράζει τη συμμετοχή του συνεταίρου του κ. Ν. Βερνίκου και γίνεται κάτοχος του 98% των μετοχών της Μινιόν ΑΕ.

Ο νέος ιδιοκτήτης αλλάζει στρατηγική και η νέα πολιτική του πολυκαταστήματος βασίζεται σε δύο άξονες: αναμόρφωση των χώρων και αναζήτηση στο εξωτερικό επιχείρησης που διαθέτει προϊόντα «ιδιωτικής ετικέτας». Αυτή την εταιρεία την βρήκε στη Βρετανία. Πρόκειται για την Burton Group, με την οποία συζήτησε και συμφώνησε να της παράσχει έναν όροφο του πολυκαταστήματος για τα προϊόντα της. Η αρχή της συνεργασίας προγραμματίσθηκε μα γίνει από τα τέλη Οκτωβρίου 1997.

* Η μεγάλη αντεπίθεση των ανταγωνιστών

Εν τω μεταξύ στο διάστημα των τριών χρόνων που μεσολάβησαν μεγάλες επιχειρήσεις στον κλάδο του λιανεμπορίου, όπως ο όμιλος Μαρινόπουλου και η εταιρεία Κλαουδάτος, κάνουν δυναμική εμφάνιση στην κατηγορία του ενδύματος «ιδιωτικής ετικέτας», η πρώτη με τα Marks & Spenser και η δεύτερη με τα Bhs. Παράλληλα η Zara εξελίσσεται σε αλυσίδα. Η νέα τάση στον χώρο του ενδύματος αρχίζει πλέον να κυριαρχεί.

Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι το Μινιόν, εκτός από τη φήμη και την ιστορία του, διαθέτει ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα: βρίσκεται στο πιο πολυσύχναστο πεζοδρόμιο της Αθήνας. Επίσης, ένα από τα πιο σημαντικά του τμήματα είναι το τμήμα των καλλυντικών.

Τον Νοέμβριο λοιπόν του 1996 το έτερον πολυκατάστημα του κέντρου, που ανήκει στην Αφοί Λαμπρόπουλοι ΑΒΕΕ, στα πλαίσια της εμπορικής του πολιτικής ανοίγει τον «πόλεμο των καλλυντικών» ρίχνοντας τις τιμές κατά 40%. Στο «παιχνίδι» μπαίνει και το Μινιόν με εκπτώσεις 60% και φυσικά ακολουθούν και άλλες εμπορικές αλυσίδες καλλυντικών. Ο «πόλεμος» κράτησε δύο εβδομάδες και σταμάτησε έπειτα από ισχυρότατες πιέσεις των προμηθευτικών επιχειρήσεων. Αλλά είχε και συνέχεια, μάλλον οδυνηρή για το Μινιόν…

Την 1η Μαρτίου του 1997, τον πόλεμο ανοίγει αυτή τη φορά το ίδιο το Μινιόν, έπειτα από παρότρυνση του ομίλου Παπαέλληνα που εμπορεύεται καλλυντικά και ρίχνει τις τιμές κατά 50%. Οπως είναι φυσικό, οι άλλες εμπορικές εταιρείες λιανικής αντιδρούν ταχύτατα, με αποτέλεσμα οι υπόλοιποι προμηθευτές να αρνηθούν την πώληση καλλυντικών προς το Μινιόν για ένα ολόκληρο τρίμηνο. Το Μινιόν κάνει μια απελπισμένη καταγγελία στο υπουργείο Ανάπτυξης, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Την απώλεια του τζίρου ο κ. Ησαϊάδης την προσδιορίζει σε 650 εκατ. δραχμές.

Το γεγονός αυτό, συνδυαζόμενο με τη συνεχιζόμενη αναμόρφωση των χώρων και της οργάνωσης της επιχείρησης, δημιούργησε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, με αποτέλεσμα να ανοίξει πρώτο τον «χορό» των καλοκαιρινών εκπτώσεων μήπως και γεμίσουν τα ταμεία του. Πράγματι αρχίζει την περίοδο των εκπτώσεων από την 1η Ιουνίου. Οπως ήταν αναμενόμενο, οι εκπτώσεις «ζέσταναν» κάπως το ταμείο της επιχείρησης. Οι εισπράξεις αυτού του μήνα ανήλθαν σε 1,1 δισ. δραχμές και έτσι έγινε δυνατή η εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών της προς τους προμηθευτές, με 800 εκατ. δραχμές.

Αν και σε αυτό το διάστημα δεν έλειψαν από τους ανταγωνιστές του (εκτός του κλάδου των καλλυντικών) πιέσεις σε προμηθευτές για να σταματήσουν την προμήθεια του καταστήματος. Σε μία μάλιστα τέτοια επιστολή, ανταγωνιστή του προς προμηθευτή, αναφέρεται εκτός των άλλων ότι «είναι όμως γεγονός ότι έχουμε σοβαρές απώλειες πωλήσεων σε ορισμένες κατηγορίες εμπορευμάτων. Προς αντιμετώπιση αυτής της καταστάσεως είμαστε υποχρεωμένοι να αναστείλουμε τις πληρωμές των τιμολογίων σας με αντικειμενικό σκοπό να ισοζυγίσουμε τις απώλειες που προήλθαν από σοβαρή μείωση των εισπράξεών μας».

Το πρόβλημα της ρευστότητας παραμένει και συναρτώμενο με τις πιέσεις ανταγωνιστών του δημιουργεί μια μάλλον εκρηκτική κατάσταση στις σχέσεις του Μινιόν με τους προμηθευτές του. Οι καλοκαιρινές εκπτώσεις βελτίωσαν προς στιγμήν μόνο τη χρηματοοικονομική κατάσταση της εταιρείας.

Το ίδιο διάστημα η εταιρεία στην οποία είχε νοικιάσει την καφετέρια ­ παλιαότερα ένα από τα πιο χρυσοφόρα τμήματα του πολυκαταστήματος ­ έκλεισε, με αποτέλεσμα, πρώτον, η εταιρεία να ζημιώσει 100 εκατ. δραχμές και, δεύτερον, να δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα μεταξύ της διοίκησης και του σωματείου των εργαζομένων, αφού απελύθησαν 37 εξ αυτών.

* Χιονοστιβάδα οι απαιτήσεις ων προμηθευτών

Οπως είναι φυσικό, η κατάσταση επιδεινώνεται. Δεν έφταναν όλα αυτά ξέσπασε και η υπόθεση των «σεκιουριτάδων», της υπηρεσίας ασφαλείας δηλαδή του πολυκαταστήματος. Από τον Αύγουστο η Ασφάλεια άρχισε την προανάκριση. Αλλά και ορισμένοι προμηθευτές άρχισαν να αμφιβάλλουν, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του κ. Ησαϊάδη προς πάσα κατεύθυνση, για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και να ζητούν την άμεση σχεδόν καταβολή των οφειλομένων προς αυτούς. Είχαν εκδοθεί και είχαν στην κατοχή τους μεταχρονολογημένες επιταγές.

Την πρώτη κίνηση, να «σπάσει» δηλαδή μεταχρονολογημένες επιταγές, έκανε μια μικρή εταιρεία καλλυντικών, η Hellenica ΑΕ. Η αξία των επιταγών που κατείχε ήταν μόλις 22 εκατ. δρχ. Η διοίκηση του πολυκαταστήματος της έδωσε τα χρήματα αλλά και τα προϊόντα που ήταν τοποθετημένα στους χώρους της.

Η αναστάτωση μεταξύ των 2.500 προμηθευτών της (της προμηθεύουν 178.000 είδη) έτεινε να δημιουργήσει «χιονοστιβάδα» απαιτήσεων. Οι διαβεβαιώσεις του κ. Ησαϊάδη ότι το πολυκατάστημα θα παραμείνει ανοιχτό και ο ίδιος θα αγωνιστεί μέχρις εσχάτων γι’ αυτό φαίνεται ότι καθησύχασαν τη συντριπτική πλειονότητα των προμηθευτών του.

Ωστόσο ένας μικρός αριθμός εξ αυτών επέμενε σε «σπάσιμο» των μεταχρονολογημένων επιταγών και σε κατασχέσεις των εμπορευμάτων. Ο ίδιος όμως κάνει μια αγωνιώδη προσπάθεια εξεύρεσης κεφαλαίων κίνησης. Απευθύνεται στην Burton Group, η οποία από τις 26 Οκτωβρίου υλοποιώντας τη συμφωνία τους, αναλαμβάνει να εκθέσει τα προϊόντα της (είδη ένδυσης) σε έναν όροφο του πολυκαταστήματος και της προσφέρει πακέτο μετοχών. Οι Βρετανοί δεν δέχονται στην παρούσα φάση να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης και ο δρόμος προς τις τράπεζες, παρ’ ότι δεν έχει χρέη προς αυτές, είναι κλειστός.

Εκτός των άλλων απευθύνεται και στην επιχείρηση τροφίμων Βερούκα, στην οποία έχει ενοικιάσει έναν από τους χώρους του πολυκαταστήματος, όπου λειτουργεί το σουπερμάρκετ Bazaar. Εκεί φαίνεται πώς βρήκε «ευήκοον ους».

Η επιχείρηση Βερούκα έδωσε καταφατική απάντηση κατ’ αρχήν για την καταβολή 500 εκατ., ενώ παράλληλα συζητά με γερμανούς συνεργάτες της για μεγαλύτερη συμμετοχή. Ετσι στις 20 Σεπτεμβρίου, Σάββατο μεσημέρι, η διοίκηση της εταιρείας Μινιόν ΑΕ προχωρώντας σε μια συμβολική κίνηση, ως ένδειξη της επικείμενης συνεργασίας, κάλεσε στα γραφεία της επιχείρησης Βερούκα 50 εκ των προμηθευτικών επιχειρήσεων με τις οποίες συνεργάζεται και οι οποίες αντιδρώντας απειλούσαν να προχωρήσουν από τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου σε κατασχέσεις εμπορευμάτων.

Εκεί ο ιδιοκτήτης του Μινιόν, αφού τους ανέλυσε την κατάσταση, τους ζήτησε να μην κάνουν κατασχέσεις και να συνεχίσουν να το προμηθεύουν με εμπορεύματα. Παράλληλα ο ίδιος είπε ότι ο κ. Βερούκας δημιουργεί τμήμα αγορών και διαθέτει 500 εκατ. δραχμές εγγυόμενος για τις νέες προμήθειες. Από τους εκπροσώπους των 50 προμηθευτικών επιχειρήσεων που ήταν παρόντες, οι 47 αποδέχθηκαν τη νέα συνεργασία, εκτός τριών: πρόκειται για τους εκπροσώπους των εταιρειών Sportsman ΑΕ, Babyland ΑΕ και Grant ΑΕ.

Η ληξιπρόθεσμη οφειλή προς την εταιρεία Sportsman ΑΕ είναι 1,5 εκατ. και άλλα 50 εκατ. σε μεταχρονολογημένες επιταγές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Γ. Παπάζογλου, επικεφαλής της εταιρείας, ήταν εκ των ενδιαφερομένων επιχειρηματιών για την αγορά του Μινιόν το 1991, ενώ σήμερα είναι μέτοχος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ανταγωνιστικής επιχείρησης Αφοί Λαμπρόπουλοι ΑΒΕΕ, όπως και ο κ. Μ. Παπαέλληνας, ο οποίος αρνείται την προμήθεια εμπορευμάτων.

* Αισιοδοξία παρουσία εισαγγελέων

Η Δευτέρα όμως, πέραν των επικείμενων κατασχέσεων, επεφύλασσε μια άλλη αρκετά δυσάρεστη έκπληξη για τη διοίκηση του «μεγαλύτερου μεγάλου καταστήματος». Το Τμήμα Δίωξης Εκβιαστών της Ασφάλειας Αττικής έδωσε στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής εξέτασης που διενήργησε από τον περασμένο Μάιο, ύστερα από εντολή του εισαγγελέα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ασφάλειας Αττικής, εν γνώσει της διοίκησης η υπηρεσία ασφαλείας της επιχείρησης όσους συνελάμβανε να κλέβουν τους οδηγούσε σε ένα δωμάτιο στον ημιώροφο του κτιρίου και εκεί τους ανάγκαζε να πληρώνουν στο πολλαπλάσιο τα είδη που έκλεψαν, ορισμένους τους φωτογράφιζε και αρχειοθετούσε τους φακέλους τους. Καταθέσεις έδωσαν περισσότερα από 60 άτομα, ενώ συνολικά διαπιστώθηκαν 4.500 τέτοιες περιπτώσεις.

Την ίδια όμως ημέρα ο εισαγγελέας, συνοδευόμενος από εκπρόσωπο της εταιρείας Sportsman ΑΕ και αστυνομική δύναμη, πήγε να κατασχέσει εμπορεύματα στο ύψος της οφειλής του Μινιόν. Αυτή τη φορά όμως αντέδρασαν οι 550 εργαζόμενοι του πολυκαταστήματος, οι οποίοι κηρύσσοντας στάση εργασίας απέτρεψαν τις κατασχέσεις. Αυτές οι ημέρες αναλώνονται σε συζητήσεις με προμηθευτές και μιλώντας προς «Το Βήμα» ο κ. Ησαϊάδης δήλωσε ότι «το Μινιόν δεν έκλεισε και δεν κλείνει. Λειτουργεί κανονικά, με όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην παρούσα φάση και συζητά νέες επιχειρηματικές συνεργασίες. Μάλιστα από τις 26 Οκτωβρίου αρχίζει η συνεργασία μας με την Burton Group». Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι ο ιδρυτής του Μινιόν κ. Γεωργακάς όλες αυτές τις ημέρες κυκλοφορεί στους χώρους του πολυκαταστήματος, νιώθοντας σαν τον πατέρα που κινδυνεύει το παιδί του.

Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη του ιδιοκτήτη ενός εκ των πλέον ιστορικών καταστημάτων του εμπορικού κέντρου, του κ. Αθ. Κλαουδάτου, ο οποίος δήλωσε προς «Το Βήμα» ότι «το κλείσιμο του Μινιόν θα είναι σοβαρό πλήγμα για το εμπόριο του κέντρου της Αθήνας». ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ορισμένα οικονομικά στοιχεία είναι άκρως ενδεικτικά για τις ανάγκες της επιχείρησης. Το πολυκατάστημα για να είναι σε θέση να λειτουργεί χρειάζεται εμπόρευμα αξίας όχι μικρότερης του 1,75 δισ. δραχμών. Αυτές τις ημέρες χρειάζεται άμεσα 500 εκατ. δραχμές, ενώ για να «γυρίσει την κατάσταση» απαιτείται συνολικά κατ’ ελάχιστον 1,5 δισ. δραχμές.