Τι υποστηρίζει η διοίκηση της ΔΕΗ
Μετά από συνεδρίαση τριων ωρών, όπου συζητήθηκαν αναλυτικά όλες οι πλευρές τού υπό κατασκευή λιγνιτικού ατμοηλεκτρικού σταθμού της ΔΕΗ στη Φλώρινα, το διοικητικό συμβούλιο της Επιχείρησης έλαβε ομόφωνα την απόφαση να προχωρήσει στην υπογραφή της σύμβασης με την εταιρεία ρωσικών και άλλων συμφερόντων Gazprom. Στη συνεδρίαση, πέραν των 11 μελών του διοικητικού συμβουλίου, συμμετείχαν πάνω από 15 υπηρεσιακοί παράγοντες οι οποίοι κλήθηκαν να δώσουν εξηγήσεις για τα σημεία που συνάντησαν ως τώρα έντονη κριτική. Τελικώς αποφασίστηκε να υπογραφεί η σύμβαση μεταξύ της ΔΕΗ και της αναδόχου κοινοπραξίας αντί του ποσού των 179,5 δισ. δραχμών, το οποίο η διοίκηση της επιχείρησης θεωρεί ανταγωνιστικό. Μετά την υπογραφή της η σύμβαση θα τεθεί υπό έγκριση στη Βουλή.
Σε σχετική δήλωση προς «Το Βήμα», αμέσως μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Γ. Μπιρδιμήρης ανέφερε: «Ηταν η πλέον αδιάβλητη διαδικασία που ακολουθήθηκε ποτέ στην Επιχείρηση. Και αν θέλετε ήταν σημαντική επιτυχία το ίδιο το γεγονός ότι βάλαμε την κοινοπραξία στη δική μας λογική· στη λογική των διαπραγματεύσεων. Γιατί, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, ο ίδιος ο νόμος προσέφερε στην κοινοπραξία ένα πολύ ισχυρό πλεονέκτημα αφού την έχριζε εξ αρχής ως τον μοναδικό ανάδοχο του έργου. Πώς αλλιώς εκτός από επιτυχία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι από 195,4 δισ. δραχμές, που ήταν η αρχική προσφορά της κοινοπραξίας, τελικώς πετύχαμε να υπογραφεί η σύμβαση αντί 179,5 δισ. δραχμών».
Η διοίκηση της ΔΕΗ δέχθηκε εντονότατη κριτική για το κόστος της κιλοβατώρας στον νέο σταθμό της Φλώρινας. Η σημερινή διοίκηση της ΔΕΗ κατηγορήθηκε ότι το τίμημα που συμφώνησε να πληρώσει στην κοινοπραξία είναι αρκετά υψηλό, πράγμα που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το κόστος της κιλοβατώρας στη μονάδα της Φλώρινας είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο κόστος της κιλοβατώρας στον σταθμό Αγίου Δημητρίου 5. Απαντώντας στην κριτική αυτή ο πρόεδρος της ΔΕΗ ανέφερε προς «Το Βήμα»: Πρώτον, δεν ήταν στα καθήκοντα της ΔΕΗ να αμφισβητήσει την ανάγκη δημιουργίας του σταθμού της Φλώρινας, αφού αυτό είχε αποφασιστεί τόσο από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όσο και από τη μετέπειτα κυβέρνηση του ΠαΣοΚ. Δεύτερον, το καθήκον της ΔΕΗ, είπε ο κ. Μπιρδιμήρης, ήταν να κάνει τον συγκεκριμένο σταθμό με το πιο ανταγωνιστικό τίμημα και αυτό το πέτυχε.
«Πάγματι, το κόστος της κιλοβατώρας στη Φλώρινα είναι μεγαλύτερο από αυτό του Αγίου Δημητρίου 5», ανέφερε ο κ. Μπιρδημήρης και προσέθεσε: «Πρόκειται όμως για δύο μη συγκρίσιμα μεγέθη. Στη Φλώρινα μιλάμε για έναν πλήρη και ολοκληρωμένο σταθμό παραγωγής ενώ στον Αγιο Δημήτριο 5 μιλάμε για μια απλή μονάδα. Στον νέο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής έχουν συμπεριληφθεί σημαντικά έργα, μεταξύ των οποίων είναι η μονάδα αποθείωσης καθώς επίσης και όλα τα έργα υποδομής. Επίσης πλήρης εγκατάσταση μεταφοράς και θραύσης λιγνίτη, δεξαμενή πετρελαίου, εγκαταστάσεις παραγωγής αποσκληρυμένου και αφαλατωμένου νερού και πλήρης εγκατάσταση βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων. Ολα αυτά δεν υπάρχουν στην περίπτωση της μονάδας Αγίου Δημητρίου 5».
Αξίζει στο σημείο αυτό να διευκρινιστεί ότι η κατασκευή του σταθμού θα γίνει από τις εταιρείες RAO Gazprom και Προμηθεύς Gas ΑΕ. Η απευθείας ανάθεση του έργου στις εν λόγω επιχειρήσεις αποτελεί όρο διακρατικής συμφωνίας που έχει υπογραφεί μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας και αφορά την προμήθεια ρωσικού φυσικού αέριου από τη χώρα μας. Ας σημειωθεί ότι οι παραπάνω εταιρείες έχουν επιλέξει ως συνεργάτες τους σε ό,τι αφορά τον λέβητα τον οίκο EVT και σε ό,τι αφορά τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό τον οίκο ΑΒΒ.
Μεταξύ των σημείων για τα οποία δέχθηκε έντονη κριτική η διοίκηση της ΔΕΗ είναι ότι άφησε εκτός της συμφωνίας σημαντικά έργα, τα οποία θα γίνουν στη συνέχεια και θα ανεβάσουν ακόμη παραπάνω το κόστος δημιουργίας του νέου σταθμού και άρα το κόστος της κιλοβατώρας. Ανάμεσα στα έργα που δεν συμπεριελήφθησαν στη συμφωνία είναι και η αυλή λιγνίτη, η κατασκευή της οποίας υπολογίζεται να στοιχίσει 5-8 δισ. δραχμές. Το έργο αυτό βρέθηκε στο επίκεντρο των αντιπαραθέσεων μεταξύ της ΔΕΗ και της κοινοπραξίας. Η τελευταία, ερμηνεύοντας το «γράμμα» της διακρατικής συμφωνίας, επέμενε από την αρχή ότι «όταν λέμε ολοκληρωμένο σταθμό εννοούμε και την αυλή λιγνίτη».
Αντιθέτως, η ΔΕΗ πίστευε και ήθελε να αναθέσει την κατασκευή της αυλής λιγνίτη σε τρίτη επιχείρηση, προκειμένου να επιτύχει το καλύτερο δυνατό τίμημα. Στο τέλος των διαπραγματεύσεων η ΔΕΗ υποχώρησε, συμφωνώντας να αναθέσει στην κοινοπραξία την κατασκευή της αυλής λιγνίτη, κρατώντας όμως για τον εαυτό της το δικαίωμα να κρίνει το τίμημα όταν έλθει η ώρα. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι το τελικό κόστος του σταθμού θα υπερβεί το ποσό των 179,5 δισ. δραχμών, αφού θα γίνουν και άλλα έργα που δεν έχουν υπολογιστεί στην υπό υπογραφή σύμβαση.
Αντιμέτωπη με τις επιθέσεις που δέχθηκε, η διοίκηση της ΔΕΗ εξασφάλισε αρκετούς συμμάχους. Στο σύνολό τους οι εκπρόσωποι των εργαζομένων της Επιχείρησης στο διοικητικό συμβούλιο αλλά και ο εκπρόσωπος του ΣΕΒ κ. Σπ. Φλέγγας συμφώνησαν με την υπογραφή της σύμβασης.
Πέραν αυτών και ο κ. Θ. Ξανθόπουλος, πρώην πρόεδρος της ΔΕΗ, στάθηκε στο πλευρό της σημερινής διοίκησης. «Εξ όσων γνωρίζω», αναφέρει προς «Το Βήμα» ο κ. Ξανθόπουλος, «οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΔΕΗ μετά πολύμηνη εργασία και αντίστοιχες διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε ένα τίμημα το οποίο θεώρησαν εύλογο. Δεδομένου ότι τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη είναι ικανοί επιστήμονες οι οποίοι έχαιραν και χαίρουν της εμπιστοσύνης των διοικήσεων της Επιχείρησης, θεωρώ ότι πρέπει να ολοκλήρωσαν με επιτυχία το έργο τους…». * Οι ερωτήσεις στη σελίδα Δ10 Το non paper
Το non paper έγγραφο που βρίσκεται στα χέρια περισσοτέρων του ενός υπουργών και το οποίο αναφέρεται στο κόστος της μονάδας της Φλώρινας έχει ως εξής:
1. Το Πρωτόκολλο μεταξύ Ελληνικής Δημοκρατίας και Ρωσικής Ομοσπονδίας της 19.12.1994, που κυρώθηκε με τον ν. 2299/95, προβλέπει την ανάθεση σε κοινοπραξία που θα συστήσουν η Προμηθεύς Gas Α.Ε. και η RAO Gazprom της κατασκευής με το κλειδί στο χέρι πλήρους ατμοηλεκτρικού σταθμού στη Φλώρινα ισχύος περίπου 300 kW, υπό ανταγωνιστικούς όρους.
2. Ο όρος περί ανταγωνιστικότητας του σταθμού δεν μπορεί παρά να αναφέρεται στο παραγόμενο προϊόν, δηλ. στο κόστος της kWh, το οποίο σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται από το ύψος της επένδυσης για την κατασκευή του σταθμού.
Με την επιτευχθείσα συμφωνία, το ανά εγκατεστημένο kW κόστος του σταθμού (σημερινή τιμή) ανέρχεται σε 2.092 USD, χωρίς να περιλαμβάνεται στην τιμή αυτή το κόστος της αυλής λιγνίτη, του υποσταθμού ανύψωσης της τάσεως κλπ., την κατασκευή των οποίων, με πρόσθετη αμοιβή, διεκδικεί η προαναφερθείσα κοινοπραξία.
Με βάση την άνω τιμή οδηγούμαστε σε κόστος 19-20 δρχ. /kWh, ενώ το κόστος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιθανθρακικό σταθμό της αυτής ισχύος θα ήταν 11-12 δρχ. /kWh και από την 5η μονάδα Αγίου Δημητρίου 12-13 δρχ. /kWh (εκτίμηση κατά την ανάθεση).
3. Η ΔΕΗ, προκειμένου να καθορίσει την τιμή ώστε να πληρούται ο όρος του ν. 2299/95 περί ανταγωνιστικών όρων, έλαβε ως βάση τις τιμές της σύμβασης της 5ης μονάδας Αγίου Δημητρίου (Μάρτιος 1993) και της μονάδας αποθείωσης της Μεγαλόπολης (Ιούνιος 1994), χρησιμοποιώντας τους προβλεπόμενους στις αντίστοιχες συμβάσεις συντελεστές αναπροσαρμογής, για το δραχμικό μέρος του τιμήματος, και του μέσου πληθωρισμού των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για το συναλλαγματικό μέρος (ήταν σε ECU).
Η αποδοχή αυτή, προκειμένου να προκύψει το εύλογο τίμημα, δεν είναι ορθή και δύναται να οδηγήσει σε τελείως εσφαλμένα συμπεράσματα για τους παρακάτω λόγους:
* Δεν λαμβάνει υπόψη τις τιμές όπως διαμορφώθηκαν κατά το διάστημα που μεσολάβησε. Θα έπρεπε να γίνει σύγκριση με πρόσφατες αναθέσεις παρόμοιων μονάδων σε άλλες χώρες.
* Δεν λαμβάνει υπόψη τον σημερινό ανταγωνισμό. Σαν παράδειγμα αναφέρονται οι τιμές που επιτεύχθηκαν κατά τους διαγωνισμούς για την ανάθεση κατασκευής του σταθμού συνδυασμένου κύκλου του Μεγάλου Λαυρίου κατά το 1992 (περίπου 750 USD/kW) και της τιμής, η οποία και συμβολαιοποιήθηκε, του 1996 (περίπου 450 USD/kW).
* Δεν λαμβάνει υπόψη ότι τόσο η μονάδα του Αγίου Δημητρίου όσο και η μονάδα αποθείωσης της Μεγαλόπολης είναι διαφορετικές προς τη μονάδα της Φλώρινας. Στη Φλώρινα θα χρησιμοποιείται ως καύσιμο ξυλίτης θερμογόνου δύναμης περίπου 2.200 Kcal/kg, ενώ στον Αγιο Δημήτριο λιγνίτης 1.100-1.200 Kcal/kg, που σημαίνει ότι το έργο της Φλώρινας είναι μικρότερου κόστους. Επίσης το αυτό ισχύει και για τη μονάδα αποθείωσης. Οι συνθήκες στη Μεγαλόπολη είναι δυσμενέστερες από αυτές της Φλώρινας.
4. Σε ένα σύστημα ανοικτής αγοράς, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 56/96 της Ε.Ε., που θα διέπεται από τους κανόνες του ανταγωνισμού, η λειτουργία του σταθμού Φλώρινας θα είναι προβληματική.
