Ανταγωνισμός στις γειτονιές των αστικών κέντρων
ΕΧΕΙ όλα τα στοιχεία ενός σκληρού «παιχνιδιού» και μάλιστα για τέσσερις. Πρόκειται για τον ανταγωνισμό στον κλάδο των fast food ή, όπως οι ίδιες οι επιχειρήσεις αρέσκονται να αυτοαποκαλούνται, των «εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης». Και μάλιστα είναι από τους ελάχιστους κλάδους στην ελληνική αγορά που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας!
Οι πρωταγωνιστές του ανταγωνισμού είναι η βορειοελλαδικής προέλευσης και πανελλαδικής δραστηριοποίησης εταιρεία Goody’s, που έκανε την εμφάνισή της το 1977, η βορειοαμερικανικής καταγωγής McDonald’s, που εμφανίστηκε στην ελληνική αγορά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η ελληνικής αντιπροσώπευσης αμερικανική επίσης Wendy’s από το 1989 και τα ελληνικής έμπνευσης Hambo.
Οι δεκάδες χιλιάδες πελάτες των fast food είναι το αντικείμενο του «πολέμου». Ο τζίρος του κλάδου έτσι υποστηρίζουν οι πρωταγωνιστές υπερβαίνει κατά πολύ τα 50 δισ. δρχ., αφού είναι αδύνατον να μετρηθούν τα χιλιάδες μικρά καταστήματα.
Ως το τέλος του 1995 στην ελληνική αγορά λειτουργούσαν 16 McDonald’s. Στο δωδεκάμηνο του 1996 ο αριθμός τους θα ανέλθει στα 30 καταστήματα. Ηδη λειτουργούν 29 καταστήματα. Στόχος στη διάρκεια των δύο επομένων ετών είναι ο αριθμός των αμερικανικών fast food να αγγίξει τα 70 καταστήματα. Ηδη, μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, η επόμενη πόλη που θα «υποδεχθεί» το όνομα McDonald’s είναι η Πάτρα. Από το 1993 ως και το 1996, όπως δήλωσε προς «Το Βήμα» η κυρία Μ. Κοκκίνου, διευθύντρια μάρκετινγκ της εταιρείας McDonald’s Ελλάς ΑΕ, το ύψος των επενδύσεων στην ελληνική αγορά αγγίζει τα 10 δισ. δρχ. Ειδικότερα το 1993 επένδυσε 640 εκατ. δρχ., το 1994 οι επενδύσεις της υπερέβησαν το 1 δισ. δρχ., το 1995 έφθασαν στα 3,3
δισ. δρχ. και το 1996 στα 4,8 δισ. δρχ.
Η κυρία Κοκκίνου αναφερόμενη στις πωλήσεις του 1995 είπε ότι οι πωλήσεις των 13 καταστημάτων, με δωδεκάμηνη λειτουργία το καθένα, ανήλθαν στα 3,76 δισ. δρχ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει πάντως το γεγονός ότι οι ζημιές της McDonald’s Ελλάς ΑΕ στην περυσινή οικονομική χρήση της ανήλθαν στα 1,83 δισ. δρχ. ενώ οι συσσωρευμένες ζημιές της εταιρείας ανήλθαν στα 3,2 δισ. δρχ.
Και πάλι όμως η δύναμη των καταστημάτων θα απέχει κατά πολύ από τον σημερινό αριθμό των Goody’s. Λειτουργούν ήδη 101 καταστήματα σ’ όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια και έχει προγραμματισθεί η δημιουργία άλλων 15, εκ των οποίων τα 7 στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Ο κ. Αχ. Φώλιας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Goody’s ΑΕ, είναι σαφής: «Η αγορά της Αττικής προσφέρει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης». Ανέφερε δε ότι οι συνολικές πωλήσεις των εστιατορίων το 1995 ήταν 28 δισ. δρχ. ενώ στη διάρκεια του 1996 θα ανέλθουν στα 35 δισ. δρχ.
Από τα 101 καταστήματα τα 40 βρίσκονται στην περιοχή της Αττικής, τα 25 στη Θεσσαλονίκη και τα 46 σε 25 άλλες πόλεις. Αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι εκτός των 40 Goody’s λειτουργούν στην Αττική 25 McDonald’s, 15 Hambo και 8 Wendy’s, χωρίς να συνυπολογισθούν τα μικρότερου μεγέθους fast food, μπορεί να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της «σύγκρουσης» από γειτονιά σε γειτονιά.
Ο ανταγωνισμός προσφάτως, όπως είναι φυσικό, «ακούμπησε» και τις τιμές, με τη μορφή των προσφορών. Φαίνεται όμως πως στον «χορό» των προσφορών η McDonald’s, προς το παρόν τουλάχιστον, θα μείνει μόνη της. Στέλεχος της Goody’s ΑΕ δήλωσε προς «Το Βήμα» ότι «η εταιρεία μας αποφάσισε για τα επόμενα τρία χρόνια να μην «παρακολουθήσει» τον ανταγωνισμό στις τιμές».
Τα καταστήματα Wendy’s, που πρωτοεμφανίστηκαν το καλοκαίρι του 1989 και ανήκουν στον όμιλο Νίκα (και στους επιμέρους franchisees), φαίνεται να ακολουθούν μια ανεξάρτητη από τον ανταγωνισμό πολιτική ανάπτυξης. Και τούτο είναι προφανές από τον αριθμό των καταστημάτων που διαθέτει. Εκτός των οκτώ καταστημάτων που λειτουργούν στην Αττική (Κηφισιά, Γλυφάδα, Σύνταγμα, Ομόνοια, Καλλιθέα, Κυψέλη, Παλαιό Φάληρο και Deree College), υπάρχουν άλλα δύο, στη Λάρισα και στη Ρόδο.
Συνολικά διαθέτει 10 καταστήματα. Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζει το πλάνο του επόμενου χρόνου, του 1997. Οπως δήλωσε προς «Το Βήμα» ο κ. Δ. Κομίνης, διευθυντής μάρκετινγκ της εταιρείας Π. Νίκας Τροφοδοσία ΑΕ, «το πλάνο του 1997 περιλαμβάνει το άνοιγμα έξι νέων καταστημάτων σε περιοχές της Νέας Σμύρνης, του Χαλανδρίου, της Πάτρας, της Θεσσαλονίκης, των Ιωαννίνων και του Ηρακλείου Κρήτης». Η διοίκηση του ομίλου δίνει έμφαση, δηλαδή, σε περιοχές εκτός της Αττικής, στη Θεσσαλονίκη και σε τρεις μεγάλες επαρχιακές πόλεις.
Το κάθε κατάστημα Wendy’s ανήκει και σε διαφορετική εταιρεία. Στη διάρκεια του 1995 οι συνολικές πωλήσεις των καταστημάτων Wendy’s ανήλθαν στα 3,2 δισ. δρχ., ενώ οι προβλέψεις του 1996, σύμφωνα με τον κ. Κομίνη, αναφέρουν συνολικές πωλήσεις ύψους 3,8 δισ. δρχ.
Από την πλευρά της η Hambo ΑΕ, που ανήκει στον κ. Αλ. Παναγιωτόπουλο, διαθέτει συνολικά 28 καταστήματα, εκ των οποίων τα 15 στην Αττική και τα 13 σε ισάριθμες άλλες πόλεις. Οι πωλήσεις των εστιατορίων, εκ των οποίων μόνο τα 5 ανήκουν στον κ. Παναγιωτόπουλο (τα υπόλοιπα λειτουργούν με το σύστημα franchising), στη διάρκεια του 1995 ανήλθαν στα 4 δισ. δρχ., ενώ όπως ο ίδιος δήλωσε μιλώντας προς «Το Βήμα» στη διάρκεια του 1996 οι πωλήσεις τους θα ανέλθουν στα 4,8 δισ. δρχ. Εχει ωστόσο ενδιαφέρον το γεγονός ότι είναι η πρώτη εταιρεία που άνοιξε κατάστημα στα Τίρανα.
Ο όμιλος έχει διάρθρωση παράλληλη με αυτήν του ομίλου της Goody’s. Συγκεκριμένα διαθέτει, εκτός από τη Hambo ΑΕ, που διαχειρίζεται τα ομώνυμα καταστήματα, την εταιρεία διανομών Foodland ΑΕ, την εταιρεία Α+Β Catering ΑΕ, την Top Cafe ΕΠΕ, διαχειρίζεται τα ομώνυμα καταστήματα και τη Hambo Snack ΑΕ. Ο ίδιος επιβεβαίωσε την οξύτητα του ανταγωνισμού που κυριαρχεί στον κλάδο και το γεγονός ότι η εταιρεία του προσπαθεί να διατηρήσει ένα αξιόλογο μερίδιο στην αγορά βελτιώνοντας συνεχώς την οργάνωση και τη λειτουργία των καταστημάτων.
