«Το bitcoin είναι χρήμα» απεφάνθη Δικαστήριο του Μανχάταν στη Νέα Υόρκη σε υπόθεση ηλεκτρονικής απάτης με θύμα την JPMorgan, την ώρα που ο Δήμος του Παρισιού σκέφτεται να «κόψει» ένα τοπικό νόμισμα –ένα νόμισμα που θα κυκλοφορεί μόνο στην ευρύτερη περιοχή της γαλλικής πρωτεύουσας και πιθανότατα θα ονομάζεται «La Seine» δηλαδή «Σηκουάνας». Η χρήση των ψηφιακών εναλλακτικών νομισμάτων, τοπικού ή υπερεθνικού χαρακτήρα όπως είναι το bitcoin, προσλαμβάνει διαστάσεις παγκοσμίως. Και ως εκ τούτου καθίσταται όλο και πιο επιτακτική η θεσμική ρύθμιση του διεθνούς αυτού φαινομένου.
Τη δικαστική απόφαση που χαρακτήρισε το bitcoin ως κανονικό νόμισμα έλαβε η δικαστής Αλισον Νέιθαν, πρόεδρος του Τοπικού Αμερικανικού Δικαστηρίου του Μανχάταν, απορρίπτοντας προσφυγή του αμερικανού επιχειρηματία Αντονι Μούρτζιο, υπευθύνου της ιστοσελίδας Coin.mx, ο οποίος εμπλέκεται σε υπόθεση ηλεκτρονικού εγκλήματος.
«Ενδιάμεση συναλλαγή»
Η πλευρά του Μούρτζιο υποστήριξε στο Δικαστήριο ότι το bitcoin δεν θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως νόμισμα και ως εκ τούτου οι συναλλαγές που πραγματοποιούνταν μέσω του Coin.mx δεν ήταν αντίστοιχες των «funds», των επενδυτικών κεφαλαίων δηλαδή, όπως αυτά καθορίζονται από τον αμερικανικό νόμο.
«Τα bitcoins συνιστούν funds υπό την ευρεία έννοια του όρου. Τα bitcoin γίνονται δεκτά για την πληρωμή αγαθών και υπηρεσιών, ενώ μπορούν να αγοραστούν απευθείας από μια αγορά συναλλάγματος που είναι συνδεδεμένη με τραπεζικό λογαριασμό. Κατά συνέπεια, λειτουργούν ως χρηματικές πηγές και λειτουργούν ως ενδιάμεση συναλλαγή και ως μέσο πληρωμής» απεφάνθη η δικαστής Νέιθαν.
Συμπληρωματικό του ευρώ
Η Coin.mx, η οποία ανήκει και διευθύνεται από τον ισραηλινό επιχειρηματία Τζέρι Σάλον και δύο συνεργάτες του, κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε σε απάτη παραβίασης ηλεκτρονικών λογαριασμών που ανήκουν σε δεκάδες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της τράπεζας JPMorgan. Κατηγορείται συγκεκριμένα για χειραγώγηση μετοχών, για τη διοργάνωση παράνομων online τυχερών παιχνιδιών, για ξέπλυμα χρήματος και επίσης για την υποκλοπή των προσωπικών δεδομένων περισσοτέρων από 100 εκατομμυρίων πελατών των επιχειρήσεων που «χάκαρε», αποκομίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Αυτά τα δολάρια ήταν βέβαια σε φυσική μορφή, όχι σε ψηφιακή όπως είναι το bitcoin.
Το παριζιάνικο νόμισμα που θέλει να «κόψει» η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό θα μοιάζει με το bitcoin, αφού θα είναι και αυτό ένα νόμισμα συμπληρωματικό του ευρώ. Μπορεί να είναι επίσης ψηφιακό, εξετάζεται όμως το ενδεχόμενο να είναι έχει και φυσική μορφή. «Εξετάζουμε τη δυνατότητα δημιουργίας ενός συμπληρωματικού νομίσματος στο Παρίσι. Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, αλλά εργαζόμαστε σοβαρά πάνω σε αυτό» δήλωσε η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Οικονομίας και Αλληλεγγύης της Πόλης του Φωτός Αντουανέτ Γκουλ.
Η δημοτική άρχων εξηγεί ότι το συμπληρωματικό νόμισμα μπορεί να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο του 2017 και θα εξυπηρετεί τους κατοίκους της πρωτεύουσας για να πληρώνουν κατ’ αρχάς στις υπηρεσίες που παρέχει ο Δήμος του Παρισιού. Ο πρόεδρος μιας κίνησης πολιτών που έχει δημιουργηθεί και ονομάζεται «Ενα Νόμισμα για το Παρίσι» προτείνει το παριζιάνικο νόμισμα να πάρει το όνομα του διάσημου ποταμού που διασχίζει την πρωτεύουσα. Ο Λουκάς Ροσέτ-Μπερλόν οραματίζεται μια πόλη όπου ένα μέρος του μισθού των κατοίκων της θα καταβάλλεται στο τοπικό νόμισμά της και ότι ο Δήμος, που εν προκειμένω θα λειτουργεί και ως Κεντρική Τράπεζα, θα έχει τη δυνατότητα να ανταλλάσσει με τις επιχειρήσεις το τοπικό νόμισμα με το εθνικό.
Είναι, όντως, φιλόδοξο το σχέδιο που επεξεργάζεται η δημοτική αρχή του Παρισιού. Ως «οδηγό» η Αν Ινταλγκό και οι συνεργάτες της έχουν τα περίπου 40 τοπικά νομίσματα που κυκλοφορούν παράλληλα με το ευρώ σε ισάριθμες γαλλικές πόλεις. Ενδεχομένως και τα χιλιάδες που κυκλοφορούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Σε πρωτεύουσα, όμως, είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται η καθιέρωση παράλληλου νομίσματος.
Εξυπακούεται ότι σε εθνικό επίπεδο μια ανάλογη απόπειρα θα δημιουργούσε μείζονα προβλήματα, ιδιαίτερα για μια χώρα της ζώνης του ευρώ, αφού θα μπορούσε να θεωρηθεί από την ΕΚΤ ότι δεν λειτουργεί συμπληρωματικά αλλά ανταγωνιστικά προς το κοινό νόμισμα. Θα λειτουργούσε δηλαδή ως ένα αυθαίρετα υποτιμημένο και αθέμιτα ανταγωνιστικό εθνικό νόμισμα.
Σύσφιγξη οικονομικών σχέσεων
Από την Ελβετία στον Βόλο μέσω… Μπρίξτον
«Τα εναλλακτικά νομίσματα συμβάλλουν στη σύσφιγξη των οικονομικών σχέσεων σε τοπικό επίπεδο, καθώς χρησιμοποιούνται από τους καταναλωτές για την αγορά τροφίμων και από τις επιχειρήσεις για την πληρωμή των προμηθευτών τους. Οι τοπικές αρχές δημιουργούν ανταλλακτήρια μέσω των οποίων μπορούν να φορολογήσουν τις συναλλαγές» εξηγεί στη «Figaro» ο Ζερόμ Μπλαν, συγγραφέας του βιβλίου «Τα παράλληλα νομίσματα. Ενότητα και πολυμορφία των συναλλαγών».
Η φορολόγηση αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζονται με εναλλακτικό νόμισμα είναι, όντως, ένα μείζον πρόβλημα. Δεν έχει εμποδίσει, ωστόσο, πολλές τοπικές κοινότητες να υιοθετήσουν συμπληρωματικά νομίσματα. Ενα από τα αρχαιότερα είναι το ελβετικό «WIR», το οποίο υιοθετήθηκε το 1934 εν μέσω οικονομικής κρίσης και χρησιμοποιείται ακόμη από περίπου 60.000 επιχειρήσεις σε τοπικό επίπεδο μεν, αλλά σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Στη Βρετανία χρησιμοποιείται η «Brixton Pound», που ισχύει στη γειτονιά Μπρίξτον του Λονδίνου, ενώ στη Χώρα των Βάσκων παράλληλα με το «Euro» κυκλοφορεί και το «Eusko». Στη Γαλλία, ανάρπαστα γίνονται το «SoNantes» στη Νάντη, το «Lucioles» στο ευρύτερο γεωγραφικό Διαμέρισμα της Αρντές, το «Gonette» στη Λυών και το «Sol Violette» στην πόλη της βιολέτας, την Τουλούζη. Παρ’ ημίν παράλληλα νομίσματα κυκλοφορούν σε προάστια της Αθήνας, στην Κέρκυρα, στην Πάτρα, στην Κατερίνη, ενώ περίπου 1.300 Βολιώτες χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική «Τοπική Εναλλακτική Μονάδα» (ΤΕΜ) της πόλης τους.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
