Εις υγείαν του τουρισμού

Με δεδομένο πλέον ότι οι ειδικές μορφές αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος, η σύνδεση του κρασιού με τον πιο αναπτυξιακό τομέα της χώρας ενισχύει τόσο τη θέση του οίνου ως εξαγώγιμου είδους όσο και το brand «Ελλάδα» στο εξωτερικό.

«Ο οινοτουρισμός στην Ελλάδα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι στα σπάργανα» υπογραμμίζει ο καθηγητής Τουριστικής Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου κ. Πάρις Τσάρτας. «Εχουν χαθεί δέκα χρόνια από τότε που άρχισαν οι «Δρόμοι του κρασιού» στη Βόρεια Ελλάδα, στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο και τελευταία και στις νότιες Κυκλάδες –Σαντορίνη, Μύκονο, Πάρο -, δεν μετουσιώθηκαν όμως σε προϊόν για να λειτουργήσει πρόσθετα στο γαστρονομικό προϊόν». Ωστόσο υπάρχει εξέλιξη καθώς τα ελληνικά κρασιά έχουν αποκτήσει brand name, έχουν έναν πολύ σημαντικό αριθμό εξαγωγών και έχουν εξειδικευμένη ζήτηση.

Η οινοτουριστική δραστηριότητα «αναπτύσσεται τα τελευταία δύο χρόνια στην Ελλάδα» σημειώνει ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου κ. Γιάννης Βογιατζής αποδίδοντας τους λόγους για τη θετική εξέλιξη στο ότι «πολλά οινοποιεία σε διάφορες περιοχές της χώρας έχουν εντάξει στο σκεπτικό τους και την επίσκεψη σε αυτά» αλλά και «στην άνοδο του τουρισμού σε περιοχές όπου ο οινικός τουρισμός λειτουργεί ως συμπληρωματική δραστηριότητα».

Αναγνωρισιμότητα

Για τα ελληνικά κρασιά «ο τουρισμός είναι το πρώτο στάδιο για να αποκτήσουν αναγνωρισιμότητα» υποστηρίζει, συμπληρώνοντας ότι ο τουριστικός τομέας είναι βασικός στόχος για την αμπελοοινική δραστηριότητα. «Το μεγάλο βήμα ήταν η νομοθέτηση του οινοτουρισμού» με τον νόμο 4276/2014, σημειώνει. Τώρα χρειάζεται «να γίνουν κάποιες μικροαλλαγές στη νομοθεσία», όπως το οινοτουριστικό σήμα.

Ετσι όσοι προσφέρουν μια οινοτουριστική υπηρεσία θα είναι πιστοποιημένοι και θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο οινοποιών, «κάτι που βοηθά τον τουρισμό και το ελληνικό κρασί». Εκτός από πιστοποίηση, ο κ. Βογιατζής επισημαίνει τη «στρατηγική προώθησης, την εκπαίδευση και ενημέρωση των οινοποιείων», αλλά και «να υποστηριχθούν περιφερειακά οι «Δρόμοι του Κρασιού»».

Υπάρχουν «πολλές περιοχές που έχουν επισκέψιμα οινοποιεία» και «με διαδικασίες ασήμαντης οργάνωσης θα μπορούσαν να είναι περιοχές οργανωμένες» τονίζει ο κ. Τσάρτας. Για να γίνει αυτό όμως «χρειάζονται επισκέψιμα οινοποιεία και εξειδικευμένο προσωπικό» συμπληρώνει, αναφερόμενος σε παραδείγματα όπως το ξενοδοχείο – οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ ή το Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου.

Παράλληλα εστιάζει στη σύνδεση του οινικού τουρισμού με τον τοπικό και τον αγροτικό παράγοντα. Εξάλλου «οι εξαγωγές είναι η λύση. Οπότε η σύνδεση με τον τουρισμό είναι θετική σε αυτή την κατεύθυνση».

Βόρεια Ελλάδα και Κρήτη

Η επισκεψιμότητα στα οινοποιεία παρουσιάζει αξιόλογη αύξηση τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Οίνων Βορείου Ελλάδος, η επισκεψιμότητα στα οινοποιεία στη Βόρεια Ελλάδα έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2012.

Πιο συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2012 πήγαν 4.657 επισκέπτες σε 30οινοποιεία, τον Μάιο του 2013 5.585 σε 28 οινοποιεία, τον Μάιο του 2014 8.015 επισκέπτες σε 24 οινοποιεία, τον Μάιο του 2015 7.628 σε 24 οινοποιεία και τον Μάιο του 2016 10.184 επισκέπτες σε 22 οινοποιεία.

Στην Κρήτη οι «Ανοικτές Πόρτες» διοργανώνονται εδώ και έξι χρόνια, με την επισκεψιμότητα να ανεβαίνει συνεχώς. Με βάση τα στοιχεία της τελευταίας τριετίας, το 2014 1.200 επισκέπτες σε 20 ανοικτά οινοποιεία, το 2015 1.800 επισκέπτες σε 23 ανοικτά οινοποιεία και το 2016 περίπου 2.500 επισκέπτες σε 24 ανοικτά οινοποιεία. Το 2016 μάλιστα «έτρεξε» ο πρώτος διαγωνισμός φωτογραφίας με hashtagτα #winesofcrete και#opendoors16 και αποτέλεσμα να ανέβουν περίπου 200 φωτογραφίες από 55 έγκυρες συμμετοχές.

Η ίδρυση της Ενωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Μακεδονίας το 1993 «σηματοδότησε την απαρχή μιας συντονισμένης προσπάθειας τουριστικής αξιοποίησης του αμπελοοινικού γίγνεσθαι.

Μέσα από μια σειρά συντονισμένων ενεργειών, όπως η δημιουργία οκτώ οινικών διαδρομών και η ανάπτυξη υποδομών για την υποδοχή επισκεπτών στα οινοποιεία τα μέλη του δικτύου κατόρθωσαν να εντάξουν τον βορειοελλαδικό αμπελώνα στον χάρτη με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού» εξηγεί.

Ταξίδια γνωριμίας

Εχοντας κάνει τη διδακτορική της διατριβή στον οινικό τουρισμό η διδάκτωρ Αγροτικής Οικονομίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου για τον Οινικό Τουρισμό κυρία Μαρία Αλεμπάκη τον ορίζει ειδικά στην Ελλάδα ως «μορφή τουρισμού ειδικών ενδιαφερόντων που σχετίζεται με την επίσκεψη σε οινοποιεία, αμπελώνες, εκθέσεις οίνου, οινικά φεστιβάλ και συναφείς εκδηλώσεις, με τη γευσιγνωσία και την αγορά οίνου ή αμπελοοινικών προϊόντων στον τόπο παραγωγής, καθώς και με τον σχεδιασμό και την παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας και εμπειριών αναψυχής, επιμόρφωσης ή πολιτισμού με κεντρικό άξονα τον οίνο». Στη χώρα, όμως, «παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, ο δρόμος που απομένει για τη μετάβαση του οινοτουρισμού από το εμβρυϊκό στάδιο σε αυτό της ανάπτυξης παραμένει δύσκολος».

«Καλύπτουμε τις κυριότερες οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας» σημειώνει ο κ. Ηλίας Ανθίδης, επιχειρηματίας συνεταίρος μαζί με τον κ. Πάτροκλο Κουδούνη της Epic Wine Tours. «Σε αυτή τη φάση υλοποιούνται ταξίδια γνωριμίας σε τουριστικούς πράκτορες καθώς έχουν δημιουργηθεί πακέτα για Μακεδονία (Νυμφαίο, Αμύνταιο, Νάουσα και Θεσσαλονίκη), Πελοπόννησο, Κρήτη και Στερεά Ελλάδα» προσθέτει ο κ. Κουδούνης.

«Εχουμε δώσει τα πακέτα στους πράκτορες και περιμένουμε να τα πουλήσουν» λέει ο κ. Ανθίδης, εστιάζοντας σε ταξιδιώτες από το εξωτερικό, διάρκειας έξι ως επτά ημερών. «Οι ξένοι είναι λίγο πιο εξοικειωμένοι με τον οινικό τουρισμό» υποστηρίζει ο ίδιος. Παράλληλα, «οργανώνουμε και μεμονωμένα ταξίδια μέσα από το site μας» καθώς μπορούν να προσαρμοστούν σε εταιρικά αιτήματα ή μικρότερες ομάδες. Το κόστος κυμαίνεται από 1.800 ως 2.200 ευρώ κατ’ άτομο και περιλαμβάνει μεταφορά, διαμονή, πολιτιστικές εκδρομές και γεύματα με οινογνωσία. «Ανοίγουμε τα καλύτερα ελληνικά κρασιά σε ελεύθερη ποσότητα» λέει ο κ. Κουδούνης.

Ο ίδιος σημειώνει ότι η περίοδος για την πραγματοποίηση των πακέτων οινοτουρισμού ξεκινά μετά τον τρύγο, μετά τον Οκτώβριο και εκτείνεται σε διαστήματα με χαμηλή τουριστική κίνηση. «Απευθυνόμαστε κατ’ αρχάς σε οινόφιλους, με υψηλά εισοδήματα, διαδικτυακές πλατφόρμες τύπου Viator και μεγάλα τουριστικά γραφεία της Ελλάδας και του εξωτερικού».

«Τα ελληνικά κρασιά κερδίζουν κάθε χρόνο μερίδιο στη διεθνή αγορά» τονίζει ο κ. Ανθίδης, σημειώνοντας ότι «παλιότερα η ρετσίνα κυριαρχούσε» ως στερεότυπο. Πλέον τα ελληνικά κρασιά «λαμβάνουν πολύ υψηλές βαθμολογίες».