Πολιτικός εκβιασμός για το δημοψήφισμα στη Βρετανία

Εντατικά μαθήματα για το πώς διεκπεραιώνεται ένας αποτελεσματικός πολιτικός εκβιασμός θα παραδώσει προς κάθε ενδιαφερόμενο το Λονδίνο κατά τους τέσσερις μήνες που μεσολαβούν ως τη διεξαγωγή του περίφημου δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο κίνδυνος ενός «ατυχήματος» (ενός Brexit, δηλαδή) σε συνδυασμό με το φλέγον πρόβλημα του Προσφυγικού που αντιμετωπίζει η Ευρώπη δίνουν στη βρετανική διπλωματία τη δυνατότητα να διατυπώσει προς τις Βρυξέλλες τα πιο προωθημένα αιτήματα που θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Λονδίνου.

Γι’ αυτό άλλωστε Λονδίνο και Ευρωπαίοι επέσπευσαν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για τις 23 Ιουνίου αντί για τον προσεχή Οκτώβριο, όπως σχεδίαζε αρχικά ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον: για να προλάβουν τυχόν επιδείνωση του Προσφυγικού, που θα αποκάλυπτε για άλλη μία φορά την ανικανότητα της Ευρώπης να τακτοποιήσει τα του οίκου της και θα έστρεφε περισσότερους βρετανούς ψηφοφόρους προς το Βrexit. Ηδη η πρώτη απαίτηση του Λονδίνου προς τους εταίρους αφορά τους μετανάστες εν γένει –και δη την εσωτερική μετανάστευση στην ΕΕ: πρόκειται για τον περιορισμό της πρόσβασης των ευρωπαίων πολιτών που εργάζονται σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας υποδοχής. Στόχος της κυβέρνησης Κάμερον είναι να αποκλείσει από το βρετανικό σύστημα ασφάλισης και εν γένει κοινωνικών παροχών τους εργαζομένους άλλων ευρωπαϊκών εθνικοτήτων τα τέσσερα πρώτα χρόνια διαμονής τους στη χώρα.

Παιχνίδι με τη φωτιά

Η υπόσχεση που είχε δώσει πριν από τις εκλογές του Μαΐου 2015 στους Βρετανούς να θέσει υπό την αίρεσή τους την παραμονή της χώρας στην ΕΕ σε περίπτωση που τον εκλέξουν είχε ερμηνευθεί ως προεκλογικό τέχνασμα για τη συσπείρωση των ευρωσκεπτικιστών ψηφοφόρων. Εξαρχής, ωστόσο, είχε ξεσηκώσει την μήνιν του βρετανικού επιχειρηματικού κόσμου. Ο Σύνδεσμος Βρετανών Βιομηχάνων είχε εκδώσει μια οργισμένη ανακοίνωση στην οποία υπογράμμιζε ότι τυχόν αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ θα έπληττε δραματικά τα οικονομικά της συμφέροντα.

Σε πρόσφατη έρευνα μεταξύ βρετανών οικονομολόγων που δημοσίευσαν οι «Financial Times» μόνο το 8% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η χώρα θα επωφεληθεί από ένα Brexit. Η συντριπτική πλειονότητα πιστεύει ότι το κόστος θα είναι δραματικό και για τη βρετανική οικονομία και για το Citi του Λονδίνου. Και είναι όντως απορίας άξιον πώς ο δήμαρχος της πόλης Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος φοβούμενος μήπως αποδυναμωθεί το Citi δεν χάνει ευκαιρία να κατακεραυνώνει όσους θέτουν αυστηρότερους κανόνες λειτουργίας των τραπεζών και απαιτούν διαφάνεια, τάσσεται αναφανδόν υπέρ του Brexit! Η τοποθέτηση Τζόνσον έριξε τη στερλίνα την περασμένη Τετάρτη στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας επταετίας έναντι του δολαρίου. Αλλά φαίνεται ότι ο εθνικολαϊκισμός του «τρελούτσικου» δημάρχου υπερισχύει της αγωνίας του για το status του Citi ως διεθνούς χρηματοπιστωτικού κέντρου.

Κόστος 1,5% του ΑΕΠ

Οι υποστηρικτές του Brexit πιστεύουν ότι, όταν βγει η χώρα από την ΕΕ, θα έχει μετά τη δυνατότητα να υπογράψει διμερείς εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες με τους πρώην εταίρους της, οπότε… ούτε γάτα ούτε ζημιά. Ωστόσο οι επαΐοντες προειδοποιούν ότι, πρώτον, μια τέτοια διαδικασία είναι χρονοβόρα και, δεύτερον, θα μετατρέψει τη Βρετανία σε Νορβηγία που, ενώ δεν μετέχει στην ΕΕ, συνεισφέρει στον κοινοτικό προϋπολογισμό και εφαρμόζει πάμπολλες αποφάσεις των Βρυξελλών.

Σε κάθε περίπτωση, μια αποχώρηση από την ΕΕ θα έχει δραματικές οικονομικές επιπτώσεις για την ίδια τη Βρετανία. Ερευνα της τράπεζας HSBC που δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη προειδοποιεί ότι το Brexit θα έχει ως αποτέλεσμα να χάσει η στερλίνα επιπλέον 15%-20% της αξίας της και να περιοριστεί ο ρυθμός ανάπτυξης της βρετανικής οικονομίας κατά 1-1,5 ποσοστιαία μονάδα την αμέσως επόμενη χρονιά. «Αυτό σημαίνει ότι θα περικοπεί κατά το ήμισυ, ίσως και περισσότερο, η ανάπτυξη 2,3% που προβλέπεται για το 2017» σχολιάζει το Reuters. Επιπλέον, η HSBC προειδοποιεί ότι η κατάρρευση της στερλίνας θα εκτινάξει τον πληθωρισμό κατά 5% υψηλότερα και θα οδηγήσει πιθανότατα την Τράπεζα της Αγγλίας σε αύξηση των επιτοκίων. Κάτι ασφαλώς που θα έχει επιπλέον αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη…

Ο Ντέιβιντ Κάμερον τα γνωρίζει όλα αυτά. Γι’ αυτό τάσσεται κατά του Brexit. Και με έναν αβίαστο και ειλικρινή κυνισμό παραδέχεται ότι ο στόχος του εξαντλείται στον «επανακαθορισμό» της βρετανικής συμμετοχής στην ΕΕ –στην προώθηση της δικής του ατζέντας ευρωπαϊκών αποδομήσεων δηλαδή. «Είμαστε έξω από όσα δεν επιθυμούμε, όπως το ευρώ. Είμαστε έξω από συμφωνίες που αφορούν τα σύνορα (σ.σ.: ως γνωστόν, η Βρετανία δεν μετέχει στη Σένγκεν). Είμαστε έξω από τη συζήτηση για την εμβάθυνση της Ενωσης. Την ίδια ώρα έχουμε πλήρη πρόσβαση και λόγο σε ό,τι αφορά την ενιαία αγορά και έχουμε εξασφαλίσει την πολιτική συνεργασία για να κρατήσουμε τον λαό και τη χώρα μας ασφαλείς» δήλωσε πρόσφατα στο BBC.

ΕΥΡΩΠΗ
Φόβοι για επέκταση των διαλυτικών τάσεων
Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι ένα Brexit θα απειλούσε πολύ περισσότερο από ένα Grexit την ευρωπαϊκή συνοχή. Συνυπολογίζοντας μάλιστα την προσφυγική κρίση θεωρούν ότι ο κίνδυνος της μετάδοσης του… βρετανικού ιού είναι τεράστιος. «Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πώς θα αντιδράσουν οι άλλες 27 κυβερνήσεις στη βρετανική αποχώρηση» γράφει στο BBC ο Μαρκ Μαρντέλ.

Ο βρετανός αναλυτής θεωρεί ότι θα μπορούσε να μολυνθεί πρώτο το ακροδεξιό Λαϊκό Κόμμα της Δανίας που κατάφερε στις εκλογές της 18ης Ιουνίου 2015 να απορροφήσει το 20% των ψηφοφόρων του μετριοπαθούς κόμματος της Δεξιάς του Λαρς Ρασμούσεν. Ενα Brexit ασφαλώς θα έδινε φτερά στην «Κυρία Frexit», Μαρίν Λεπέν, που τάσσεται υπέρ της επιστροφής της Γαλλίας στο φράγκο, για να διεκδικήσει με μεγαλύτερες αξιώσεις την εκλογή της στις γαλλικές προεδρικές εκλογές την άνοιξη του 2017.

Εν κατακλείδι, από οικονομική άποψη το Brexit φαίνεται ότι θα ήταν καταστροφικό για τη Βρετανία και αλγεινό για την Ευρώπη. Τα κριτήρια των ψηφοφόρων δεν είναι αναγκαστικά οικονομικά. Ο ευρωσκεπτικισμός είτε διαστρέφει την οικονομία είτε την προσπερνά εθνικώς υπερήφανος. Μήπως κάτι παραπάνω ήξερε για τη βρετανική «μοναδικότητα» ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ ο οποίος, ως πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, κατά τη δεκαετία του 1960 είχε προβάλει δύο φορές βέτο κατά της ένταξης της Βρετανίας στην τότε ΕΟΚ;