10 τρισ. δολάρια «κρυμμένα» σε φορολογικούς παραδείσους

Καθώς, όπως λέγεται, «όσο πιο πολλά λεφτά έχεις τόσο πιο εύκολο είναι να τα κρύψεις για να αποφύγεις φόρους», δεν είναι να απορεί κανείς πώς, παρά το γεγονός ότι οι δραματικές ανισότητες παραμένουν το κύριο χαρακτηριστικό στην κατανομή του πλούτου αυτού του πλανήτη, σύμφωνα με μελέτη της Boston Consulting Group, οι πλούσιοι αυτού του κόσμου έχουν κρυμμένα σε φορολογικούς παραδείσους κεφάλαια αξίας 10 τρισ. δολαρίων.

Αν τα κεφάλαια αυτά φορολογούνταν π.χ. με τον μέσο συντελεστή που ισχύει στις χώρες του ΟΟΣΑ, τότε περί τα 3 τρισ. δολάρια ετησίως θα μπορούσαν να ενισχύσουν την παγκόσμια οικονομία. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις της BCG, τα κεφάλαια που βρίσκονται τοποθετημένα στα «offshore κέντρα» αυτού του κόσμου αναμένεται να αυξηθούν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,8% ως το τέλος του 2018 καθώς, όπως λέγεται, οι πλούσιοι και κυρίως αυτοί με περιουσία άνω των 100 εκατ. δολαρίων επιθυμούν να συνεχίσουν να αξιοποιούν τις επενδυτικές δυνατότητες που προσφέρουν. Εξάλλου, σύμφωνα με τη Wealth-X, οι εκατομμυριούχοι με περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων αναμένεται εφέτος να ξεπεράσουν τις 220.000 και το κλειστό κλαμπ των δισεκατομμυριούχων στο οποίο ανήκει ένας στα 3 εκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη αναμένεται να ξεπεράσει τα 2.500 μέλη.

Η Ελβετία παραμένει ηγέτιδα δύναμη στον κόσμο των offshore καθώς καταλαμβάνει μερίδιο αγοράς που ξεπερνά το 25% των συνολικών «κρυμμένων» κεφαλαίων, ενώ η θέση της ως του μεγαλύτερου υπεράκτιου κέντρου παγκοσμίως αναμένεται να αμφισβητηθεί μακροπρόθεσμα μόνο από την άνοδο της Σιγκαπούρης και του Χονγκ Κονγκ, που σήμερα αντιπροσωπεύουν το 16% των υπεράκτιων περιουσιακών στοιχείων, καθώς επωφελούνται άμεσα από τον ρυθμό αύξησης του πλούτου στην Ασία. Τα υπεράκτια κεφάλαια αναμένεται να σημειώσουν μέση ετήσια αύξηση 10% και 11% σε Σιγκαπούρη και Χονγκ Κονγκ αντίστοιχα ως τα επόμενα χρόνια αντιπροσωπεύοντας το 20% του υπεράκτιου πλούτου.

Στην Ελβετία πάντως εκτιμάται ότι βρήκε καταφύγιο και το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών συμφερόντων κεφαλαίων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών των εφοπλιστών) ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ που είναι τοποθετημένα στο εξωτερικό.

Στις λίστες ελβετικών τραπεζών και εξειδικευμένων εταιρειών (με περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων) υπάρχουν 576 Ελληνες που διαθέτουν περιουσία 88 δισ. δολαρίων.

Στις σχετικές λίστες των Wealth-X και UBS, π.χ., συμπεριλαμβάνονται 11 έλληνες δισεκατομμυριούχοι που διαθέτουν περιουσία 18 δισ. δολαρίων, ενώ παράλληλα 565 Ελληνες (με κινητή περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων) εμφανίζονται με συνολική περιουσία 70 δισ. δολαρίων. Οι απλώς… εκατομμυριούχοι Ελληνες, από την άλλη πλευρά, έχουν υπολογιστεί από την ελβετική Julius Baer σε 34.723. Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση πλούτου της Credit Suisse για το 2015, πάντως, από το 2007 ως σήμερα περίπου 1,2 εκατομμύρια Ελληνες άλλαξαν κατηγορία εισοδηματικής διαστρωμάτωσης καθώς η αξία των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων απομειώθηκε κατά σχεδόν 522 δισ. δολάρια.

Η κατάρρευση της αξίας των ακινήτων σε μέσα επίπεδα 50% περίπου, η βουτιά του Χρηματιστηρίου, όπου οι αξίες από την κορυφή τους έχουν υποστεί δραματικές απώλειες 158 δισ. ευρώ, οι αρνητικές συνέπειες της εποχής των μνημονίων αλλά και η μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου συνετέλεσαν στην καταστροφή πλούτου στη χώρα μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση απομείωση των περιουσιακών στοιχείων κάθε Ελληνα διαμορφώθηκε στα 55.500 δολάρια καθώς η μέση αξία του πλούτου των Ελλήνων από τα 136.800 δολάρια το 2007 εκτιμάται ότι υποχώρησε στα 81.300 δολάρια τον Ιούνιο του 2015, ενώ η περιουσία των ελληνικών νοικοκυριών υπολογίζεται ότι έχει υποχωρήσει σε 12μηνη βάση ως τον Ιούνιο του 2015 κατά 17%.

Εν τω μεταξύ, παρά τη χρηματοοικονομική κρίση του 2007-2008, οι ανισότητες στην κατανομή του πλούτου διευρύνθηκαν, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με την Credit Suisse, το 0,7% του πληθυσμού, περίπου 34 εκατ. άνθρωποι, να ελέγχει περιουσιακά στοιχεία –σε χρηματοοικονομική και φυσική μορφή –αξίας 112,9 τρισ. δολαρίων ή το 45,2% του παγκόσμιου πλούτου. Την ίδια ώρα 3,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι ή το 71% του πληθυσμού μοιράζεται 7,4 τρισ. δολάρια ελέγχοντας μόλις το 3% του παγκόσμιου πλούτου. Τα τελευταία επτά χρόνια μάλιστα η αύξηση του πλούτου της μεσαίας τάξης είναι βραδύτερη από αυτήν που απήλαυσε η κορυφή της πυραμίδας, ενώ συνολικά το φτωχότερο ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού μοιράζεται κάτι λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πλούτου, την ώρα που το πλουσιότερο 10% έχει στα χέρια του το 88% του συνόλου του πλούτου, με το κορυφαίο 1% μάλιστα να ελέγχει τα μισά περιουσιακά στοιχεία του πλανήτη.