Την αναβολή έως το Σεπτέμβριο του 2016 της ένταξης του κινεζικού γουάν στο καλάθι νομισμάτων που συνιστά τα Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα (ΕΤΔ) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) προτείνουν με έκθεσή τους αξιωματούχοι του διεθνούς χρηματοπιστωτικού οργανισμού.
Πρόκειται για μια ενέργεια που ερμηνεύεται ως μια ακόμα πίεση της Ουάσιγκτον προς το Πεκίνο προκειμένου να πάψει να εμποδίζει με διάφορες παρεμβάσεις μια περαιτέρω ανατίμηση του νομίσματος που θα περιόριζε την ανταγωνιστικότητα των κινεζικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.
Η έκθεση, που δημοσιοποιήθηκε την Τρίτη, υποδηλώνει την αποτυχία μιας μείζονος διπλωματικής προσπάθειας την οποία είχε αναλάβει το Πεκίνο για να συμπεριληφθεί το κινεζικό νόμισμα στο καλάθι των ΕΤΔ, ενέργεια που εντάσσεται στο πλαίσιο του στρατηγικού στόχου της Κίνας να περιορίσει την εξάρτησή της από το αμερικανικό δολάριο.
Οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι κάθε επίσημη απόφαση για την προσθήκη και του γουάν σε ένα καλάθι νομισμάτων με δολάρια, ευρώ, στερλίνες και γεν θα έπρεπε να καθυστερήσει για να μη διαταραχθούν οι διεθνείς αγορές συναλλάγματος την πρώτη Ιανουαρίου του 2016.
«Η προτεινόμενη αναβολή, για την οποία θα αποφασίσει εντός του Αυγούστου η Εκτελεστική Επιτροπή του Ταμείου, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να προκαθορίζει τον χρόνο ή το αποτέλεσμα της αναθεώρησης των νομισμάτων που συγκροτούν το καλάθι των ΕΤΔ», δήλωσε ο υπεύθυνος για την έκθεση, διευθυντής του τμήματος Στρατηγικής, Πολιτικής και Αναθεωρήσεων του ΔΝΤ Σιντχάρθ Τιουαρί.
Ο αξιωματούχος του Ταμείου θεωρεί ότι το γουάν με όρους διεθνούς εμπορίου πληροί τους όρους για να χαρακτηριστεί ως σημαντικό νόμισμα συναλλαγών. Η Εκτελεστική Επιτροπή θα πρέπει να αποφασίσει όμως αν το κινεζικό νόμισμα πληροί και τα κριτήρια που αφορούν την ελεύθερη και ανεμπόδιστη συναλλαγή του.
«Αν κριθεί ότι το νόμισμα συναλλάσσεται και χρησιμοποιείται ελεύθερα, τότε αυτοδικαίως θα παίξει πιο κεντρικό ρόλο στις χρηματοοικονομικές λειτουργίες του Ταμείου και θα αξιολογηθεί ως υποψήφιο για τη συμπερίληψή του στο καλάθι», είπε χαρακτηριστικά ο Τιουαρί.
Νομισματικές κόντρες
Πάγιο αίτημα των ΗΠΑ και της Δύσης εν γένει από το Πεκίνο ήταν επί σειρά ετών να αφήσει την ελεύθερη διακύμανση της ισοτιμίας του γουάν στις διεθνείς αγορές. Στόχος της Ουάσιγκτον ήταν να ανατιμηθεί το γουάν προκειμένου να αντιστοιχεί κατά κάποιον τρόπο στην ισχύ της εντυπωσιακά αναπτυσσόμενης κινεζικής οικονομίας. Η Κίνα, από την άλλη, αν και διείσδυε τάχιστα με τα προϊόντα της στις διεθνείς αγορές, προσπαθούσε διαρκώς να αναβάλει την ανατίμηση για να διατηρήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της.
Έπειτα από μια έντονα υποτιμητική πολιτική που ακολούθησε το Πεκίνο από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 που τα κινεζικά προϊόντα άρχισαν να διεισδύουν στις διεθνείς αγορές, το 1995 οι κινεζικές αρχές «κλείδωσαν» την ισοτιμία του κινεζικού νομίσματος με το αμερικανικό στα 8,3 γουάν ανά δολάριο. Η σταθερή ισοτιμία διατηρήθηκε έως το 2005, χρονιά κατά την οποία η Κίνα επέτρεψε ένα περιορισμένο εύρος διακύμανσης της ισοτιμίας του γουάν έναντι του δολαρίου, χαλαρώνοντας έτσι τη σύνδεση των δύο νομισμάτων.
Από το 2010 και εντεύθεν οι αμερικανικές πιέσεις εντάθηκαν και το κινεζικό νόμισμα ανατιμήθηκε αισθητά, φθάνοντας στην περιοχή των 6,10 με 6,20 γουάν ανά δολάριο ΗΠΑ. Οι αναλυτές θεωρούν ότι η ανατίμησή του ήταν το αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης της συναλλακτικότητας του νομίσματος –το 2013 το γουάν ήταν ήδη το 8ο σε συναλλαγές νόμισμα του πλανήτη.
Παρά την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας, οι Αμερικανοί θεωρούν ότι το γουάν εξακολουθεί να είναι υποτιμημένο. Η ισοτιμία του νομίσματος έναντι του δολαρίου έχει υποχωρήσει, άλλωστε, κατά τι από τα μέσα του 2014. Εν προκειμένω το σωστότερο θα ήταν βέβαια να πει κανείς ότι δεν ήταν το γουάν που υποχώρησε αλλά το δολάριο που ενισχύθηκε διεθνώς έναντι όλων των νομισμάτων, μοιραία και έναντι του γουάν.
