Διακοπή μέχρι νεωτέρας για το ΕΣΠΑ

«Στερεύει» από τη μεγαλύτερη χρηματοδοτική πηγή της η ελληνική οικονομία καθώς η Ελλάδα για άγνωστο χρονικό διάστημα δεν θα έχει πρόσβαση στα κοινοτικά ταμεία για πρώτη φορά από την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 1981.

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής», οι κοινοτικές υπηρεσίες διά της υπηρεσιακής οδού ενημέρωσαν ατύπως τις ελληνικές αρχές ότι «παγώνει» η πρόσβαση σε περίπου 25 δισ. ευρώ (6 δισ. ευρώ της τρέχουσας περιόδου και 19 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020), επικαλούμενες την ανάγκη εξέτασης τεχνικών λεπτομερειών στη δομή και στη συγκρότηση των νέων διαχειριστικών αρχών του Επιχειρησιακού Προγράμματος.

Οπως εκτιμούν πηγές κοντά στην υπόθεση, πρόκειται για ένα ακόμη μέτρο που εντάσσεται στη στρατηγική των δανειστών για χρηματοπιστωτικό «στραγγαλισμό» της χώρας.

Οπως είναι σε θέση να γνωρίζει «Το Βήμα», από την πρώτη εβδομάδα από την εκλογή της νέας κυβέρνησης άρχισαν να φθάνουν στην Αθήνα αρνητικά μηνύματα τα οποία μετέδιδαν ότι οι αρμόδιες κοινοτικές υπηρεσίες χρειάζονταν περισσότερο χρόνο για να εξετάσουν σε συστημική βάση τις οργανωτικές δομές του νέου ΕΣΠΑ.

«Πυρήνας» των κοινοτικών ενστάσεων είναι μια ήσσονος σημασίας λεπτομέρεια. Διασταυρωμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι το 2011, έπειτα από έλεγχο της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου για λογαριασμό της Κομισιόν, κατεγράφησαν κάποιες οργανωτικές και λειτουργικές αστοχίες στις δομές του ΕΣΠΑ, που παρουσίαζαν αρρυθμίες.

Ωστόσο, έπειτα από διορθώσεις από την ελληνική πλευρά που έφτασαν το 90% των παρατηρήσεων των κοινοτικών υπηρεσιών, το σύστημα του ΕΣΠΑ συνέχισε να δουλεύει με τη γνωστή μορφή του ως και το 2015 χωρίς ποτέ οι Βρυξέλλες να θέσουν εκ νέου οποιοδήποτε ζήτημα.

Για διαφάνεια

Αντίθετα, το σημείο στο οποίο καθυστέρησαν οι διορθώσεις ήταν το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) του ΕΣΠΑ, για το οποίο η Κομισιόν είχε ζητήσει βελτιώσεις για λόγους διαφάνειας. Η αναβάθμιση του ΟΠΣ καθυστέρησε, αλλά τελικά ολοκληρώθηκε μέσα στο 2014, κάτι που διαπιστώθηκε τόσο από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου όσο και από ανεξάρτητη διαδικασία πιστοποίησης καλής λειτουργίας.

Παρ’ όλα αυτά, στις αρχές του Φεβρουαρίου η Κομισιόν μετέδωσε προφορικά στην Αθήνα ότι η διαδικασία εκκίνησης του νέου ΕΣΠΑ θα πρέπει να ανασταλεί μέχρι νεωτέρας επικαλούμενη την ανάγκη εξέτασης των γνωστών παρατηρήσεων της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου του 2011.

Ετσι, τόσο το νέο όσο και το τρέχον ΕΣΠΑ τίθενται σε καθεστώς άτυπης αναστολής, σε ένα παράδοξο επεισόδιο αναβλητικότητας, το οποίο πηγές με γνώση της υπόθεσης συνδέουν με τη δυναμική της οικονομικής ασφυξίας εκ μέρους των πιστωτών στο πλαίσιο της γενικότερης διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης.

Οι ίδιες πηγές ερμηνεύουν την κοινοτική πρωτοβουλία ως μεθοδευμένο πρόσχημα εκ μέρους της Κομισιόν, η οποία κακώς αναστέλλει τη διαδικασία, καθώς το σύστημα λειτουργεί αποδεδειγμένα με επιτυχία, χωρίς προβλήματα.

Μάλιστα υπήρξε και συνέχεια. Οταν η ελληνική πλευρά τεκμηρίωσε την καλή λειτουργία του ΟΠΣ, οι κοινοτικοί επικαλέστηκαν νέους προσχηματικούς λόγους που καθιστούν αναγκαίο το «πάγωμα» του ΕΣΠΑ, όπως η δίωξη στελεχών της Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων –που «τρέχει» τον αναπτυξιακό νόμο –για διαφθορά. Η κίνηση προκάλεσε θυμηδία στην Αθήνα καθώς από το συμβάν του 2012 και έκτοτε εφαρμόζεται εκ περιτροπής αντικατάσταση των στελεχών της εν λόγω Διεύθυνσης, ενώ τα επίμαχα στελέχη έχουν διωχθεί από την Υπηρεσία.

Μετά το συγκεκριμένο επιχείρημα οι κοινοτικοί επικαλέστηκαν νέα προσχήματα: την ξαφνική αντίθεσή τους στην οργανωτική δομή των διαχειριστικών αρχών του ΕΣΠΑ, όπως προβλέπονται από τον «νόμο Σκρέκα», καθώς τόνισαν ότι θα έπρεπε να μετεξελιχθούν σε μίνι τράπεζες, διά της νομικής οδού, αλλά και την απουσία ενός νέου αναπτυξιακού νόμου για την επόμενη προγραμματική περίοδο.

Η Αθήνα φέρεται να έχει δεσμευθεί για άμεση νομοθέτηση και εφαρμογή νέου πλαισίου που να απαντά σε αυτούς ακριβώς τους προβληματισμούς της Κομισιόν, τους οποίους αρμόδια στελέχη κρίνουν βέβαια προσχηματικούς.

Προτεραιότητες

Στόχος του νέου ΕΣΠΑ είναι η αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων και της απασχόλησης, η μείωση της ανεργίας, η επαναφορά του κατά κεφαλήν εισοδήματος στα προ της κρίσης επίπεδα, η αύξηση της παραγωγικότητας κ.τ.λ. Μεταξύ άλλων, προτεραιότητα έχουν η βιομηχανία, ο τουρισμός, η ενέργεια, η πληροφορική και οι επικοινωνίες.

Πάντως, στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης σημειώνουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την Κομισιόν και υπογραμμίζουν ότι το ΕΣΠΑ εξελίσσεται ομαλά.