Στην ανάγκη ενός γενναίου ευρωπαϊκού προγράμματος επενδύσεων με στόχο την ανασυγκρότηση της οικονομίας στάθηκε ο οικονομολόγος του ινστιτούτου Bruegel Ζολτ Νταρβάς, ο οποίος βρέθηκε την Τετάρτη στην Αθήνα και μίλησε σε ημερίδα που διοργάνωσε το «Δίκτυο» της πρώην Υπουργού κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου.
Από την πλευρά της, η κυρία Διαναντοπούλου ζήτησε να υπάρξει ειλικρινής και δημόσιος διάλογος για τις λύσεις που μπορεί να πετύχει η Ελλάδα για το θέμα του χρέους και πρότεινε τη συγκρότηση διαπραγματευτικής ομάδας με συμμετοχή στελεχών των κομμάτων και τεχνοκρατών η οποία θα συζητήσει το θέμα με επισκέψεις σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Το workshop, το οποίο διοργάνωσε το «Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη» με χορηγό επικοινωνίας το «Βήμα» είχε τίτλο «Από το φόβο της εξόδου από το ευρώ στο μίτο της εξόδου από την κρίση»
Η εκδήλωση, η οποία συγκέντρωσε πλήθος προσωπικοτήτων τόσο στα πάνελ των ομιλητών όσο και στο ακροατήριο, αποτέλεσε μια συνεκτική προσπάθεια αποτύπωσης όλων των αναγκαίων αλλαγών που πρέπει να γίνουν στη χώρα μέσα από το διάλογο και τη συναίνεση.
Οι ομιλητές ανέπτυξαν συγκεκριμένες προτάσεις σε τρεις διαδοχικούς κύκλους συζητήσεων που αφορούσαν (α) τη βιωσιμότητα του χρέους και τις προτάσεις για την επίτευξή της, (β) τη θεσμική αναγέννηση της χώρας και (γ) τις προτεραιότητες για την ανάπτυξη και τις πηγές χρηματοδότησης.
Το χρέος
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τη συζήτηση για τη διαχείριση του χρέους και τους τρόπους επίλυσης του προβλήματος. Ο ερευνητής του γνωστού ινστιτούτου Bruegel Zολτ Νταρβάς υποστήριξε ότι μία έξοδος της Ελλάδας στις αγορές δεν θα είχε επιτυχή αποτελέσματα σε αυτή τη φάση και υπογράμμισε ότι το χρέος είναι μη βιώσιμο.
Για να γίνει βιώσιμο τόνισε ότι πρέπει να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, να περάσει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να συζητήσουμε σοβαρά για τα ευρωομόλογα και να γίνει με κάποιο τρόπο κούρεμα του επίσημου χρέους, ακόμα και μέσα από πάγωμα των τόκων στα δάνεια του επίσημου τομέα.
Ο κ. Νταρβάς τόνισε ότι μία από τις λύσεις είναι να υπάρξει ένα τρίτο πρόγραμμα βοήθειας 40 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, ώστε να μη χρειαστεί η χώρα να βγει στις αγορές ως το 2030 και παράλληλα να συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Στάθηκε, τέλος, στην ανάγκη για ένα γενναίο πρόγραμμα επενδύσεων από την Ευρώπη στην «ευρωπεριφέρεια» , όπως είπε.
Η οικοδέσποινα της ημερίδας και πρόεδρος του Δικτύου κυρία Αννα Διαμαντοπούλου, έθεσε την πολιτική διάσταση μιας συζήτησης που παρότι θα έπρεπε δεν γίνεται για το θέμα του χρέους. Υπογράμμισε ότι λείπει ένας ειλικρινής διάλογος ανάμεσα στα κόμματα, τους πολίτες και τους φορείς.
Προς αυτή την κατεύθυνση η ίδια πρότεινε ότι το ελάχιστο που πρέπει να κάνει το πολιτικό σύστημα είναι να δημιουργήσει μία διαπραγματευτική ομάδα από στελέχη κομμάτων και ειδικών και να καταλήξει στα πιθανά εθνικά σενάρια για το χρέος εκ μέρους της Ελλάδας, να τα παρουσιάσει σε κάθε χώρα ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψιν τις ιδιαιτερότητες της κάθε μιας. Αλλιώς, όπως είπε, θα καταλήξουμε να συζητάμε πάλι μόνοι και μόνο με τη Γερμανία…
Ο επικεφαλής Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας, επανέφερε τη συζήτηση στο επίπεδο των αδυσώπητων αριθμών αναφέροντας ότι το ελληνικό χρέος είναι πολύ υψηλό και ότι μόνο για χρεολύσια ως το 2020 χρειαζόμαστε 70 δισ. ευρώ!
Για να πετύχουμε το στόχο, είπε, χρειαζόμαστε πρωτογενή πλεονάσματα τεράστια π.χ. 10 δισ. ευρώ, κάτι που για μία χώρα όπως η Ελλάδα που δεν είναι πετρελαιοπαραγωγός όπως η Νορβηγία είναι αδύνατον να τα πετύχει.
Το πρόβλημα για τον κ. Λιαργκόβα είναι ο αποπληθωρισμός. «Θέλουμε μικρό πληθωρισμό, αλλά όχι αποπληθωρισμό» τόνισε.
Κατά τον κ. Λιαργκόβα το κλειδί στο θέμα του χρέους είναι το μέγεθος του ΑΕΠ,άρα η ανάπτυξη. «Στόχος να είναι ο παρανομαστής του κλάσματος» τόνισε.
Ο πρώην επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ κ. Χριστόφορος Σαρδελής επέμεινε ότι αυτό που πρέπει κυρίως να απασχολεί είναι ο ρυθμός ανάπτυξης και όχι το πλεόνασμα. «Ο ρυθμός ανάπτυξης συμφέρει πιο πολύ ώστε να καταφέρουμε να βγούμε από το τέλμα, τουλάχιστον όσο το χρέος είναι πάνω από το 100%» σημείωσε.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «όσο πιο ψηλός ο ρυθμός ανάπτυξης τόσο πιο χαμηλό και άρα πολιτικά διαχειρίσιμη είναι η ανάγκη για πλεόνασμα».
Οι θεσμοί
Μιλώντας για την ανάγκη θεσμικής αναγέννησης της χώρας, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου φορολογίας κ. Κορομηλάς υποστήριξε ότι ως πρόσφατα το φορολογικό σύστημα ήταν μία «εξυπηρέτηση συντεχνιακών προβλημάτων».
Για τον κ. Κορομηλά το κάθε φορολογικό και όχι μόνο, νομοσχέδιο πρέπει να συνοδεύεται από «εγκύκλιο εφαρμογής», για να γνωρίζουμε πώς θα εφαρμοστεί, καθώς πολλές φορές άλλα ψηφίζονται και άλλα εφαρμόζονται. Ο ίδιος επισήμανε ότι το φορολογικό δεν πρέπει να στοχοποιεί το κέρδος και ζήτησε να αλλάξει συθέμελα και με μεγάλη συναίνεση.
Στην ίδια εκδήλωση ο καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου κ. Σταύρος Τσακυράκης μίλησε για το πρόβλημα των χιλιάδων εκκρεμών υποθέσεων στη Δικαιοσύνη, μια κατάσταση που φτάνει στο σημείο στο σημείο της αρνησιδικίας. Ο ίδιος έκανε λόγο για την ανάγκη να υπάρξει αξιολόγηση και στον τομέα της Δικαιοσύνης.
Η ανάπτυξη
Η συζήτηση έκλεισε με το πάνελ για τους τομείς ανάπτυξης της χώρας και τους τρόπους χρηματοδότησης τους σε μία περίοδο που τα κεφάλαια είναι απαραίτητα, αλλά και επιλεκτικά όσο ποτέ.
Ο επικεφαλής της McKinsey στην Ελλάδα κ. Γιώργος Τσόπελας τόνισε ότι μπορεί να υπάρξουν σωρρευτικά 150 δισ. ευρώ ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα ως το 2020 πάνω από τα επίπεδα του 2013 όταν οι επενδύσεις έφτασαν τα 24 δισ. ευρώ.
Ο έλληνας πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαικής Τράπεζας Επενδύσεων κ. Πλούταρχος Σακελλάρης διαπίστωσε από τη μεριά του ότι το κόστος των επενδύσεων παραμένει απαγορευτικό στην Ελλάδα και μίλησε για την ανάγκη σύμπραξης του θεσμικού με τον ιδιωτικό τομέα για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης
Στο ίδιο τραπέζι διαλόγου ο καθηγητής Οικονομικών κ. Γιάννης Τσαμουργκέλης, υπογράμμισε ότι στην Ελλάδα έχουμε βιώσει τη μεγαλύτερη σε διάρκεια αλλά και σε βάθος κρίση από το 1830 σε παγκόσμιο επίπεδο και σημείωσε ότι τα χρήματα που διοχετεύτηκαν στην οικονομία σταμάτησαν στους ισολογισμούς των τραπεζών και δεν έφτασαν στην πραγματική οικονομία. Πρόσθεσε δε, ότι στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα «επικίνδυνα πολύ λίγες τράπεζες με ελάχιστο ανταγωνισμό μεταξύ τους».
Ο οικονομολόγος και σύμβουλος επιχειρήσεων κ. Αριστος Δοξιάδης ανέφερε ότι οι κλάδοι που δεν μπορούμε να προβλέψουμε σήμερα είναι συνήθως οι κλάδοι που δημιουργούν την προστιθέμενη αξία των επόμενων 10 ως 20 ετών και τόνισε την ανάγκη να δοθεί η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να καινοτομήσουν.
Τέλος, ο σύμβουλος επενδύσεων σε αναδυόμενες αγορές κ. Βασίλης Καρατζάς,
υποστήριξε ότι υπάρχουν κεφάλαια για την Ελλάδα από τους επενδυτές που επικεντρώνονται στις αναδυόμενες αγορές.
Ο κ. Καρατζάς παρατήρησε ότι η χώρα περνάει από τη φάση που έκανε πράγματα «εξ’ ανάγκης», όπως ήταν η μείωση του ελλείμματος, στη φάση που θα σχεδιάσει «εκ πεποιθήσεως» την επόμενη μέρα και θα θέσει τις βάσεις για την ανάπτυξη.
Τα αποτελέσματα της ημερίδας, θα κωδικοποιηθούν από το «Δίκτυο» και θα διανεμηθούν στα κόμματα και τους φορείς.