Η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας, η ανασφάλιστη εργασία, η μειωμένη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού προς τα ασφαλιστικά ταμεία και το «κύμα φυγής» των ασφαλισμένων προς τη συνταξιοδότηση οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια το ασφαλιστικό σύστημα στο πλήρες οικονομικό αδιέξοδο.
Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης το ασφαλιστικό σύστημα περνάει «δύσκολες ημέρες» και χρειάστηκαν επανειλημμένες νομοθετικές παρεμβάσεις και σκληρά μέτρα περικοπών των παροχών για να μην καταρρεύσει ως σήμερα.
Το 2014 προδιαγράφεται «δύσκολη χρονιά» για το ασφαλιστικό σύστημα, παρότι η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι «τα έσοδα των Ταμείων –κυρίως του ΙΚΑ –θα αυξηθούν, έπειτα από τέσσερα έτη πτώσης, λόγω των αυστηρών μέτρων-προστίμων για την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας».
Αντιθέτως, το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ εκτιμά απώλειες εσόδων που θα φθάσουν τα 8 δισ. ευρώ το 2014 μόνο από την εκρηκτική αύξηση της ανεργίας. Η επίσημη πρόβλεψη του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για το τρέχον έτος αναφέρει ότι η πραγματική ανεργία θα αγγίξει το 31,5% και οι άνεργοι τα 1.575.000 άτομα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου, η αύξηση της ανεργίας και η μείωση των μισθών στέρησαν από την κοινωνική ασφάλιση πόρους της τάξεως των 10,5 δισ. ευρώ μέσα σε ένα έτος, ενώ η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης, 8,5 δισ. ευρώ.
Το ΙΚΑ στο «κόκκινο»
Μόνο το ΙΚΑ, κατά την ομοσπονδία εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία, παρουσιάζει σημαντική μείωση εσόδων, καθώς ένας στους τρεις εργαζομένους παραμένει ανασφάλιστος (εισφοροδιαφυγή ύψους 6 δισ. ετησίως). Απώλεια εσόδων λόγω υψηλής ανεργίας (450 εκατ. ευρώ για κάθε ποσοστιαία μονάδα), αδυναμία είσπραξης 6,7 δισ. βεβαιωμένων εισφορών και συσσώρευση οφειλών προς τρίτους 7,5 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα τα έξοδα του ΙΚΑ παρουσιάζουν αύξηση από 10,8 δισ. σε 11,08 δισ. από το 2011 στο 2012 λόγω αυξημένης συνταξιοδότησης.
«Το σύστημα αντιμετωπίζει πρόβλημα πόρων και όχι παροχών» επιμένει ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ κ. Σ. Ρομπόλης και σημειώνει πως, «εφόσον δεν βρεθούν νέοι πόροι στήριξης των Ταμείων, θα είναι αναπόφευκτες οι περικοπές των παροχών τους».
«Είναι κρίσιμο για το σύστημα να βρεθούν άλλοι πόροι ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα εσόδων που δημιουργούν στα Ταμεία η ύφεση της οικονομίας, η ανεργία και η μείωση των αμοιβών» επισημαίνει ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ.
Μάλιστα ο κ. Ρομπόλης σε πρόσφατη μελέτη για το Ασφαλιστικό διατύπωσε την εκτίμηση ότι το «έτος μηδέν» (οριακό έτος) για τη βιωσιμότητα του συστήματος μετατοπίστηκε κατά δέκα χρόνια νωρίτερα, από το 2025 στο 2015, λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, της εκρηκτικής ανεργίας και του έντονου δημογραφικού προβλήματος της χώρας. «Απαιτείται ανεύρεση νέων πόρων εκτός των ασφαλιστικών εισφορών και του κρατικού προϋπολογισμού, όπως κρατικές προμήθειες, δημόσια έργα, χρηματιστηριακές και τραπεζικο-πιστωτικές συναλλαγές, επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών κτλ.» σημειώνει ο κ. Ρομπόλης.
Τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού του 2014 προβλέπουν σημαντικά μειωμένες χρηματοδοτήσεις των ασφαλιστικών ταμείων, ενώ η εξισορρόπησή τους επαφίεται στην εκτίμηση του προϋπολογισμού ότι «θα υπάρξει βελτίωση στην είσπραξη εισφορών, καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας και είσπραξη καθυστερούμενων οφειλών».
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, οι επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι μειωμένες κατά 1,723 δισ. ευρώ, από 10,487 δισ. το 2013 σε 8,764 δισ. ευρώ το 2014. Αντιστοίχως, η επιχορήγηση προς τον ΕΟΠΥΥ εμφανίζεται μειωμένη κατά 334 εκατ. ευρώ, από 1,108 δισ. ευρώ το 2013 σε 774 εκατ. ευρώ το 2014.
Ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία
Πέραν της υψηλής ανεργίας, που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (ΕΛΣΤΑΤ), έφθασε το 28% τον Νοέμβριο του 2013, και η ανασφάλιστη εργασία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, παρά τα «πρόστιμα-φωτιά» που καθιέρωσε το υπουργείο Εργασίας (10.550 ευρώ ανά αδήλωτο εργαζόμενο). Τα τελευταία στοιχεία του συστήματος «Αρτεμις», τον Ιανουάριο του 2014, κατέγραψαν υψηλά ποσοστά ανασφάλιστης και αδήλωτης εργασίας. Συνολικά ελέγχθηκαν 1.880 επιχειρήσεις που απασχολούσαν 5.839 εργαζομένους. Ο αριθμός των ανασφάλιστων εργαζομένων που εντοπίστηκαν είναι 1.446 άτομα, που αντιστοιχεί στο 24,76% του συνόλου. Τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν μόνο για την ανασφάλιστη εργασία ανέρχονται σε 1 εκατ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνονται τα πρόστιμα για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας.
Δημοσιεύτηκε στο Helios Plus στις 20 Φεβρουαρίου 2014
HeliosPlus
