Υποχρεωτική συμμετοχή των επενδυτών και των μη ασφαλισμένων καταθετών στα σχέδια διάσωσης τραπεζών με έδρα εντός της ΕΕ προβλέπει η συμφωνία που επετεύχθη πριν από λίγες ώρες μεταξύ των ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.
Μπορεί κατ’ απαίτηση της Γαλλίας η γερμανική πλευρά να αποδέχθηκε τη χρήση των κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθεροποίησης (ESM) για την αντιμετώπιση τραπεζικών εκκαθαρίσεων, ωστόσο η επιλογή αυτή θα είναι διαθέσιμη υπό προϋποθέσεις, και αφού έχουν εξαντληθεί όλα τα λοιπά εργαλεία.
Κεντρικός στόχος του νέου συμβιβασμού αποτελεί να κοπεί ο «ομφάλιος λώρος» μεταξύ Δημοσίου και χρηματοπιστωτικού τομέα, ώστε να μην επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι για κακές επιλογές των διοικήσεων των τραπεζών.
Οπως αποφασίστηκε, οι πρώτοι που θα συμβάλουν με τον «οβολό» τους στα σχέδια ανασυγκρότησης των προβληματικών τραπεζών θα είναι οι μέτοχοι και οι λοιποί πιστωτές/επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των καταθετών με υπόλοιπα άνω των 100.000 ευρώ.
Σύμφωνα με την ίδια απόφαση, από το bail-in θα εξαιρούνται οι ακόλουθες υποχρεώσεις: καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, ασφαλισμένες υποχρεώσεις, π.χ. καλυμμένες ομολογίες, υποχρεώσεις προς τους εργαζομένους, όπως οι σταθεροί μισθοί και τα συνταξιοδοτικά επιδόματα, εμπορικές απαιτήσεις που σχετίζονται με αγαθά και υπηρεσίες που είναι κρίσιμης σημασίας για την καθημερινή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη συμμετοχή σε συστήματα πληρωμών που λήγουν σε λιγότερο από επτά ημέρες και διατραπεζικές υποχρεώσεις με αρχική περίοδο λήξης μικρότερη των επτά ημερών.
Ωστόσο οι εθνικές αρχές που θα είναι αρμόδιες για την εκκαθάριση των τραπεζών θα έχουν την δυνατότητα να εξαιρούν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τις παραπάνω υποχρεώσεις, αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος για την ολοκλήρωση της διάσωσης, αλλά και για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα «παράθυρο» για τη συμμετοχή και των ασφαλισμένων καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ, σε ένα ενδεχόμενο bail-in. Εξάλλου, τα κράτη-μέλη οφείλουν να δημιουργήσουν εθνικά ταμεία, πέραν των υφιστάμενων συστημάτων ασφάλισης καταθέσεων (στην Ελλάδα το ΤΕΚΕ), τα οποία σε βάθος δεκαετίας θα πρέπει να συγκεντρώσουν πόρους ίσους με το 0,8% επί των εγγυημένων αποταμιεύσεων που διατηρούνται σε κάθε εθνικό τραπεζικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, το απόθεμα κεφαλαίων για διασώσεις τραπεζών μαζί με το 0,5% που πρέπει να διατηρούν τα ισχύοντα συστήματα αποζημίωσης των καταθετών θα φθάνει στο 1,3%. Η περίπτωση της Ελλάδας έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα είναι ξεχωριστή, με δεδομένο ότι οι τράπεζες έχουν ήδη ανακεφαλαιοποιηθεί, με βάση τα δυσμενέστερα σενάρια για την ελληνική οικονομία, ενώ από το προβλεπόμενο πακέτο των 50 δισ. ευρώ υπάρχει απόθεμα ασφαλείας της τάξης των 8 δισ. ευρώ, για περαιτέρω στήριξη εφόσον κριθεί απαραίτητη.
Ως εκ τούτου για να φτάσουμε στο σημείο να «κουρευτούν» ακόμη και μη ασφαλισμένες καταθέσεις θα πρέπει να διανυθεί μεγάλη απόσταση.
HeliosPlus
