Σημαντικές αλλαγές περιλαμβάνει ο νέος «Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων» που πρόκειται σύντομα να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή καθώς αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση για να λάβει η Ελλάδα την επόμενη δόση των 3,3 δισ. ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών έχει έτοιμο το νέο Κώδικα που αφορά το φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων και στον οποίο περιλαμβάνονται όλες οι φορολογικές αλλαγές του νόμου που ψηφίστηκε στις αρχές του 2013 αλλά και νέες διατάξεις όπως για παράδειγμα το όριο εισόδηματος πάνω από το οποίο τα ενήλικα τέκνα του υπόχρεου παύουν να είναι προστατευόμενα.
«Το Βήμα της Κυριακής» παρουσιάζει τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών προσώπων με τη νέα φορολογική κλίμακα, τους συντελεστές φορολογίας των αποζημιώσεων απολύσης και των εφάπαξ, τις φοροαπαλλαγές που περικόπτονται και άλλες διατάξεις.
Το όριο ετήσιου εισοδήματος μέχρι το οποίο παραμένει εξαρτώμενο μέλος οικογένειας νέος άνω των 18 ετών καθορίζεται πάνω από τις 3.000 ευρώ, στο ύψος δηλαδή του τεκμηρίου διαβίωσης του άγαμου. Μέχρι τώρα το όριο ήταν 2.900 ευρώ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κάθε νέος ηλικίας άνω των 18 ετών, μόνο με το τεκμήριο του άγαμου παύει να αποτελεί προστατευτόμενο μέλος της οικογένειας. Αυτό οδηγεί αυτόματα τον υπόχρεο να μην μπορεί να διεκδικήσει το νέο οικογενειακό επίδομα που πλέον χορηγείται από το 1ο παιδί.
Επίσης, στο νέο κώδικα προβλέπεται ότι κάθε παροχή σε είδος που δίνεται σε εργαζόμενο και υπερβαίνει τα 100 ευρώ και η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποστό των 300 ευρώ ανά φορολογικό έτος συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημα και φορολογούνται μαζί με τα υπόλοιπα εισοδήματα.
Στο νέο κώδικα περιλαμβάνονται και οι σημαντικές περικοπές φοροαπαλλαγών με διατήρηση μόνο της έκπτωσης φόρου για ιατρικές δαπάνες, για διατροφή που καταβάλλει ο ένας σύζυγος στον άλλον, για δωρεές κτλ.
Ολες οι διατάξεις θα ισχύσουν για τα εισοδήματα του 2013.
Οι αποζημιώσεις απόλυσης παραμένουν αφορολόγητες εφόσον δεν ξεπερνούν τις 60.000 ευρώ και από κει και πάνω επιβάλλεται φορολογία με συντελεστές 10%, 25% και 30% ανάλογα το ύψος της αποζημίωσης.
Αντικείμενο του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων «Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων» είναι ο φόρος που επιβάλλεται ετησίως στο εισόδημα που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα.
Ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου θεωρούνται:
α) Ο (η) σύζυγος, εφόσον δεν έχει ίδια φορολογητέα εισοδήματα οποιασδήποτε πηγής,
β) Αγαμα τέκνα, εφόσον είναι:
i) Ανήλικα ή
ii) Ενήλικα ως 25 ετών και εγγεγραμμένα ως σπουδαστές ή φοιτητές σε αναγνωρισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ελλάδας ή της αλλοδαπής. Η περίοδος κατά την οποία θεωρούνται εξαρτώμενα μέλη μπορεί να παραταθεί ως 2 έτη, εφόσον εγγραφούν στο επίσημο μητρώο ανέργων της ημεδαπής, ή
iii) Υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους
γ) Τα παρακάτω φυσικά πρόσωπα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%, εφόσον είναι άγαμα, διαζευγμένα ή σε χηρεία:
i) Τέκνα του φορολογούμενου και του/της συζύγου του
ii) Αδέλφια του φορολογούμενου και του/της συζύγου του
δ) Ανιόντες
ε) Ανήλικα ορφανά από πατέρα και μητέρα που έχουν ως τρίτου βαθμού συγγένεια με τον φορολογούμενο ή τον/τη σύζυγο
Τα φυσικά πρόσωπα που αναφέρονται στις περιπτώσεις (β), (δ) και (ε) δεν θεωρούνται εξαρτώμενα μέλη, αν το ετήσιο εισόδημά τους υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ και εφόσον συνοικούν με τον φορολογούμενο.
Τα φυσικά πρόσωπα της περίπτωσης γ, δεν θεωρούνται εξαρτώμενα μέλη, αν το ετήσιο εισόδημά τους υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ.
Μισθοί και συντάξεις
Το εισόδημα από μισθωτή εργασία περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως ακαθάριστα εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης.
Εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο προσλαμβάνεται για να παρέχει υπηρεσίες:
α) Στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας σύμφωνα με το Εργατικό Δίκαιο.
β) Βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, τον χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών.
γ) Οι οποίες ρυθμίζονται από τη νομοθεσία περί μισθολογίου και ειδικών μισθολογίων των Υπαλλήλων και Λειτουργών του Δημοσίου.
δ) Ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου συναφούς νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας.
ε) Ως δικηγόρος έναντι πάγιας αντιμισθίας για την παροχή νομικών υπηρεσιών.
στ) Βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες.
Ως ακαθάριστα εισοδήματα από μισθωτή εργασία θεωρούνται τα εξής:
  • Ημερομίσθιο, μισθός, επίδομα αδείας, επίδομα ασθενείας. επίδομα εορτών, αποζημίωση μη ληφθείσας άδειας, αμοιβές, προμήθειες, επιμίσθια και φιλοδωρήματα.
  • Επιδόματα, ημερήσια αποζημίωση, ενοίκιο, έξοδα ταξιδίου.
  • Αλλα έξοδα του φορολογουμένου ή συγγενικών του προσώπων.
    Συντάξεις και παροχές από ταμεία.
Επιβαρύνσεις 30% σε αποζημιώσεις και εφάπαξ
Η κλίμακα υπολογισμού του φόρου προβλέπει αφορολόγητο όριο τα 60.000 ευρώ

Με φορολογικό συντελεστή έως και 30% θα φορολογούνται οι αποζημιώσεις στις περιπτώσεις απόλυσης εργαζομένων και στην καταβολή του εφάπαξ αποχώρησης τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Στο νέο Κώδικα καθορίζεται η κλίμακα υπολογισμού του φόρου στις αποζημιώσεις και τα εφάπαξ και προβλέπει αφορολόγητο όριο τα 60.000 ευρώ, ποσό που καλύπτει την πλειοψηφία των εργαζομένων. Αναλυτικά ο κώδικας ορίζει τα εξής:

«Με την επιφύλαξη της περίπτωσης δ’ του άρθρου 14, φορολογούνται αυτοτελώς με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης, τα ποσά των αποζημιώσεων που καταβάλλονται στους φορολογούμενους δικαιούχους με βάση:
α) Το άρθρο 1 του β.δ. 16/18 Ιουλίου 1920 (ΦΕΚ 158Α’)
β) Τον ν. 2112/1920 (ΦΕΚ 67 Α’)
γ) Το άρθρο 94 του ν.δ. 3026/1954 (ΦΕΚ 235 Α’)
Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται αναλόγως και για κάθε εφάπαξ αποζημίωση που παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα και για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσεως εργασίας ή άλλης σύμβασης η οποία συνδέει τον φορέα με τον δικαιούχο της αποζημίωσης».

Μείωση 10% για δωρεές, ιατρικές δαπάνες, διατροφή
Το όφελος του φορολογουμένου από έξοδα περίθαλψης δεν μπορεί να υπερβεί τις 3.000 ευρώ

Το ποσό του φόρου μειώνεται σε ποσοστό 10% για τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, εφόσον αυτά υπερβαίνουν το 5% του φορολογητέου εισοδήματος του φορολογούμενου. Το ποσό της μείωσης ανεξαρτήτως του ποσού των εξόδων, δεν μπορεί να υπερβεί τις 3.000 ευρώ.

Ως έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται οι παρακάτω δαπάνες, κατά το μέρος που δεν καλύπτονται από ασφαλιστικά ταμεία ή/ και ασφαλιστικές εταιρείες:
α) Οι αμοιβές που καταβάλλονται σε ιατρούς και ιατρικά κέντρα, όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις, εξετάσεις και θεραπείες.
β) Τα έξοδα νοσηλείας που καταβάλλονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα ή ιδιωτικές κλινικές, καθώς και οι δαπάνες που καταβάλλονται για διαρκή κάλυψη ιατρικών αναγκών.
γ) Τα έξοδα για ιατρική περίθαλψη γενικά.
δ) Οι αμοιβές που καταβάλλονται σε νοσηλευτές για την παροχή υπηρεσιών σε ασθενή κατά τη νοσηλεία του σε νοσοκομείο ή κλινική ή κατ’ οίκον.
ε) Η δαπάνη για την αντικατάσταση μελών του σώματος με τεχνητά μέλη, καθώς και η δαπάνη για την αγορά ή τοποθέτηση στο σώμα του ασθενούς οργάνων, τα οποία είναι αναγκαία για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
στ) Τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης των τέκνων με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 40%, βάσει γνωμάτευσης του ΚΕΠΑ ή της ΑΣΥΕ, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημα των τέκνων δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, και
ζ) Η δαπάνη για δίδακτρα ή τροφεία σε ειδικές για την πάθησή τους σχολές ή σε ειδικά ιδρύματα ή οργανισμούς που καταβάλλονται για τέκνα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 40% βάσει γνωμάτευσης του ΚΕΠΑ ή της ΑΣΥΕ εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημα των τέκνων δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ.
η) Ποσό ίσο με το 50% της δαπάνης που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων.
Οι ιατρικές δαπάνες που πραγματοποιούνται για τα εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου μπορούν να συνυπολογίζονται για τον προσδιορισμό του ποσού της μείωσης φόρου.
*Το ποσό του φόρου μειώνεται κατά 10% επί των ποσών δωρεών στις παρακάτω περιπτώσεις, εφόσον οι δωρεές δεν υπερβαίνουν το ποσό των 100 ευρώ. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
*Το ποσό του φόρου μειώνεται σε ποσοστό 10% επί του ποσού της διατροφής που καταβάλλεται από τον έναν σύζυγο στον άλλο, του οποίου αποτελεί φορολογητέο εισόδημα. Η μείωση φόρου δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 1.500 ευρώ.

Τα εξαρτώμενα μέλη
Πρόσθετη μείωση φόρου ποσού 200 ευρώ προβλέπεται για τα ακόλουθα εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου:
α) Πρόσωπα με τουλάχιστον 67% αναπηρία βάσει γνωμάτευσης του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή της Ανώτατης του Στρατού Υγειονομικής Υπηρεσίας (ΑΣΥΕ)
β) Ανάπηροι αξιωματικοί και οπλίτες οι οποίοι έχουν αποστρατευτεί ή/και αξιωματικοί, οι οποίοι υπέστησαν τραύμα ή νόσημα που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο
γ) Θύματα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών που δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία, συμπεριλαμβανομένων μελών των οικογενειών αξιωματικών και οπλιτών που απεβίωσαν κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας, τα οποία δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από τον κρατικό προϋπολογισμό
δ) Πρόσωπα που δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.

Παραχωρήσεις: Τι προβλέπεται για τις παροχές σε είδος

Με την επιφύλαξη των διατάξεων των παραγράφων 2, 3 και 4, οποιεσδήποτε παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό πρόσωπο αυτού συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η αξία κάθε μίας παροχής σε είδος υπερβαίνει το ποσό των 100 ευρώ και η συνολική αξία του συνόλου των παροχών σε είδος δεν υπερβαίνει το ποσό των 300 ευρώ ανά φορολογικό έτος.

Η αγοραία αξία της παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο ή εταίρο, ή μέτοχο, ή μεριδιούχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα ενός φορολογικού έτους, υπολογίζεται σε ποσοστό 20% της τελευταίας αξίας που αναφέρεται στον τιμοκατάλογο του εν λόγω οχήματος.
Οι παροχές σε είδος με τη μορφή δανείου, συμπεριλαμβανομένης της προκαταβολής μισθού προς εργαζόμενο, ή εταίρο, ή μέτοχο, ή μεριδιούχο, από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα περιβάλλονται τη μορφή έγγραφης συμφωνίας και αποτιμώνται με βάση το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ των τόκων που θα κατέβαλε ο εργαζόμενος στη διάρκεια του ημερολογιακού μήνα κατά τον οποίο έλαβε την παροχή, εάν το επιτόκιο υπολογισμού των τόκων ήταν το μέσο επιτόκιο αγοράς όπως ορίζεται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών κατά τον ίδιο μήνα και των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο εργαζόμενος στη διάρκεια του εν λόγω ημερολογιακού μήνα.

Σε περίπτωση που δεν υφίσταται έγγραφη συμφωνία δανείου, το σύνολο του αρχικού κεφαλαίου λογίζεται ως παροχή σε είδος. Η αγοραία αξία των παροχών σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών προσδιορίζεται κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης ή μεταβίβασής του και ανεξαρτήτως εάν συνεχίζει να ισχύει η εργασιακή σχέση. Η αγοραία αξία άσκησης δικαιώματος είναι η τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο μειωμένη κατά την τιμή διάθεσης του δικαιώματος στον αποδέκτη σύμφωνα με το πρόγραμμα.


Απαλλαγές από μισθωτή εργασία
Τα ακόλουθα εισοδήματα εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία:
α) Η αποζημίωση εξόδων που έχουν καταβληθεί από τον εργαζόμενο αποκλειστικά για σκοπούς της επιχειρηματικής δραστηριότητας του εργοδότη.
β) Εξοδα κίνησης που καταβάλλονται από τον εργοδότη για υπηρεσιακούς λόγους, εφόσον αφορούν έξοδα κίνησης που πραγματοποιήθηκαν από τον εργαζόμενο κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του.
γ) Επίδομα αλλοδαπής (βλ. απόφαση Ολομέλειας ΣτΕ).
δ) Συνταξιοδοτικές εισφορές που καταβάλλονται από τον εργοδότη για λογαριασμό του εργαζόμενου στο κρατικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
ε) Η εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου στους ασφαλισμένους και στα εξαρτώμενα πρόσωπα του ασφαλισμένου.
στ) Κουπόνια σίτισης αξίας ως 6 ευρώ ημερησίως, και
ζ) Πληρωμές ασήμαντης αξίας μέχρι του ποσού των 27 ευρώ.
Εισόδημα από μισθωτή εργασία το οποίο αποκτάται από τα παρακάτω κάτωθι πρόσωπα για την παροχή υπηρεσιών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, απαλλάσσεται του φόρου:
α) Αλλοδαπό διπλωματικό ή προξενικό εκπρόσωπο
β) Κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε πρεσβεία, διπλωματική αποστολή, προξενείο ή αποστολή αλλοδαπού κράτους για τη διεκπεραίωση κρατικών υποθέσεων, το οποίο είναι πολίτης του εν λόγω κράτους και κάτοχος διπλωματικού διαβατηρίου, ή
γ) Κάθε φυσικό πρόσωπο που εργάζεται σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή Διεθνούς Οργανισμού που έχει εγκατασταθεί βάσει διεθνούς συνθήκης την οποία έχει υπογράψει η Ελλάδα.

Αφορολόγητο όριο εισοδήματος

Ο φόρος που προκύπτει κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 μειώνεται κατά το ποσό των 2.100 ευρώ, όταν το φορολογητέο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 21.000 ευρώ. Αν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των 2.100 ευρώ, το ποσό της μείωσης περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ