Η κυπριακή κρίση και ιδιαιτέρως η κατάρρευση του τραπεζικού τομέα του νησιού που συνοδεύθηκε από γενναίο κούρεμα των υψηλών καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ, εισήγαγε νέα δεδομένα στο σίριαλ της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Η εμμονή μάλιστα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών να συμμετάσχουν και οι καταθέτες στη διάσωση των προβληματικών τραπεζικών ιδρυμάτων διεύρυνε τις ανησυχίες και κλόνισε την εμπιστοσύνη των πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αντιστοίχως και στην Ελλάδα οι αποταμιευτές δηλώνουν ανασφαλείς, καθώς δεν μπορούν να κατανοήσουν πως από τη μια στιγμή στην άλλη οι ευρωπαϊκές οικονομικές αρχές τους αντιμετωπίζουν ως επενδυτές και αποζητούν την ευθύνη και τη συμμετοχή τους στο κόστος διάσωσης τραπεζικών ναυαγίων.
Το κλίμα καχυποψίας στην Αθήνα επιβαρύνθηκε ακόμη περισσότερο εξαιτίας των επιφυλάξεων και των αμφιβολιών που εμφανίζεται να διατυπώνει η τρόικα για την συγχώνευση ή καλύτερα για την εξαγορά και απορρόφηση της Eurobank από την Εθνική Τράπεζα.
Οι τροικανοί φέρονται να είναι προβληματισμένοι για το μέγεθος της νέας Τράπεζας, το οποίο χαρακτηρίζουν μεγάλο, δυσλειτουργικό και δύσκολα διαχειρίσιμο. Μάλιστα λένε ότι όσο πιο τερατώδες είναι το νέο τραπεζικό σχήμα τόσο δυσκολότερα θα πωληθεί, με αποτέλεσμα οι δανειστές και εγγυητές της ανακεφαλαιοποίησης να μη πάρουν ποτέ τα λεφτά τους πίσω.
Πολλοί διερωτώνται γιατί τίθενται τέτοια θέματα στο παραπέντε της ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών και υπό την δαμόκλειο σπάθη αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων,που δεν επιδέχονται παρατάσεις;
Ο υπουργός Οικονομικών που ακούει τέτοια ερωτήματα απορρίπτει τη σχετική φιλολογία περί σκοπιμοτήτων και άλλων σχεδίων και αποδίδει την όλη πίεση στην κυπριακή κρίση.
Η Κύπρος άφησε σημάδια καχυποψίας παντού και οι τροικανοί επειδή νοιώθουν ότι μπορεί να υπάρξουν περιπλοκές στο μέλλον θέλουν να διαμορφώσουν διαχειρίσιμα τραπεζικά σχήματα στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος κατά τον υπουργό Οικονομικών που επαυξάνει την πίεση της τρόικας για τις τραπεζικές εξελίξεις στη χώρα μας.
Ωστόσο, ο κ.Στουρνάρας παραδέχεται ότι οι τροικανοί είχαν εκφράσει από τον περασμένο Οκτώβριο επιφυλάξεις για το μέγεθος της Εθνικής και για τις δυνατότητες που θα έχει να βρει νέα κεφάλαια. Εκείνες οι πρώτες αμφισβητήσεις είχαν διασκεδαστεί από τους ιθύνοντες της Εθνικής Τράπεζας οι οποίοι δήλωναν ότι έχουν διαθέσιμους επενδυτές να τοποθετήσουν στη μεγάλη Τράπεζα.
Επιπλέον το ντήλ, έντονα πολιτικό εξαρχής, δεν επέτρεπε πολλές αμφισβητήσεις. Είχε τις ευλογίες του πρωθυπουργού, του Διοικητή της Εθνικής και του μεγαλομετόχου της Eurobank, ο οποίος δεν ήθελε να φανεί ότι εγκαταλείπει την Τράπεζα, τους μετόχους και τους ανθρώπους της, παρά ότι θυσιάζεται εκείνος για την σωτηρία της οικονομίας, προτιμώντας να μείνει μικρός μέτοχος σε ένα μεγάλο σχήμα.
Παρήλθε όμως ο καιρός και οι προβλέψεις του Οκτωβρίου δεν επιβεβαιώθηκαν. Παραμονές εξάντλησης των προθεσμιών η Εθνική Τράπεζα τρέχει μεν τη συγχώνευση, αλλά δεν έχει βρει τους επενδυτές που θα βάλουν το 10% της ανακεφαλαιοποίησης, περίπου 1,5 δισ. ευρώ και στις δύο Τράπεζες, προκειμένου να μείνουν ιδιωτικές και να μην υπαχθούν στην αρμοδιότητα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Γι’ αυτό και ζητάει παρατάσεις των σχετικών προθεσμιών μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού ώστε να έχει ολοκληρώσει τη συγχώνευση και να αφοσιωθεί στη συνέχεια στο έργο της ανακεφαλαιοποίησης.
Οι τροϊκανοί αντιδρούν όμως. Αμφισβητούν το πολιτικό ντήλ του φθινοπώρου. Επί της ουσίας πιέζουν τον πρωθυπουργό τον ίδιο.
Δεν θέλουν τις παρατάσεις και απαιτούν να ξεκινήσουν το ταχύτερο οι διαδικασίες ανακεφαλαιοποίησης.
Πιθανώς η Κύπρος να ανέδειξε νέους κινδύνους και θέλουν να καλυφθούν έναντι αυτών. Ίσως όντως να θεωρούν ότι από τη συγχώνευση γεννιέται ένα «τραπεζικό τέρας» απολύτως συστημικό και ικανό να προκαλέσει ρωγμές σε όλο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα αν δεν ελεγχθεί εγκαίρως. Ίσως τέλος θα θέλουν απλώς να περάσουν οι δυο Τράπεζες σε ξένα χέρια, να είναι το παιγνίδι σημαδεμένο από την αρχή για να ελέγξουν πλήρως την ελληνική οικονομία.
Όπως και να έχει το θέμα είναι υπαρκτό. Θα τεθεί στις συναντήσεις με την τρόικα που φθάνει την Τετάρτη στην Αθήνα.
Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι θα επιμείνουν στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος.Αλλά και η κυβέρνηση πιστεύει ότι έχει στο οπλοστάσιό της επιχειρήματα προκειμένου να επιτύχει τις παρατάσεις χρόνου που διεκδικεί η Εθνική Τράπεζα.
Αν τώρα είναι αμετάπειστη τότε είναι πιθανόν οι εξελίξεις να μην είναι οι καλύτερες. Η Εθνική θα αναγκασθεί να πάει στη γενική συνέλευση της Eurobank και να δηλώσει ότι δεν μπορεί να καλύψει το 10% της ανακεφαλαιοποίησης. Στην περίπτωση αυτή αυτομάτως το 90% των μετοχών της Eurobank θα περιέλθει στην ιδιοκτησία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το μερίδιο της Εθνικής θα πέσει στο 3 – 4%.
Το αντίστοιχο θα συμβεί και με την Εθνική. Αν δεν καλυφθεί το 10% της ανακεφαλαιοποίησης από ιδιώτες μετόχους τότε και η Εθνική θα περιέλθει στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Εκ του νόμου οι δυνατότητες που έχει το Ταμείο είναι μεγάλες. Μπορεί να πουλήσει τις Τράπεζες ή τμήματά τους, μπορεί να πουλήσει τις θυγατρικές τους στο εξωτερικό, να κάνει τα πάντα. Και βεβαίως να θέσει θέματα ταμπού για τους εργαζόμενους και ένας Θεός ξέρει τι άλλο.
Το σενάριο είναι αλήθεια πως δεν είναι το καλύτερο για τα ελληνικά συμφέροντα. Ωστόσο για το σημερινό αδιέξοδο, για τις καθυστερήσεις, αλλά και τις περιπλοκές κάποιοι φέρουν ευθύνη. Η καθυστέρηση και μόνο της ανακεφαλαιοποίησης έχει επιδεινώσει της θέση της οικονομίας. Όλοι ξέρουν ότι η υπόθεση καθυστερεί για τη συγχώνευση, ότι η ελληνική οικονομία χειμάζεται και κινδυνεύει να περιπλακεί σε νέους κινδύνους επειδή κάποιοι αποφάσισαν κάποια στιγμή ένα αμφιλεγόμενο μέγα – ντήλ.
Αυτή τη στιγμή περισσεύουν οι κίνδυνοι στον κόσμο του χρήματος. Μετά την Κύπρο όλα μπορούν να συμβούν. Η ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών μπορούσε να έχει προωθηθεί από την εποχή του Παπαδήμου, αλλά τότε όλοι ήθελαν, τρομάρα τους, να ελέγξουν τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα.
Απεδείχθη ότι θησαυρός δεν υπήρχε, παρά μόνο προβλήματα και κινδύνους έκρυβαν τα πολυπόθητα χαρτοφυλάκια των τραπεζών μας. Αλλά και η τρόικα πάλι λάθος έδρασε. Με την ίδια λογική του ελέγχου διαμόρφωσε ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας,που έχει ακινητοποιήσει τα πάντα. Ουδείς υπογράφει, ούτε μια απλή ρύθμιση ενός τυπικού δανείου δεν προωθείται, ούτε τα λεφτά διεκδικεί κανείς, ούτε την υγεία των τραπεζών ουδείς φροντίζει. Με δέκα επιτρόπους να γυροφέρνουν κάθε πράξη ποιος θα λάβει αποφάσεις;
Εξ αυτού του λόγου και μόνο οι επισφάλειες θα εκτιναχθούν στα ύψη. Η τρέχουσα ανακεφαλαιοποίηση δε θα αρκεί, οι ελληνικές Τράπεζες θα ζημιώνονται ολοένα και περισσότερο απαιτώντας ακόμη περισσότερα κεφάλαια.
Κάπου αυτή η αλυσίδα, στο βαθμό που αυτοτροφοδοτηθεί, θα σπάσει και τη νύφη θα πληρώσουν οι πολλοί έλληνες μουντζούρηδες, που δεν θα μπορούν να πιστέψουν πως οι ελληνικές Τράπεζες κατάντησαν κυπριακές.
Πράγμα που σημαίνει ότι στο παρόν περιβάλλον προέχει η ανακεφαλαιοποίηση. Να γίνει, είτε έτσι, είτε αλλιώς, να τελειώνουμε με την εκκρεμότητα και μαζί να αμβλυνθεί το ασφυκτικό και προβληματικό καθεστώς εποπτείας της τρόικας στις Τράπεζες ώστε να αρχίσει να λειτουργεί υποτυπωδώς το τραπεζικό σύστημα και να στηρίξει κατά το δυνατόν την βυθιζόμενη οικονομία. Τα υπόλοιπα είναι γεννήματα και θελήματα άλλων εποχών. Η σημερινή καλώς ή κακώς δεν τα σηκώνει…