Μεσούντος του θέρους ξεκινά η αναδιάταξη του τραπεζικού κλάδου. Το πρώτο βήμα αναμένεται να γίνει με την Αγροτική Τράπεζα και η διαδικασία εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί με την αποχώρηση των Γάλλων από την Εμπορική Τράπεζα, την ιδιωτικοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τόσο με τα κοινοτικά κεφάλαια που προβλέπονται στο πακέτο της οικονομικής βοήθειας όσο και με τη συμμετοχή ιδιωτών. Οπως αναφέρει κορυφαίος τραπεζίτης, «ο τραπεζικός χάρτης θα αλλάξει άρδην το επόμενο εξάμηνο» και προβλέπει ότι «οι επτά τράπεζες (σ.σ.: Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, Εurobank, Τράπεζα Πειραιώς, Emporiki Bank, Αγροτική Τράπεζα και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο) θα γίνουν τέσσερις». Τα τέσσερα δηλαδή μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που κρίθηκαν βιώσιμα από την Τράπεζα της Ελλάδος θα απορροφήσουν τα άλλα τρία.
Η αρχή θα γίνει με την Αγροτική, για την οποία ορισμένες πηγές δεν αποκλείουν να υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις το αμέσως επόμενο προσεχές διάστημα. «Το θέμα θα κλείσει ως το τέλος του μήνα» αναφέρουν και επισημαίνουν τη διάθεση του πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά να προχωρήσει γρήγορα σε μια κίνηση που θα στείλει μήνυμα στις αγορές το οποίο θα συμβάλει στο να αντιστραφεί το αρνητικό κλίμα στην οικονομία. Αλλωστε η Αγροτική βρίσκεται στη λίστα με τις προαπαιτούμενες δράσεις (prior actions) που έχουν συμφωνηθεί με την τρόικα για τη χρηματοδότηση της χώρας. Επιπλέον, θα πρέπει ως τις 30 Αυγούστου, που λήγει η δεύτερη παράταση της προθεσμίας που έχει λάβει η Αγροτική για τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του 2011, να έχει λυθεί το θέμα της χρηματοδότησης της τράπεζας.
Τραπεζικοί κύκλοι χαρακτηρίζουν την Αγροτική «ειδική περίπτωση» και ως τέτοια θεωρούν ότι «θέλει ειδική μεταχείριση». Σε κάθε περίπτωση, οι λύσεις είναι δύο: είτε ανακεφαλαιοποίηση είτε διάσπαση και πώληση των «καλών» στοιχείων της τράπεζας. Στην πρώτη επιλογή, το Δημόσιο που είναι βασικός μέτοχος με ποσοστό 97% θα πρέπει να βάλει τα λεφτά. Με την επιλογή αυτή τάσσονται οι εργαζόμενοι οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η τράπεζα το 2010 απέκτησε πλήρη κεφαλαιακή επάρκεια, εφαρμόζοντας ειδικό πρόγραμμα το οποίο περιείχε μεγάλες περικοπές αποδοχών και δικαιωμάτων και στη συνέχεια με απόφαση του Δημοσίου μπήκε στο PSI και έμεινε χωρίς κεφάλαια από το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων που κατείχε. Τώρα, λένε οι εργαζόμενοι, το Δημόσιο θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιήσει την τράπεζα. Η τρόικα όμως δεν θέλει το κράτος να βάλει ευθέως λεφτά και προκρίνει τη διάσπαση.
Η διάσπαση μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Πρώτο, με τη δημιουργία «καλής» τράπεζας (good bank) και «κακής» τράπεζας (bad bank), στα πρότυπα της Proton Bank, όπου η «καλή» τράπεζα θα πωληθεί και δεύτερον με τη μεταβίβαση στοιχείων της Αγροτικής σε μια άλλη τράπεζα και τη διάθεση των υπολοίπων σε εκκαθάριση. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος φέρονται να έχουν καταλήξει στο σπάσιμο της Αγροτικής σε «καλή» και «κακή» τράπεζα και πώληση της «καλής» σε μία από τις τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζα που έχουν κριθεί βιώσιμες και περιμένουν το «πράσινο φως» της τρόικας.
Ενδιαφέρον για την Αγροτική φέρεται να έχουν εκφράσει η Τράπεζα Πειραιώς και η Eurobank με την πρώτη να εμφανίζεται ότι διαθέτει προβάδισμα. Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Μιχάλης Σάλλας είχε κάνει πρόταση για την Αγροτική πριν από δύο χρόνια. Σήμερα πάντως η Αγροτική εμφανίζεται πιο ελκυστική καθώς η διοίκηση του κ. Θόδωρου Πανταλάκη εφαρμόζοντας πρόγραμμα αναδιάρθρωσης έχει μειώσει το λειτουργικό κόστος, έχει εξυγιάνει το χαρτοφυλάκιο και έχει βελτιώσει τα μεγέθη της. Τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με τις υψηλές καταθέσεις της τράπεζας, καθιστούν ελκυστική την Αγροτική καθώς, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, «θα συμβάλουν στη βελτίωση των μεγεθών της τράπεζας που θα την πάρει».

Οι επισφάλειες φέρνουν συγχωνεύσεις
  • Η κατακόρυφη άνοδος που καταγράφουν τα επισφαλή δάνεια απειλεί να εκτροχιάσει το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
  • Και τούτο διότι η παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα αυξάνει συνεχώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να χρειάζονται περισσότερα κεφάλαια από αυτά που είχαν αρχικά υπολογιστεί. «Οι έλεγχοι της BlackRock έχουν ξεπεραστεί» αναφέρουν τραπεζικές πηγές οι οποίες υπολογίζουν ότι οι επισφάλειες στο τέλος του έτους θα ξεπεράσουν το 25% από 18% στο τέλος Μαρτίου.
  • Αν μάλιστα συνυπολογιστούν τα δάνεια που έχουν αναχρηματοδοτηθεί και τα οποία ωριμάζουν, οι πραγματικές επισφάλειες αναμένεται να διαμορφωθούν στο 30%.
  • Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια «τρέχουν» με 1% τον μήνα, καθώς υπάρχουν «αρνητικές προσδοκίες στους οφειλέτες». Οπως εξηγούν, «όπως την εποχή του Χρηματιστηρίου υπήρχε διάχυτη η εκτίμηση ότι κάτι καλό θα συμβεί στην οικονομία και ο κόσμος είχε θετικές προσδοκίες, σήμερα συμβαίνει το αντίθετο».
  • Υπολογίζεται ότι οι πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις μπορεί να φθάσουν τα 20 δισ. ευρώ, κεφάλαια που κανείς δεν γνωρίζει από πού θα βρεθούν.
  • Από αυτό ωστόσο εκτιμάται ότι βοηθά τις συγχωνεύσεις. Και τούτο διότι από τις συνέργειες που επιτυγχάνονται περιορίζονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις.

Οι τραπεζίτες καλοβλέπουν την Εμπορική
Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Eurobank εξετάζουν «ζεστά» την περίπτωση
Ταυτόχρονα με την Αγροτική, στον τραπεζικό χώρο υπάρχει έντονη κινητικότητα και για την Εμπορική Τράπεζα. Με δεδομένη τη διάθεση των Γάλλων να αποχωρήσουν από την ελληνική αγορά και να βάλουν ένα τέλος στις ζημιές που έχουν υποστεί, Εθνική, Alpha Bank και Eurobank εξετάζουν «ζεστά» την περίπτωση της Εμπορικής, με τις Alpha Bank και Eurobank να φαίνεται ότι θα δώσουν μάχη για να την αποκτήσουν.
Στα θετικά της Εμπορικής συγκαταλέγονται οι καταθέσεις ύψους 12 δισ. ευρώ και οι υψηλές προβλέψεις που έχουν πάρει οι Γάλλοι για να καλυφθούν από τυχόν «κανόνια» και οι οποίες είναι υπερδιπλάσιες του μέσου όρου των μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών. Ωστόσο, έχει υψηλό λόγο δανείων προς καταθέσεις και υψηλό λειτουργικό κόστος.
Πάντως, το ενδιαφέρον των ελληνικών τραπεζών για την Εμπορική συνδέεται και με την ανακεφαλαιποιήσή τους. Οι Γάλλοι θα πρέπει να βάλουν στην τράπεζα περί τα 2-2,5 δισ. ευρώ. Αν η Εμπορική καταλήξει σε μια ελληνική τράπεζα, μέρος των χρημάτων αυτών μπορεί να εμφανιστεί ως η συμμετοχή των ιδιωτών στην ανακεφαλαιοποίησή της. Βεβαίως, αυτό θα πρέπει να το δεχθεί τόσο η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος όσο και η τρόικα. Ωστόσο, οι Γάλλοι από την πλευρά τους δεν θέλουν να βάλουν λεφτά και ζητούν η ανακεφαλαιοποίηση της Εμπορικής να γίνει με χρήματα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).
Την ίδια ώρα πάντως εντείνονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος από τη μία πλευρά και του ΤΧΣ από την άλλη για τους όρους ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Η διαδικασία δεν αναμένεται να ξεκινήσει πριν από τον Σεπτέμβριο.

Ρόλο εκτιμάται ότι θα διαδραματίσει και ο τρόπος με τον οποίο θα ενισχυθούν κεφαλαιακά οι ισπανικές τράπεζες από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό ESM.

Στο μεταξύ αναμένεται να ξεκινήσει και η διαδικασία πώλησης του μεριδίου του κράτους στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο το οποίο ανέρχεται σε 34%. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές η Εθνική Τράπεζα, η οποία κατέχει ποσοστό 6%, όσο και η Eurobank, εμφανίζεται ως επικρατέστερος «μνηστήρας».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ