Για πρώτη φορά στα χρόνια της μεταπολίτευσης η χώρα οδηγείται σε εκλογές με πρόγραμμα λιτότητας κι όχι με προεκλογικές υποσχέσεις για παροχές που άλλωστε έπεσαν στο κενό.
Ο υπουργός Οικονομικών κ. Φίλιππος Σαχινίδης, βουλευτής Λάρισας, 49 ετών, έχει δει από την αρχή το «έργο» των δύο μνημονίων και κάθεται εδώ και τρείς εβδομάδες στην ηλεκτρική καρέκλα του υπουργείου Οικονομικών. Υποστηρίζει την πολιτική που ακολούθησε τα τελευταία δυόμιση χρόνια ως υφυπουργός και εν συνεχεία ως αναπληρωτής υπουργός στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αλλά προετοιμάζει τους Ελληνες πολίτες και τους ψηφοφόρους ότι οι δύσκολες μέρες θα συνεχιστούν.
Το μήνυμα του όμως είναι κυρίως πολιτικό… Για δεύτερη φορά στα χρόνια της μεταπολίτευσης – μετά την εμπειρία του 1989 – δημιουργείται η πεποίθηση σε όλους ότι η επόμενη ημέρα οδηγεί μάλλον σε μια κυβέρνηση συνεργασίας, για να μην οδηγηθούμε ξανά σε εκλογές. «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με όλα τα κόμματα που έχουν ευρωπαικό προσανατολισμό» τονίζει ο κ. Σαχινίδης.
********
-Κύριε Υπουργέ, τις τελευταίες ημέρες εκφράζετε αγωνία ενόψει των εκλογών, για το πώς θα λειτουργήσει η διοίκηση, πώς θα κινηθεί η οικονομία.
-Η χώρα μας κατάφερε να εξασφαλίσει ένα δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής και ανέλαβε μια σειρά δεσμεύσεων απέναντι στους πιστωτές της. Η ομαλή και μέσα στα χρονικά όρια υλοποίηση του προγράμματος αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για να εξασφαλίσουμε τη σταθερή ροή χρηματοδότησης από το νεό πρόγραμμα. Υπάρχει μια παράδοση στην Ελλάδα, κατά το μήνα που προηγείται της ημερομηνίας διεξαγωγής των εκλογών, να ατονεί η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Και αυτό αφορά όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Και υπάρχει επίσης μία τάση για παροχές παραμονές εκλογών, που ξέρουμε από τα ιστορικά δεδομένα ότι πάντα οδηγούσαν σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
-Άρα, πρώτη φορά πηγαίνουμε στις κάλπες όχι με παροχές αλλά με περικοπές..
-Δεν έχουμε αυτή τη στιγμή την πολυτέλεια ούτε να χαλαρώσουμε τους ελέγχους στα έσοδα ούτε και να ξεφύγουμε από το πρόγραμμα περιστολής των δαπανών. Έχω ζητήσει οι έλεγχοι να συνεχιστούν και στο σκέλος των εσόδων και στο σκέλος των δαπανών, για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στην ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού. Αυτό θα αποτυπωθεί και στα αποτελέσματα των πρώτων μηνών του 2012. Ταυτοχρόνως παρακολουθούμε και την ομαλή πορεία υλοποίησης όλων των προβλέψεων του προγράμματος, για το εξάμηνο, είτε αφορούν στο υπουργείο Οικονομικών είτε στα άλλα Υπουργεία.
–Να έλθουμε στην επόμενη ημέρα. Μετά τις εκλογές. Θα χρειαστούν νέα μέτρα..
-‘Όπως γνωρίζετε, η χώρα έχει αναλάβει τη δέσμευση να παρουσιάσει μέτρα που αφορούν το σκέλος των δαπανών, της τάξης του 5,5% του ΑΕΠ για την περίοδο του 2013-2014 (σ.σ. αναλογούν σε 11,5 δισ. ευρώ). Για το σκοπό αυτό έχει ανατεθεί μία μελέτη στο ΚΕΠΕ, στην οποία συνδράμουν και οι υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου, αλλά και στελέχη από όλα τα Υπουργεία, έτσι ώστε αμέσως μετά τις εκλογές να παραδοθεί δέσμη προτάσεων για τους τομείς στους οποίους θα μπορούσαν να γίνουν οι παρεμβάσεις.
Οι παρεμβάσεις αυτές θα αποτελέσουν και το περιεχόμενο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, το οποίο θα έλθει προς ψήφιση στη Βουλή τον Ιούνιο. Υπενθυμίζω ότι η χώρα μας θα επιδιώξει να εξασφαλίσει έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, ύψους 1,5% (σ.σ. αναλογούν σε 3 δισ. ευρώ). Άρα 5,5% και 1,5% φτάνουμε στο 7% του ΑΕΠ (σ.σ. αναλογούν σε 14 δισ. ευρώ).
–Το 5,5%, δηλαδή τα 11,5 δισ. ευρώ, θα προέλθουν από περικοπές δαπανών;
-Ναι, το 5,5% είναι αποκλειστικά και μόνο από περικοπές δαπανών.
–Σε ποιούς τομείς;
-Ο στόχος της επισκόπησης των δαπανών της γενικής κυβέρνησης είναι να γίνουν προτάσεις από τις οποίες θα έχει τη δυνατότητα η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, που θα προκύψει μετά τις εκλογές, να κάνει επιλογές για το ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θα μπορούσε να κάνει παρεμβάσεις. Εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι το ύψος αυτών των παρεμβάσεων είναι της τάξης των 11,5 δισεκατομμυρίων για το 2013 και το 2014.
–Αυτό σημαίνει ότι μέσα στο πακέτο θα υπάρξουν κι άλλες περικοπές αποδοχών στο Δημόσιο ή θα περιοριστείτε σ’ αυτό που προβλέπει το μνημόνιο για τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων;
-Είναι πρόωρο να τοποθετηθώ, ως προς το ζήτημα αυτό, γιατί αυτό θα είναι και το περιεχόμενο των προτάσεων της μελέτης. Σας υπενθυμίζω ότι στην ενημέρωση που έκανα στο Υπουργικό Συμβούλιο ανέφερα ότι το 5,5% περικοπών δαπανών θα προκύψει κατά 1% από την αναδιάρθρωση του διοικητικού μηχανισμού, 1,5% από περιστολή στις κοινωνικές δαπάνες και 3% από περιστολή στις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης.
****
–Τέτοια μέτρα απαιτούν πρίν από όλα πολιτική βούληση. Είναι έτοιμο το πολιτικό σύστημα να πάρει τις δύσκολες αποφάσεις που χρειάζονται για ένα τέτοιο εύρος περικοπών;
-Η εμπειρία του προηγούμενου μήνα, όπου την τελευταία στιγμή υπήρχε μια τεράστια δυσκολία στο να υπάρξει συμφωνία στον περιορισμό των 325 περίπου εκατ. ευρώ, δείχνει ότι θα πρέπει να γίνουν μεγάλες αλλαγές στον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος από τις πολιτικές δυνάμεις, εάν πραγματικά θέλουμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα με τα οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι. Αισιοδοξώ, ότι οι εκλογές αυτές θα επιτρέψουν στις πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες θα κληθούν να συγκροτήσουν την επόμενη κυβέρνηση να αναλάβουν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα τις ευθύνες τους απέναντι στη χώρα.
–Μιλάτε για μίνιμουμ συμφωνία, με άλλες πολιτικές δυνάμεις για την ανάγκη αναδιοργάνωσης, αν το πούμε έτσι, του κράτους. Ποιές είναι αυτές;
-Στόχος του ΠΑΣΟΚ είναι να πετύχει νίκη στις επόμενες εκλογές. Όλοι όμως αντιλαμβανόμαστε ότι, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, είναι δύσκολο να διαμορφώσει μία αυτοδυναμία, η οποία, ακόμη και αν διασφαλίζονταν, δεν θα μας απέτρεπε από το αναζητήσουμε συμφωνία και συναίνεση με άλλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Όμως, τη στάση και τις επιλογές μας για μετά τις εκλογές θα τις καθορίσει η απόφαση των πολιτών και ουσιαστικά θα κάνουν και τις «υποδείξεις» για το ποια είναι τα περιθώρια των επιλογών. Βεβαίως εμείς επιδιώκουμε και θα επιδιώξουμε, σε αυτή τη βάση, συνεργασία με όλες τις δυνάμεις που έχουν έναν ευρωπαϊκό προσανατολισμό και επιθυμούν να παραμείνει η χώρα μας στην Ευρώπη και στη ζώνη του ευρώ.
–Σ΄αυτό το τόξο όπως το περιγράφετε είναι δεξιά σας η ΝΔ, που σαφώς είναι υπέρ του ευρωπαϊκού προσανατολισμού αλλά και τουλάχιστον δύο κόμματα της αριστεράς η Δημοκρατική Αριστερά του κ. Κουβέλη και ο ΣΥΡΙΖΑ, που δεν θέτει πλέον θέμα εξόδου από το ευρώ. Είναι αυτό το τόξο της συνεργασίας ή όχι;
Όσοι θεωρούν ότι η χώρα θα πρέπει να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ και θα πρέπει να υλοποιήσει σειρά πολιτικών, για να αντιμετωπίσει τόσο το πρόβλημα που έχει στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την ανάπτυξη, όσο και στο δημοσιονομικό τομέα, βεβαίως, είναι πολιτικές δυνάμεις στις οποίες θα πρέπει να απευθυνθεί πρόσκληση. Δεν είμαι εγώ αυτός που θα καθορίσει ποιες επιλογές θα κάνει ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Τονίζω, όμως, ότι θα είναι μια Κυβέρνηση ευθύνης, εκ των πραγμάτων, αυτή που θα συγκροτηθεί μετά τις εκλογές.
****
-Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι υπάρχει ένας κατακερματισμός των πολιτικών δυνάμεων. Τι μπορεί να φέρει αυτή η εξέλιξη;
-Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τον κατακερματισμό του πολιτικού σκηνικού είναι η δημιουργία συνθηκών αστάθειας. Είναι δημοκρατικό δικαίωμα των πολιτών να αναζητήσουν πολιτικούς χώρους για την έκφραση των δικών τους ανησυχιών, αλλά, θεωρώ, ότι η πολιτική σταθερότητα περνά μέσα από τη λειτουργία ενός συστήματος στο οποίο δύο κόμματα εναλλάσσονται στην εξουσία. Αυτό, τουλάχιστον, έχει καταμαρτυρήσει η εμπειρία του 20ου αιώνα. Όσες φορές είχαμε κατακερματισμό των πολιτικών δυνάμεων και του πολιτικού σκηνικού, η χώρα γνώρισε εθνικές, κοινωνικές και οικονομικές περιπέτειες. Χαρακτηριστική δε περίπτωση είναι η δεκαετία του ΄20.
–Αν οδηγηθούμε σ΄ένα αποτέλεσμα, που να μην μπορεί να σχηματιστεί ενδεχομένως κυβέρνηση ούτε από τα δύο μεγάλα κόμματα, πιστεύετε θα υπάρξουν πρωτοβουλίες για μια ευρύτερη συνεργασία ή θα πάμε σε αλλεπάλληλες εκλογές όπως απειλεί η ΝΔ;
-Θα ήταν τεράστιο πολιτικό λάθος η χώρα να οδηγηθεί σε αλλεπάλληλες εκλογές. Η χώρα έχει ανάγκη από τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης αμέσως μετά τις εκλογές, η οποία θα προχωρήσει στη υλοποίηση όλων των αλλαγών που είναι αναγκαίες, για να μπορέσουμε να έχουμε συνθήκες και προϋποθέσεις για την ανάπτυξη, για τη συνέχιση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Οι συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις μόνο αβεβαιότητα και ανασφάλεια μπορούν να προκαλέσουν. Όπως αντιλαμβάνεστε, κανείς δε θα ενδιαφέρεται να επενδύσει στην Ελλάδα, δε θα ενδιαφερθεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων της χώρας. Θα αντιμετωπίζει την Ελλάδα, σαν μια χώρα, η οποία δεν έχει προοπτική, μέσα σε μια ενδεχόμενη τέτοια πολιτική αστάθεια.
-Στο ευρωπαϊκό επίπεδο είχαμε το παράδειγμα του Βελγίου, το οποίο λειτούργησε σχεδόν δύο χρόνια χωρίς κυβέρνηση. Αυτή η προοπτική για την Ελλάδα, πώς θα φαινόταν;
-Είναι πάρα πολύ δύσκολο, διότι χώρες όπως το Βέλγιο, πέρα από γεγονός ότι έχουν μια παράδοση με κυβερνήσεις συνεργασίας, με πολλά κόμματα να συμμετέχουν σ΄αυτές, ταυτοχρόνως έχουν και μια δημόσια διοίκηση, η οποία μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες. Χώρες, όπως το Βέλγιο, με τη συγκεκριμένη διοικητική διαίρεση μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς να υπάρχει μια κεντρική κυβέρνηση, διότι πολλές αρμοδιότητες έχουν μεταφερθεί στις τοπικές αρχές. Στην περίπτωση της Ελλάδος, όπου σχεδόν το σύνολο των αποφάσεων λαμβάνεται από την κεντρική κυβέρνηση και με τον τρόπο που λειτουργεί η δημόσια διοίκηση θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο να υπάρξει η εμπειρία του Βελγίου, χωρίς να δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα.
–Περιγράφετε μια ακυβέρνητη πολιτεία;
-Δεν θα είχαμε καν την πολυτέλεια να φτάσουμε στους δεκαοκτώ μήνες, η χώρα θα αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα, πριν φτάσει εκεί.
-Σ΄αυτές τις μέχρι την τελευταία ημέρα μπορεί να υπάρχουν αλλαγές στο εκλογικό σώμα…
-Νομίζω ότι τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Αυτήν την στιγμή ουσιαστικά υπάρχουν εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες, όταν τοποθετούνται στα προβλήματα της χώρας, αυτοπεριορίζονται στο να καταδικάζουν τις πολιτικές οι οποίες εφαρμόζονται, χωρίς να προτείνουν κάτι το συγκεκριμένο, με εξαίρεση ίσως το ΚΚΕ που επιλέγει ένα άλλο πρότυπο οικονομικής λειτουργίας. Ή όταν προτείνουν δεν καταθέτουν προτάσεις, οι οποίες να είναι συγκεκριμένες και ποσοτικοποιημένες. Η μόνη πολιτική δύναμη η οποία αυτή τη στιγμή καταθέτει μια πρόταση συγκεκριμένη για το τι πρέπει να γίνει στη χώρα τα επόμενα χρόνια και έχει αναλάβει και την ευθύνη όπως έχει αποδείξει τα τελευταία χρόνια, είναι το ΠΑΣΟΚ. Ανάλογη υπευθυνότητα θα πρέπει βέβαια να δείξει και η ΝΔ και άλλα κόμματα, τα οποία έχουν μεν συναίσθηση του προβλήματος αλλά προσπαθούν να επωφεληθούν ευκαιριακά με το να μην τοποθετούνται δημόσια, αποφεύγοντας να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν.
-Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν άνοδο της ακροδεξιάς. Αυτό σας απασχολεί;
-Μας ανησυχεί η άνοδος της ακροδεξιάς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Η εμπειρία που έχουμε στις οικονομικές κρίσεις του 20ου αιώνα δείχνει, ότι οι κρίσεις αυτές καίτοι συστημικές δεν οδηγούν σε πολιτικά οφέλη για πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες στέκονται κριτικά στο ισχύον σύστημα. Αντίθετα τροφοδοτούν ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις. Και δεν είναι τυχαίο ότι στον εικοστό αιώνα είχαμε την ανάδειξη του φασισμού και του ναζισμού. Αυτό δείχνει και ποιες είναι οι ευθύνες που έχουμε απέναντι στους πολίτες. Όσο οι πολιτικές δυνάμεις δεν απαντούν στις αγωνίες των πολιτών για το εισόδημά τους, για την απασχόλησή τους, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες, τόσο περισσότερο θα τροφοδοτούνται τα ακραία πολιτικά κόμματα, δημιουργώντας συνθήκες πόλωσης στον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, οδηγώντας βέβαια και σε μεγάλη αβεβαιότητα την ίδια την οικονομία.
*****
-Κύριε υπουργέ έχουν περάσει 2,5 χρόνια και η χώρα οδηγήθηκε σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση που προβλέπεται να συνεχιστεί. Ενόψει των εκλογών, αν σας ρωτούσε ένας ψηφοφόρος, τι πήγε στραβά αυτά τα δυόμιση χρόνια, με το πρώτο μνημόνιο το οποίο ήταν η πρόταση σας για να βγούμε από την κρίση και δεν τα καταφέραμε, τι θα μπορούσατε να απαντήσετε…
-Μία από τις υποθέσεις που ήταν ενσωματωμένη στο πρώτο μνημόνιο ήταν ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να βγει σύντομα στις αγορές. Αυτό πήγαζε από την άποψη ότι το πρόβλημα με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα ήταν πρόβλημα ρευστότητας και όχι διατηρησιμότητας του χρέους.
Μια άλλη παράμετρος του προγράμματος, που επίσης επηρέασε την προσπάθεια, την οποία κατέβαλε η χώρα ήταν, ότι ενώ σε εκείνες τις συνθήκες θα έπρεπε να διασφαλιστεί από τους εταίρους, το ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να δανειστεί με όσο το δυνατόν χαμηλότερο επιτόκιο, το επιτόκιο με το οποίο δανειστήκαμε τελικά ενσωμάτωνε εκ μέρους των δανειστών μια λογική επίπληξης για τις δημοσιονομικές επιδόσεις του παρελθόντος. Εκ των υστέρων κατάλαβαν το λάθος και δέχθηκαν να γίνει μείωση του επιτοκίου.
–Άρα έχουμε μια λάθος εκτίμηση, που δεν ήταν μόνο της Ελληνικής πλευράς αλλά και της Τρόικας που είχε έλθει στη χώρα.
-Η εκτίμηση τότε ήταν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ξεπεράσει το πρόβλημά της και πολύ σύντομα. Αλλά υπενθυμίζω, ότι σε ένα μεγάλο βαθμό η άποψη για το επιτόκιο υπαγορεύτηκε και από τις πολιτικές ανάγκες που υπήρχαν στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες ήλθαν να συμπαρασταθούν στην Ελλάδα. Οι πολιτικοί των άλλων χωρών έπρεπε να τεκμηριώσουν στους ψηφοφόρους τους, ότι ναι μεν στηρίζουν την Ελλάδα αλλά και ότι η Ελλάδα θα κληθεί να αναλάβει τις ευθύνες για τα λάθη του παρελθόντος. Η άποψη που υπήρχε ήταν, ότι όλα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα δεν έκανε την παραμικρή προσπάθεια να αντιμετωπίσει τα χρόνια δημοσιονομικά της προβλήματα και έφτασε σ΄αυτό το σημείο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τώρα σημαντικά προβλήματα στην ίδια την ευρωζώνη. Βεβαίως, αυτό πήγαζε από μια λανθασμένη αντίληψη, ότι το πρόβλημα με το οποίο βρισκόταν αντιμέτωπη η ευρωζώνη είχε να κάνει με τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας. Ενώ στην πραγματικότητα τα προβλήματα με τα οποία βρέθηκε αντιμέτωπη η Ευρωζώνη είχαν να κάνουν με ατέλειες που υπήρχαν στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της. Βεβαίως, η Ελλάδα είχε προβλήματα που έπρεπε σε κάθε περίπτωση να τα αντιμετωπίσουμε. Ακόμα και χωρίς τους περιορισμούς που επιβάλλει η συμμετοχή στην Ευρωζώνη, δε μπορείς να έχεις δημοσιονομικά ελλείμματα της τάξεως του 15% του ΑΕΠ.
–Αυτό προκύπτει από την κρίση που έχει επεκταθεί στην Ισπανία, την Πορτογαλία, στην Ιταλία…
-Και το αναγνώρισαν αυτό, δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, ότι έμπρακτη αναγνώριση αυτών των ατελειών που υπήρχαν στο θεσμικό πλαίσιο είναι η δημιουργία, στις 2 Μαΐου του 2010 του ελληνικού μηχανισμού μετά στις 9 Μαΐου του 2010 του EFSF και τώρα του ESM. Ποιες άλλες αποδείξεις χρειαζόμαστε για να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ευρώπη κατανόησε πως το πρόβλημα δεν είναι Ελληνικό αλλά ένα πρόβλημα που σχετίζεται με την τεράστια δύναμη που έχουν συσσωρεύσει οι αγορές, που μπορούν ανά πάσα στιγμή να αμφισβητήσουν κυρίαρχα κράτη.
-Αν θέλαμε να κάνουμε έναν διαχωρισμό… Ποια είναι η βασική διαφορά σήμερα του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ, του κόμματος πλέον υπό τον κ. Βενιζέλο και με τον κ. Σαμαρά με τον οποίο συνεργαζόσαστε ακόμη στην παρούσα κυβέρνηση.
-Να τονίσω, ότι η συνεργασία αυτή δεν υπήρξε το αποτέλεσμα προετοιμασίας για τη συγκρότηση μιας προγραμματικής συμφωνίας. Ήταν αποτέλεσμα μιας συναντίληψης για το πόσο σημαντικό ήταν για τη χώρα να προχωρήσουμε στην υλοποίηση των αποφάσεων της 26ης Οκτωβρίου. Εκείνη τη στιγμή, τρεις πολιτικές δυνάμεις, το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και το ΛΑΟΣ, αναγνώρισαν ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό για τη χώρα να συνεργαστούν, για να υλοποιηθούν οι αποφάσεις αυτές. Εκ του αποτελέσματος διαπιστώνουμε, ότι ήταν μια ορθή επιλογή. Από κει και πέρα, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ, εξακολουθούν να έχουν διαφορές γύρω από τον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος της χώρας, γύρω από το ρόλο των θεσμών αλλά και στις προτεραιότητες που αφορούν την οικονομική πολιτική.
–Μπορείτε να γίνετε πιο σαφής;
-Υπάρχει διαφορετική αντίληψη όσον αφορά το ρόλο που έχουν τα κόμματα και ποιες είναι οι ευθύνες τους απέναντι στους Έλληνες πολίτες. Θυμίζω, ότι ήταν το ΠΑΣΟΚ που πήρε πρωτοβουλίες σχετικές με τις ανεξάρτητες αρχές και τη λειτουργία των κομμάτων. Αυτό δείχνει ότι το ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζει ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα είναι η θωράκιση των θεσμών. Γιατί όσο αυτό δεν το αντιμετωπίζουμε, δύσκολα θα διασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις μιας ομαλής λειτουργίας, τόσο της πολιτικής όσο και της οικονομίας.
–Στην οικονομία, τουλάχιστον, ποιά είναι η κεντρική διαφοροποίηση ΠΑΣΟΚ και ΝΔ;
-Εκείνο το οποίο τονίζουμε από την πρώτη στιγμή, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, είναι ότι η χώρα πρέπει να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα προβλήματα. Το ένα λέγεται ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης, διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού προτύπου, διότι η χώρα μας έπασχε για πολλά χρόνια απ΄αυτές τις αδυναμίες της παραγωγικής βάσης.
–Εννοείτε το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας;
-Ναι. Κι αυτό αποτυπωνόταν στο μεγάλο έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών. Είχε φτάσει το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το 2007 στο 15%. Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν θα έφτανε ποτέ με εθνικό νόμισμα το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών όχι στο 15% του ΑΕΠ που έφτασε το 2007 αλλά στο 9 ή στο 10%. Σας υπενθυμίζω ότι στο παρελθόν, στην δεκαετία του 1980 δύο φορές που πλησίασε το 7 ως 8% η χώρα υποχρεώθηκε να πάει σε υποτιμήσεις, κάτω από την πίεση των αγορών. Τα προηγούμενα χρόνια και ιδιαίτερα το 2007 και το 2008 το έλλειμμα έφτασε στο 15% και τότε η κυβέρνηση της ΝΔ δεν θεώρησε αναγκαίο να πάρει την παραμικρή πρωτοβουλία, για να αντιμετωπίσει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Η χώρα δεν έφτασε τυχαία στο σημείο στο οποίο έφτασε. Η απώλεια ανταγωνιστικότητας έπρεπε να είχε αντιμετωπιστεί από την επομένη της εισόδου της χώρας στην ΟΝΕ. Διότι χρόνο με το χρόνο από την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ η απώλεια ανταγωνιστικότητας ενισχύονταν και αυτό αποτυπωνόταν και στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Ξέρουμε λοιπόν ότι όταν φτάνει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών σε τέτοια επίπεδα αυτό θα οδηγήσει, αργά ή γρήγορα, σε ύφεση, που ξεκίνησε, όπως ξέρετε, το 2008, και αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει και σε αύξηση της ανεργίας.
–Όπως κι έγινε…
-Όταν αδιαφορείς για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος αυτό δείχνει ότι είτε δεν κατανοείς πώς λειτουργεί σήμερα μια μικρή οικονομία σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον ή προτάσσεις το πολιτικό κόστος και επομένως δεν είσαι διατεθειμένος να αναλάβεις τις ευθύνες που σου αντιστοιχούν απέναντι στους πολίτες, απέναντι στην κοινωνία.
-Άρα κατά κάποιο τρόπο κρύβονται από μια πραγματικότητα όλα τα κόμματα όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση, διότι δεν συνέβη με τη ΝΔ…
-Από δω και πέρα, αν κάποιος θέλει πραγματικά να είναι χρήσιμος απέναντι στους πολίτες, θα πρέπει για κάθε πρόταση που καταθέτει να μην περιορίζεται μόνο στην κατάθεση της, αλλά να τεκμηριώνει τι σηματοδοτεί αυτή η πρόταση. Αυτή είναι μια υποχρέωση που θα έπρεπε να αναλάβουν όλα τα κόμματα. Δυστυχώς στη χώρα μας, στο παρελθόν, δε δημιουργήθηκε αυτή η κουλτούρα. Δεν υπήρχε από την κοινωνία η απαίτηση οι προτάσεις να είναι τεκμηριωμένες και ποσοτικοποιημένες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι τις περισσότερες φορές τα κόμματα κατέθεταν προτάσεις χωρίς ποτέ να έχει προσδιοριστεί το κόστος τους. Όσο διάστημα είχα την ευθύνη στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, είχα απευθυνθεί προς όλες τις πολιτικές δυνάμεις, προς όλα τα κόμματα και τους βουλευτές, που εκπροσωπούνται στη Βουλή, κάθε φορά που κατέθεταν στο δημόσιο διάλογο κάποια πρόταση, να την καταθέτουν ταυτόχρονα ή στο Γενικό Λογιστήριο ή σε κάποιο άλλο ανεξάρτητο ινστιτούτο ώστε να γίνεται μία ποσοτικοποίηση αυτής της πρότασης. Το γεγονός λοιπόν, ότι κανένας δεν κατέθεσε προτάσεις για αξιολόγηση στο Γενικό Λογιστήριο ή αλλού αποτελεί ένα δείγμα ανωριμότητας του πολιτικού συστήματος και των πολιτικών δυνάμεων. Γιατί ουσιαστικά δεν θέλουν να πουν την αλήθεια στους πολίτες. Θεωρώ περιττό να πω, ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωζώνης κάθε φορά που κατατίθεται μια πρόταση ταυτοχρόνως κατατίθεται και το κόστος της και βεβαίως και η πηγή χρηματοδότησής της. Διότι κάθε φορά που καταθέτεις μια πρόταση για τις δαπάνες, ταυτοχρόνως πρέπει να κάνεις και μια συγκεκριμένη πρόταση που θα εξηγεί, πού θα βρεθούν τα έσοδα για την πληρωμή, όχι κάνοντας μια γενικόλογη αναφορά, ότι θα προέλθουν πχ από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Και αυτή είναι μια κριτική που αφορά όλα τα κόμματα που είχαν την ευθύνη της διακυβέρνησης τα τελευταία τριάντα χρόνια.
-Άρα, δίπλα από το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας υπάρχει το έλλειμμα υπευθυνότητας του πολιτικού συστήματος. Και όλα αυτά συμβαδίζουν…
-Όπως επιδιώκουμε να αντιμετωπίσουμε το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και το δημοσιονομικό έλλειμμα, θα πρέπει την ίδια ακριβώς προσπάθεια να καταβάλουμε για να αντιμετωπίσουμε και το έλλειμμα που παρουσίαζε μέχρι τώρα το πολιτικό σύστημα στη λειτουργία του. Σ΄αυτές τις εκλογές να κατέλθουμε με προτάσεις, οι οποίες θα έχουν πλήρη ποσοτικοποίηση για να ξέρει ο Έλληνας πολίτης κάθε φορά που κατατίθεται μια πρόταση τι ακριβώς σημαίνει αυτή. Γίνεται για παράδειγμα η πρόταση για μείωση του ανώτερου φορολογικού συντελεστή στο 30%, μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ στο 19%, για αύξηση του αφορολόγητου στις 12.000 ευρώ και κατάργηση του τέλους ακινήτων. Η άμεση δημοσιονομική επίπτωση αυτών των προτάσεων είναι μείωση των εσόδων κατά 9 περίπου δισ. Έχω ζητήσει από τις υπηρεσίες του υπουργείου να αποτιμήσουν την θετική επίδραση στο ΑΕΠ, για να έχω μια εκτίμηση του τελικού δημοσιονομικού αποτελέσματος σε μεσοπρόθεσμη βάση. Για να ξέρουμε, αφού συνυπολογίσουμε και τη θετική αναπτυξιακή επίπτωση, πόσο, τελικά, θα μειωθούν τα φορολογικά έσοδα. Το ποσό που θα προκύψει, θα πρέπει από κάπου να αναπληρωθεί. Όποιος δεν το λέει αυτό, ουσιαστικά ή κοροϊδεύει τους πολίτες ή θέλει να συνεχιστεί η πολιτική των ελλειμμάτων που έφερε τη χώρα σε αυτή τη θέση.
Σας ευχαριστώ πολύ
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ