Λούκα Κατσέλη, Ι. Διαμαντίδης, Χ. Παμπούκης, Α. Γεωργιάδης. Τέσσερις υπουργοί και υφυπουργοί ασχολήθηκαν με την άρση του καμποτάζ τα τελευταία δυόμισι χρόνια, ωστόσο ακόμη παραμένει το «αγκάθι» για την προσέλκυση ξένων εταιρειών που ενδιαφέρονται να κάνουν λιμάνια αφετηρίας στη χώρα. Η πρόσφατη δήλωση της υπουργού Ανάπτυξης κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου τη Δευτέρα 12 Μαρτίου ότι σε δέκα ημέρες η κρουαζιέρα θα έχει απελευθερωθεί, με την ψήφιση του σχετικού νόμου για την άρση του καμποτάζ, προκαλεί σκεπτικισμό στον κλάδο, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που δημιουργούνται παρόμοιες προσδοκίες, αφού η ανάπτυξη της κρουαζιέρας μπορεί να προκαλέσει «έκρηξη» εσόδων στη χώρα που εκτιμάται σε 1,5 δισ. δολάρια ετησίως.
Αλλωστε όσοι δραστηριοποιούνται στην κρουαζιέρα ξεκαθαρίζουν ότι η εξέλιξη δεν θα αλλάξει κάτι το 2012, το 2013 και ίσως και το 2014, καθώς τα προγράμματα των εταιρειών κρουαζιέρας έχουν ήδη διαμορφωθεί για την επόμενη διετία.
«Εχουμε μείνει πίσω και πλέον μπορώ να πω ότι το 2014 είναι οριακό, διότι ο σχεδιασμός των δρομολογίων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί από τις εταιρείες. Θα έπρεπε να είμαστε περισσότερο ευέλικτοι και να έχουμε ήδη δράσει για να κερδίσουμε έδαφος» τονίζει ο πρόεδρος του ταξιδιωτικού οργανισμού Navigator, εκπρόσωπος του ομίλου της Royal Caribbean International στην Ελλάδα, αντιπρόεδρος κρουαζιέρας του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Α. Στυλιανόπουλος. «Το 2012 και το 2013 έχουν ήδη κλειστεί, ίσως επηρεαστεί και το 2014» επαναλαμβάνει ο αντιπρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας κ. Μ. Λάμπρος.
«Οι εταιρείες και ο κόσμος της κρουαζιέρας βρίσκεται σε αναμονή και περιμένει να δει πώς θα κλείσει το θέμα του νομοσχεδίου, ώστε να προγραμματιστούν τα επόμενα βήματα και οι δράσεις τους» επισημαίνει ο κ. Στυλιανόπουλος, μεταφέροντας το κλίμα που διαμορφώνεται για την Ελλάδα στη διεθνή έκθεση κρουαζιέρας Seatrade στο Μαϊάμι που ολοκληρώθηκε στις 15 Μαρτίου. Ο ίδιος όμως τονίζει την ανάγκη να εξαλειφθεί από το νομοσχέδιο η επιβάρυνση μιας μόνο κατηγορίας πλοίων, με το τέλος επιβίβασης ύψους 3,95 ευρώ ανά επιβάτη, που καλούνται να πληρώσουν οι εταιρείες με πλοία υπό μη κοινοτική σημαία.

Λιγότερες αφίξεις το 2012
Εν τω μεταξύ η εφετινή περίοδος εκτιμάται ότι δεν θα έχει την ίδια θετική πορεία με την περυσινή στους διερχόμενους επιβάτες (transit). Για το 2012 «είμαστε αντιμέτωποι με μια μικρή μείωση στις αφίξεις» σημειώνει ο κ. Στυλιανόπουλος. «Η Ελλάδα ευτυχώς συγκαταλέγεται πάντα στους πρώτους προορισμούς κρουαζιέρας και είναι ταυτόχρονα ψηλά στην προτίμηση των εταιρειών. Αναπόφευκτα όμως, λόγω των προβλημάτων, υπάρχει σχετική μείωση στις αφίξεις κρουαζιεροπλοίων» προσθέτει. Σύμφωνα με τον κ. Λάμπρο εφέτος αναμένεται κινητικότητα στη χώρα σε ό,τι αφορά τους διερχόμενους επιβάτες, καθώς «δεν έχει τακτοποιηθεί η κατάσταση σε Αίγυπτο, Λιβύη, Τυνησία και Συρία, η οποία θα διώξει τα προγραμματισμένα πλοία προς την Ελλάδα και την Τουρκία», μία από τις βασικές αιτίες για την άνοδο που κατέγραψε ο κλάδος το 2011.
Από την πλευρά του homeporting (από-επιβίβαση), εφέτος δραστηριοποιούνται στον Πειραιά δύο εταιρείες με ευρωπαϊκή σημαία, η εταιρεία Pullman Tours με δύο κρουαζιερόπλοια που μεταφέρουν κυρίως Ισπανούς και ένα γερμανικό πλοίο, καθώς και δύο πλοία της εταιρείας Louis. Σήμερα δεν υπάρχει κανένα κρουαζιερόπλοιο με ελληνική σημαία, τονίζει ο κ. Λάμπρος, προσθέτοντας ότι και η εταιρεία Louis Hellenic Cruises υπέστειλε τις δύο σημαίες στα πλοία της, τα οποία έχουν πλέον σημαία Μάλτας.
Οι κρατήσεις όμως για την Ελλάδα με αφετηρία τον Πειραιά παρουσιάζουν κάμψη 20%-25%, όπως εξηγεί, ενώ και οι τιμές στις κρουαζιέρες είναι πολύ χαμηλές, συνέπεια της γενικότερης κατάστασης στη χώρα και της αρνητικής εικόνας που έχει διαμορφωθεί, η οποία επηρεάζει εκτός από την ξενοδοχεία και αυτόν τον κλάδο.
Την ίδια ώρα οι tour operators «δεν φαίνονται διατεθειμένοι να πληρώσουν προκαταβολές για τις κρατήσεις, όπως έκαναν παλαιότερα» υπογραμμίζει ο κ. Λάμπρος, επισημαίνοντας τον φόβο του για ακυρώσεις. Η αναστάτωση στο λιμάνι του Πειραιά την περυσινή χρονιά και με αφορμή την απεργία των ταξί, που δημιούργησε προβλήματα στις αφίξεις κρουαζιεροπλοίων, είναι ένας από τους κύριους λόγους της επιφυλακτικότητας των tour operators.
«Ανύπαρκτο» homeporting
Σε τοπικό επίπεδο «η κατάσταση είναι στάσιμη και μάλλον ανύπαρκτη στο κομμάτι homeporting» υπογραμμίζει ο κ. Στυλιανόπουλος, προσθέτοντας ότι «βρισκόμαστε ακόμη σε αναμονή, καθώς περιμένουμε να περάσει το νομοσχέδιο την επόμενη εβδομάδα και έπειτα να λάβουμε την πρώτη ενημέρωση και τις αντιδράσεις των εταιρειών». Η άρση του καμποτάζ ωστόσο είναι μία από τις προϋποθέσεις για την προσέλκυση ξένων εταιρειών κρουαζιέρας για από-επιβίβαση σε ελληνικά λιμάνια. «Ψηλά στην ατζέντα των εταιρειών είναι πάντα ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο, το φιλικό περιβάλλον για τον επενδυτή, η σταθερή και ξεκάθαρη λιμενική πολιτική, καθώς και σωστό branding» υπογραμμίζει ο αντιπρόεδρος του ΣΕΕΝ και συμπληρώνει ότι «η κρουαζιέρα είναι εισερχόμενος τουρισμός και έχει να προσφέρει σημαντικά οφέλη, οικονομικά και μη, για την αγορά».
Ανάπτυξη 5,6% παγκοσμίως
Στα 34,1 δισ. δολάρια έφθασε ο τζίρος της κρουαζιέρας το 2012
Η φετινή ελληνική συμμετοχή στη Seatrade ήταν ενιαία από τους κύριους φορείς της κρουαζιέρας στη χώρα, του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ) και της Ενωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ). Την πολιτική της κυβέρνησης παρουσίασε ο γενικός γραμματέας Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής κ. Α. Πάλλης ο οποίος επιβεβαίωσε ότι η εξαγγελθείσα απελευθέρωση του καμποτάζ θα είναι γεγονός τις προσεχείς ημέρες. Επιπλέον ο κ. Πάλλης ενημέρωσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη η εφαρμογή του συστήματος κράτησης (berth allocation) με την υιοθέτηση των διεθνών πρακτικών και δεσμεύθηκε για την έγκαιρη οριστικοποίηση των τιμολογιακών πολιτικών των ελληνικών λιμένων κρουαζιέρας.
Τα μηνύματα από τη διεθνή έκθεση κρουαζιέρας στο Μαϊάμι δείχνουν μεγάλη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο, «δεδομένου ότι υπάρχουν αγορές, όπως η Κίνα, όπου σημειώνεται μεγάλη πρόοδος και οι προοπτικές είναι τεράστιες» τονίζει ο κ. Στυλιανόπουλος.
Αποτελεί «τη φθηνότερη εναλλακτική διακοπών» λέει ο κ. Λάμπρος και προσθέτει ότι η Ευρώπη και η Μεσόγειος έχουν μερίδιο 6-7 εκατομμυρίων επιβατών από την παγκόσμια αγορά. Παρ’ όλες τις οικονομικές δυσκολίες, την αύξηση στην τιμή των καυσίμων, τη φορολογία και τους διάφορους αποθαρρυντικούς κανονισμούς, «η αγορά της Ευρώπης συνεχίζει να παραμένει δυνατή, έχοντας σημειώσει διπλασιασμό του μεγέθους της τα τελευταία δέκα χρόνια» εξηγεί ο κ. Στυλιανόπουλος, λέγοντας ότι οι εταιρείες πιστεύουν ότι η αγορά θα κινηθεί αυξητικά και είναι αισιόδοξες ότι τα όποια προβλήματα δεν θα σταθούν εμπόδιο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Cruise Market Watch, το 2012 η κρουαζιέρα αναμένεται να αγγίξει τα 20,3 εκατομμύρια επιβάτες παγκοσμίως, με ρυθμό ανάπτυξης 5,6%, ενώ ως το 2015 εκτιμάται ότι οι επιβάτες θα αυξηθούν σε 22,3 εκατομμύρια. Αντίστοιχα ο τζίρος θα προσεγγίσει τα 34,1 δισ. δολάρια, με την άμεση δαπάνη των επιβατών και του πληρώματος στα λιμάνια προσέγγισης παγκοσμίως να υπολογίζεται σε 15,5 δισ. δολάρια και το μέσο έσοδο κρουαζιέρας ανά επιβάτη και ημέρα να φθάνει τα 240,13 δολάρια. Οι δύο κορυφαίες εταιρείες κρουαζιέρας Carnival Corporation και Royal Caribbean Cruises Ltd. Co καλύπτουν 73% του παγκόσμιου μεριδίου στον τζίρο παγκοσμίως.
800 αφίξεις στον Πειραιά
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), οι προγραμματισμένες προσεγγίσεις κρουαζιεροπλοίων για το 2012 ανέρχονται σε 800. Ωστόσο εκτιμάται ότι ο αριθμός θα είναι μεγαλύτερος, καθώς υπάρχουν μικρότερες εταιρείες κρουαζιέρας που δεν έχουν οριστικοποιήσει ακόμη το πρόγραμμά τους για το καλοκαίρι. Το 2011 προσέγγισαν το λιμάνι του Πειραιά 936 κρουαζιερόπλοια, έναντι 823 το 2010, καταγράφοντας αύξηση 13,73%. Το ίδιο διάστημα οι αφιξοαναχωρήσεις επιβατών κρουαζιέρας ξεπέρασαν τα 2,5 εκατομμύρια από 1,86 εκατομμύρια το 2010, αυξημένες κατά 34,89% (650.534 επιβάτες). Στο λιμάνι του Πειραιά οι επιβάτες homeporting ανήλθαν σε 454.387, σημειώνοντας άνοδο 6,63%.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ