Στις λίγες εβδομάδες που απομένουν ως τις εκλογές, η νέα υπουργός Ανάπτυξης θα πρέπει να επιχειρήσει το ακατόρθωτο: να επανεκκινήσει την ελληνική οικονομία. Πρώτη προτεραιότητα της κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου είναι η απελευθέρωση γραμμών ρευστότητας 6 δισ. ευρώ και η επιτάχυνση της απορρόφησης του ΕΣΠΑ. Μετά το PSI, όλα τα «φώτα» θα πέσουν στη χειμαζόμενη από την ύφεση και την ανεργία πραγματική οικονομία.

«H επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας του PSI απελευθερώνει τη χώρα από τον κίνδυνο της χρεοκοπίας» δηλώνει στο «Βήμα της Κυριακής» η κυρία Διαμαντοπούλου. «Στόχος μας τώρα είναι η αξιοπιστία της χώρας και η ρευστότητα στην αγορά, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων, την αύξηση των θέσεων απασχόλησης και τη μείωση της ανεργίας».
Καλείται να «ξεκλειδώσει» άμεσα πακέτο ρευστότητας 6 δισ. ευρώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα μεγάλα έργα μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Κύκλοι του υπουργείου Ανάπτυξης λένε ότι «η επαναφορά της ρευστότητας θα στηριχθεί στην ενίσχυση της αξιοπιστίας και της καλής επικοινωνίας της Ελλάδας με τους εταίρους της στην ΕΕ».

Επαφές με επιτρόπους
Αναφέρουν ότι η κυρία Διαμαντοπούλου συνομίλησε με ευρωπαίους επιτρόπους, με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Μόντι και τη δανή πρωθυπουργό Χέλε Τόρνινγκ Σμιντ, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ. Η νέα υπουργός διατηρεί στενές σχέσεις με τους δύο ηγέτες από την εποχή της θητείας της ως επιτρόπου (1999-2004).
Παράλληλα, η κυρία Διαμαντοπούλου ζήτησε από τον έλληνα πρέσβη στο Βερολίνο κ. Δ. Ράλλη τα στοιχεία των γερμανών επενδυτών και τον κατάλογο των επιχειρήσεων που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για επενδυτικές δραστηριότητες στην Ελλάδα, και – σύμφωνα με δήλωση του γερμανού αντικαγκελαρίου Φίλιπ Ρέσλερ – αντιμετώπισαν εμπόδια.
Την Τρίτη θα συναντηθεί με τον επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της Κομισιόν Χορστ Ράιχενμπαχ ενώ την Πέμπτη ο κ. Ράιχενμπαχ θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της δεύτερης έκθεσής του για την Ελλάδα από κοινού με τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Κομισιόν στην Ελλάδα κ. Π. Καρβούνη.
Μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Καρβούνης αναφέρει ότι η Ομάδα Δράσης θα παρέχει τεχνική βοήθεια σε δύο κατευθύνσεις: Πρώτον, για την «εξασφάλιση ρευστότητας στην οικονομία μέσω των ευρωπαϊκών ταμείων» και δεύτερον, για την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών.
Η απορρόφηση των κονδυλίων ανά υπουργείο κυμαίνεται από 11% ως 60%. Από τα 24,3 δισ. ευρώ της συγχρηματοδοτούμενης δαπάνης έχουν εκταμιευθεί μόλις 8,1 δισ. ευρώ. Απομένουν ακόμη 16,2 δισ. ευρώ που μπορούν να πέσουν στην ελληνική οικονομία ως την 31η Δεκεμβρίου του 2015 – από αυτά, τα περίπου 12 δισ. ευρώ αποτελούν κοινοτικές ενισχύσεις.

Η απορρόφηση των κονδυλίων
Παρά τα επιμέρους προβλήματα τα στοιχεία που εξασφάλισε το «Βήμα» αποδεικνύουν ότι το πρόγραμμα άρχισε πλέον να λειτουργεί. Στις αρχές του 2011 η συνολική απορρόφηση ξεπερνούσε μόλις το 18%. Πριν από λίγες ημέρες (στις 7 Μαρτίου 2012) το συνολικό ποσοστό έφτασε το 33,36%. Σε αυτό συνέβαλαν τρεις παράγοντες: η απένταξη «νεκρών έργων» που δέσμευαν πόρους χωρίς να υλοποιούνται, η στενή συνεργασία με τον αρμόδιο επίτροπο Γιοχάνες Χαν (οδήγησε στον σχεδιασµό 180 νέων έργων) και η ίδρυση της Εδικής Γραμματείας ΕΣΠΑ στην οποία τοποθετήθηκε η κυρία Γεωργία Ζεμπιλιάδου.
Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένα υπουργεία συνεχίζουν να βρίσκονται στον πάτο όσον αφορά την απορρόφηση κονδυλίων.
Την τελευταία θέση στον σχετικό πίνακα καταλαμβάνει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης καθώς το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση» εμφανίζει απορροφητικότητα μόλις 11,09% (από 5,64% στις αρχές του 2011). «Χαμηλή πτήση» πραγματοποιεί και το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθώς το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη» εμφανίζει απορροφητικότητα 24,39%.

«Πακέτο» για μικρομεσαίους
Το υπουργείο Ανάπτυξης βρίσκεται σε συνεχείς διαπραγματεύσεις με την ΕΤΕπ με σκοπό να υπογράψει στις 22 Μαρτίου τη συμφωνία για τη σύσταση του Ταμείου Εγγυήσεων. Εγγυήσεις 500 εκατ. μέσα από το ΕΣΠΑ θα μοχλευθούν από την ΕΤΕπ ώστε να διοχετευθεί ρευστότητα ως και 1,5 δισ. ευρώ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω των ελληνικών εμπορικών τραπεζών αμέσως μετά το Πάσχα. Το πρόβλημα πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ότι ακόμη και αν λάβουν επιδότηση από το ΕΣΠΑ δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν ρευστότητα από τις τράπεζες για το υπόλοιπο ποσό που έχουν ανάγκη. Και όταν τα καταφέρνουν οι όροι είναι δυσμενείς: τα επιτόκια είναι υψηλά και ζητούνται εμπράγματες εγγυήσεις.
Επιπλοκή στη δημιουργία Ταμείου Υποδομών
Περισσότερα χρήματα από τα κοινοτικά ταμεία ζητεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Επιπλοκή φαίνεται να υπάρχει στο σχέδιο της ελληνικής πλευράς για τη δημιουργία ενός Ταμείου Υποδομών. Κομβικό ρόλο παίζει και σε αυτό η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Από τα αδιάθετα κοινοτικά κονδύλια προβλέπεται να κατατεθούν 1,5 δισ. ευρώ στην ΕΤΕπ ώστε και πάλι μέσω μόχλευσης να αυξηθεί το ποσό (οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 3 – 3,5 δισ. ευρώ) που θα μπορούσε να διατεθεί στη συνέχεια για υποδομές στρατηγικής σημασίας, όπως οι αυτοκινητόδρομοι, η επεξεργασία απορριμμάτων, η εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών κ.ά.
Ωστόσο η ΕΤΕπ θα ήθελε κάτι ευρύτερο. Ζητεί από την Επιτροπή να υιοθετηθεί μια συνολική λύση, βάσει της οποίας να της δοθούν περισσότερα χρήματα από τα κοινοτικά ταμεία (ορισμένες πληροφορίες κάνουν λόγο ακόμη και για 7 δισ. ευρώ) και στη συνέχεια, αφού γίνει η μόχλευση αυτού του ποσού, να διαμοιραστούν χρήματα στις ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους η ΕΤΕπ τηρεί επιφυλακτική στάση είναι ότι δεν επιθυμεί να εκτεθεί στον κίνδυνο να απολέσει την αξιολόγηση ΑΑΑ που έχει αν παράσχει δάνεια με υψηλό ρίσκο. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά θέλει να διασφαλίσει ότι τα δάνεια που πιθανόν να λάβει θα είναι και συμφέροντα, καθώς το 1,5 δισ. ευρώ που θα «παρκάρει» στην ΕΤΕπ θα αποτελεί ουσιαστικά κεφάλαιο έναντι δανείων.
Το δεύτερο σχέδιο δεν αναμένεται να αποδώσει αποτελέσματα άμεσα. Ο ορίζοντας για την έναρξη της υλοποίησής του είναι ο προσεχής Μάιος. Για να γίνει αυτό θα πρέπει προηγουμένως να έχει ολοκληρωθεί η έγκριση, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ενός Κανονισμού που εκκρεμεί. Αυτό προβλέπεται να γίνει περί τα τέλη Μαΐου, αλλά η Ελλάδα φιλοδοξεί να έχει ολοκληρώσει τη δική της προεργασία ως τότε για να μη χαθεί επιπλέον χρόνος.
Διπλωματικές πηγές σημειώνουν πάντως ότι σημείο-«κλειδί» για να προχωρήσει το σχέδιο της χρηματοδότησης των μεγάλων έργων υποδομής είναι ο συνδυασμός του με την αυξημένη εποπτεία που σχεδιάζεται αυτή την περίοδο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το γραφείο του επιτρόπου Ολι Ρεν έχει, μετά και τις πληροφορίες που έχουν περιέλθει εις γνώσιν του από την Task Force, πλήρη εικόνα για τις σοβαρές αδυναμίες της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης να υλοποιήσει τόσο κρίσιμες αποφάσεις που συνδυάζονται με την παροχή υψηλών κονδυλίων.
Γι’ αυτόν τον λόγο, μόνο τυχαία δεν είναι η επισήμανση του κ. Μπαρόζο, στην επιστολή του προς τον κ. Παπαδήμο, ότι συζήτησε το ενδεχόμενο ευρύτερου συγκεντρωτισμού για να γίνει ορθολογική διαχείριση των πόρων. Στο πλαίσιο αυτό κατέθεσε και την πρόταση να υπάρξει συνάντηση εκπροσώπων της Επιτροπής, της τρόικας και της ελληνικής διοίκησης ώστε ως τις 28 Μαρτίου να καταρτισθεί έκθεση που «να περιλαμβάνει σαφείς συστάσεις σχετικά με τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν ανά τομέα, προσδιορισμό τού ποιος είναι υπεύθυνος να προβεί στις ενέργειες αυτές και χρονοδιάγραμμα επίλυσης των διαπιστωθέντων προβλημάτων».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ