Η σταθεροποίηση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας με την ενεργοποίηση του PSI, αλλά και οι σημαντικές ζυμώσεις στα Ευρωπαϊκά όργανα, καθιστούν την επανεκκίνηση των μεγάλων οδικών έργων που πραγματοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης ζήτημα μηνών, ανοίγοντας έτσι εκ νέου μία χαραμάδα φωτός στην ύφεση της χώρας.
Αυτό υπογράμμισε την Πέμπτη ο υφυπουργός Υποδομών, κ. Ι. Μαγκριώτης, ο οποίος έκανε έναν σύντομο απολογισμό της δουλειάς που έχει γίνει στο χαρτοφυλάκιο των Δημοσίων Έργων, έχοντας στο πλάι του τους αρμόδιους γενικούς γραμματείς, κ.κ. Ι. Οικονομίδη και Σ.Λαμπρόπουλο.
Ο κ. Μαγκριώτης γνωστοποίησε ότι βρίσκεται υπό εξέταση στο υπουργείο Οικονομικών πρόταση του υπουργείου Υποδομών για την δημιουργία ενός νέου Αναπτυξιακού Ταμείου που θα αντλήσει ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), την Ευρωπαϊκή Ένωση, το δημόσιο και ιδιωτικά κεφάλαια και θα ρίξει χρήμα στην αγορά για την επανεκκίνηση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων και την κατασκευή δημοσίων έργων.
Παράλληλα, ο υφυπουργός Υποδομών ανέλυσε τον προγραμματισμό των δημοσίων έργων για τα επόμενα χρόνια, τα οποία μόνο το 2012 θα αγγίξουν τα 2,4 δισ. ευρώ, ενώ αναφέρθηκε και στις αλλαγές στο θεσμικό και οργανωτικό πλαίσιο του χαρτοφυλακίου που εποπτεύει.
Ζήτημα μηνών τα μεγάλα οδικά έργα
Με την εξαίρεση του Μωρέα, που προχωράει κανονικά και βαίνει προς ολοκλήρωση, στις συμβάσεις παραχώρησης έχουν αποφασιστεί οι αλλαγές του φυσικού αντικειμένου που θα γίνουν για περιβαλλοντικούς και νομικούς λόγους.
«Η χρηματοοικονομική πλευρά είναι ένα γενικότερο ζήτημα» είπε ο υφυπουργός και τόνισε ότι μόνο εάν σταθεροποιηθούν οι τράπεζες, θα καταστεί εφικτή η επανεκκίνηση των έργων. Ο κ. Μαγκριώτης σημείωσε ότι το δημόσιο έχει διευθετήσει τις υποχρέωσεις του και εκκρεμούν πια ελάχιστα ζητήματα.
Επίσης, σημείωσε ότι υπάρχουν, βέβαια, οι απαιτήσεις τόσο του δημοσίου όσο και των παραχωρησιούχων, οι οποίες θα πάρουν τον δρόμο της διαιτησίας, όταν αιτιολογηθούν.
«Κάποιοι έλεγαν ότι είμαστε σοσιαλίζοντες» είπε ο κ. Μαγκριώτης και υπογράμμισε ότι τελικά «έγινε δεκτό το μοντέλο βιωσιμότητας που προτείναμε εμείς», σχολιάζοντας ότι «οι στέρεες βάσεις θα τεθούν μόλις ολοκληρωθεί το PSI».
«Χθες, ο νέος πρόεδρος της ΕΤΕπ υιοθέτησε και την πρότασή μας» είπε, αναφερόμενος στην πρόταση για εγγυοδοσία της αναπτυξιακής τράπεζας, με χρήση πόρων του ΕΣΠΑ, στην προώθηση της οποίας βοηθούν ενεργά οι Έλληνες ευρωβουλευτές, αφού για να προχωρήσει απαιτείται η αλλαγή των κανονισμών χρηματοδότησης.
Ο κ. Μαγκριώτης αναφέρθηκε στην ανάγκη ενός «Σχεδίου Μάρσαλ» για τους αυτοκινητοδρόμους με ευρωομόλογα, ευρωπαϊκούς πόρους και χαμηλότοκα δάνεια για την χρηματοδότησης της ανάπτυξης, θέματα, τα οποία, όπως είπε, έχει θέσει τόσο ο κ. Λ. Παπαδήμος όσο και ο κ. Γ. Παπανδρέου, νωρίτερα.
Σχετικά με το εργαλείο χρηματοοικονομικού κινδύνου (risk sharing instrument) συνεχίζονται οι συζητήσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ούτως ώστε να αναχρηματοδοτηθούν τα μεγάλα οδικά έργα, ενώ παράλληλα εξελίσσεται ο διάλογος για αλλαγή των κοινοτικών κανονισμών, με στόχο την εγγυοδοσία από την ΕΤΕπ με κεφάλαια από το ΕΣΠΑ, προκειμένου η αναπτυξιακή τράπεζα να δανείσει πολλαπλάσια χρήματα.
Ο γενικός γραμματέας συγχρηματοδοτούμενων έργων τόνισε ότι προέχει η τροποποίηση του κανονισμού χρηματοδότησης της Ε.Ε και ανέλυσε τις δύο «συνταγές» για να επαναχρηματοδοτηθούν τα έργα.
Η πρώτη είναι να τεθούν ως εγγυητικό κεφάλαιο πόροι του ΕΣΠΑ στην ΕΤΕπ, η οποία στη συνέχεια θα δανείσει ένα πολλαπλάσιο ποσό. Αυτό το σενάριο εξετάζεται από τα Ευρωπαϊκά όργανα με διαφορετικές απόψεις από την κάθε μεριά και η μεγάλη μάχη θα δοθεί στο Ευρωκοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.
Η δεύτερη «συνταγή» είναι να δώσει η ΕΤΕπ απ’ευθείας χρήματα στη χώρα μας, προκειμένου να καλυφθούν πρόσθετες ανάγκες που δεν υπήρχαν στον αρχικό σχεδιασμό των έργων. «Αυτά είναι υπό συζήτηση. Πρόκειται για περιπλοκα θέματα, που δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα, αλλά και άλλα κράτη μέλη» τόνισε ο κ. Λαμπρόπουλος, ξεκαθαρίζοντας, πάντως, ότι η επανέναρξη των έργων είναι ζήτημα μηνών.
Δειλά – δειλά ξαναρχίζουν τα έργα
Όπως εξήγησε ο κ. Μαγκριώτης, στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου υπάρχει η δυνατότητα να ξεκινήσουν εργασίες στις σήραγγες των Τεμπών και του Πλαταμώνα, καθώς και σε ορισμένα οδικά τμήματα για λόγους ασφαλείας.
Έμφαση θα δοθεί στην σήραγγα του Πλαταμώνα, η οποία αντιμετωπίζει πρόβλημα συγκλίσεων, αλλά σε εξωτερικές εργασίες, όπως οι θεμελιώσεις γεφυρών, προκειμένου να εξοικονομηθεί χρόνος. Σύμφωνα με τον κ. Λαμπρόπουλο θα δοθούν περίπου 20-25 εκατ. ερυώ από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους για τις συγκεκριμένες εργασίες.
Τα νέα έργα Μετρό, αεροδρομίων και δρόμων
Ο υφυπουργός Υποδομών σημείωσε ότι το 2010 δημοπρατήθηκαν έργα ύψους 257 εκατ. ερυώ, ενώ το 2011 1,9 δισ. ευρώ. Για το 2012 έχει προγραμματιστεί η δημοπράτηση έργων ύψους 2,4 δισ. ευρώ.
Ο κ. Μαγκριώτης ανέφερε ότι έχουν ετοιμαστεί νέες συμβάσεις παραχώρησης, όπως η υπόγεια σήραγγα της Λευκάρας, έργο που θα τεθεί σε ανταγωνιστικό διάλογο. Επίσης, έχει προχωρήσει αρκετά η ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος, με την οποία, όμως, διαφωνεί ο οικείος δήμος.
Ωστόσο, ο υφυπουργός Υποδομών τόνισε ότι θα ξεκινήσει μία εξαντλητική δημόσια διαβούλευση για το έργο, καθώς, όπως σημείωσε, «τα στοιχεία υπέρ της κατασκευής είναι συντριπτικά». Στο μεταξύ, εκκρεμεί η τύχη του νέου οδικού άξονα Ελευσίνας – Θήβας – Υλίκης, καθώς πρέπει να εξεταστεί σε συνάρτηση της Ιονίας Οδού, για λόγους οικονομίας.
Ο κ. Μαγκριώτης μίλησε, επίσης, για την Δυτική Περιφερειακή Υμηττού προς Κορωπί και Αεροδρόμιο, η οποία μπορεί να προχωρήσει υπό προϋποθέσεις, με κατασκευαστικό αντικείμενο μόλις στο 40% του αρχικώς σχεδιασμένου.
Σχετικά με το Μετρό, ο κ. Μαγκριώτης εκτίμησε ότι η επέκταση προς Πειραιά θα υπογραφεί την 1η Μαρτίου και τα έργα θα ξεκινήσουν σε δύο – τρεις μήνες.
Επίσης, έκανε γνωστό ότι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό (ΑΜ), κ. Χρ. Τσίτουρας δεν έχει ακόμη υπογράψει την σύμβαση με την Siemens για την σηματοδότηση των νέων σταθμών του Μετρό, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα παραδοθούν στην κυκλοφορία στα τέλη του 2012.
Ακόμη, στο πρώτο τρίμηνο του 2013 αναμένεται η δημοπράτηση του πρώτου τμήματος της γραμμής 4 «Ευαγγελισμός – Άλσος Βεΐκου», το οποίο θα χρηματοδοτείται από το 2014 από το 5ο ΚΠΣ. Πρόκειται για έργο 8,3 χλμ με 9 σταθμούς.
Στη Θεσσαλονίκη, πέραν της νέας γραμμής προς Καλαμαριά, η ΑΜ επιταχύνει τις μελέτες για την κατασκευή της πρώτης γραμμής στη Δυτική Θεσσαλονίκη «Βαρδάρης – Σταυρούπολη», μήκους 6,5 χλμ, με στόχο να δημοπρατηθεί το 2013.
Επίσης, το υπουργείο Υποδομών θα αναλάβει δράσεις για την Οδική Ασφάλεια, ύψους 500 εκατ. ευρώ, σε ένα συνολικό δίκτυο 12.500 χλμ με σημειακές παρεμβάσεις στα επόμενα χρόνια. Σε πρώτη φάση θα δοθούν 250 εκατ. ευρώ, μετά από την εκπόνηση μελετών και, στη συνέχεια, άλλα 12 εκατ. ευρώ για συντήρηση κόμβων και γεφυρών,με απότερο στόχο να βρεθούν και τα υπόλοιπα 250.
Ακόμη, εξετάζεται ένα ταμείο χρηματοδότησης για την αντισεισμική προστασία με δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια, βάσει προγράμματος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) και της Υπηρεσίας Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (ΥΑΣ) για την αναθέρμανση της οικονομίας.
Σχετικά με το νέο αεροδρόμιο Καστελίου, έχει ανοίξει τελικώς ένας νέος κύκλος διαβούλευσης, στον οποίο συμμετέχουν πλέον μόνο οι ARCHIRODON, VINCI, ΕΛΛΑΚΤΩΡ και J&P ΑΒΑΞ και το έργο θα δημοπρατηθεί εκ νέου.
«Δεν μπορούμε να παραχωρήσουμε ένα ολόκληρο νησί» τόνισε ο κ. Λαμπρόπουλος, ερωτηθείς για το αίτημα των «μνηστήρων» του έργου για ένταξη όλων των Κρητικών αερολιμένων σε μία παραχώρηση.
Επίσης, σημείωσε ότι υποψήφιοι επενδυτές έχουν προτείνει την κατασκευή του αεροδρομίου κατά φάσεις, ούτως ώστε να γίνει ελκυστικότερο στην χρηματοδότηση. Πάντως το όριο χρηματοδοτικής συμβολής του δημοσίου είναι τα 220 εκατ. ευρώ.
Αναφορικά με τα υπόλοιπα αεροδρόμια, οι σύμβουλοι του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) θα έχουν εισηγηθούν τον τρόπο ομαδοποίησης των αερολιμένων έως τον Μάιο.
Αναδιοργάνωση των υπηρεσιών δημοσίων έργων
Ο κ. Μαγκριώτης σημείωσε ότι το νέο οργανόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων(ΓΓΔΕ) προβλέπει συγχωνεύσεις διευθύνσεων και τμημάτων, που θα την καταστήσει έως και 30% μικρότερη.
Παράλληλα, όμως, θα αναλάβει νέες επιτελικές αρμοδιότητες ελέγχου και εποπτείας των δημοσίων έργων, ενώ θα συγκροτηθεί Γενική Διεύθυνση Φυσικών Καταστροφών και θα αναβαθμιστεί το χαρτοφυλάκιο της Οδικής Ασφάλειας.
Η ΓΓΔΕ θα λειτουργεί παράλληλα με την Αρχή Ελέγχου που προβλέπει το νομοσχέδιο για τα Δημόσια Έργα και την Αρχή Ελέγχου Συμβάσεων του υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ οι εκτελεστικοί βραχίονες παραγωγής θα είναι οι Ανώνυμες Εταιρίας του υπουργείου και Ειδικές Υπηρεσίες Δημοσίων Έργων (ΕΥΔΕ). Το νέο οργανόγραμμα έχει κατατεθεί στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και σύντομα θα πάρει την μορφή νομοσχεδίου.
Ο κ. Μαγκριώτης τόνισε ότι το υπουργείο Υποδομών ήταν το πρώτο που προχώρησε σε συγχωνεύσεις φορέων όπως μεταξύ των ΟΑΣΠ και ΙΤΣΑΚ, ενώ το ίδιο θα γίνει και τυπικά τον Απρίλιο μεταξύ ΟΣΚ, ΔΕΠΑΝΟΜ και ΘΕΜΙΣ ΑΕ, υπό την σκέπη της πρώτης, που μετονομάστηκε σε Κτιριακές Υποδομές ΑΕ. Ο κ. Μαγκριώτης τόνισε ότι «εάν δεν είχαν αντιδράσει ορισμένοι συνδικαλιστές, δεν θα είχαν χαθεί κάποιες θέσεις εργασίας» και επανέφερε την πρόταση για απορρόφηση του κατασκευαστικού τμήματος του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) από την Κτιριακές Υποδομές ΑΕ.
Σχετικά με τις οφειλές του υπουργείου, τόνισε ότι το 2009 οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έφταναν τα 1,2 δισ. ευρώ και το 2012 ανέρχονται σε μόλις 85 εκατ. ευρώ, ενώ έκανε μνεία στη μείωση λειτουργικών δαπανών κατά 86 εκατ. ευρώ το 2011.
Ο υφυπουργός Υποδομών τόνισε οτι είναι έτοιμο προς κατάθεση στη Βουλή το σχέδιο νόμου για τις μελέτες και τα δημόσια έργα, το οποίο αποτέλεσε προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα, εντάχθηκε στο νομοσχέδιο για την απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς άρθρο για τις μελετοκατασκευές που ενσωματώνει σχετική κοινοτική οδηγία και «κλείνει τρύπες από το παρελθόν», όπως σημείωσε.
