«Κάποιος, σε κάποιο μέρος πάντοτε επωφελείται οικονομικά από τα κακά νέα. Στην περίπτωση της ευρωπαϊκής κρίσης ήταν η Γερμανία. Τουλάχιστον ως την περασμένη εβδομάδα».
Είναι σκληρό να κατηγορείς ένα μέλος μιας ένωσης ότι κερδίζει εις βάρος των εταίρων του. Η διαπίστωση, όμως, των «New York Times» και πλήθος αναφορών του διεθνούς Τύπου στην ίδια κατεύθυνση αυτή την εβδομάδα δείχνουν ότι οι όροι του παιχνιδιού έχουν αλλάξει στην ευρωζώνη.
Από την αρχή της εβδομάδας Ιταλία και Ισπανία είδαν το κόστος δανεισμού τους στις αγορές να φθάνει ξανά στην επικίνδυνη ζώνη του 7%. Η «Le Monde» σημειώνει ότι το υπερβολικό κόστος δανεισμού των δύο χωρών δημιουργεί φόβους για επέκταση της κρίσης. Αλλωστε μόλις χθες το Βέλγιο υποβαθμίστηκε κατά μία βαθμίδα στο επίπεδο ΑΑ ενώ και το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου οδεύει ολοταχώς προς το 6%.
Ωστόσο η «καταστροφική δημοπρασία» γερμανικών ομολόγων στα μέσα της εβδομάδας ήταν αυτή που έκανε ακόμη και τον αυστριακό κεντρικό τραπεζίτη Εβαλντ Νοβότνι να ομολογήσει ότι πληθαίνουν «τα ανησυχητικά προμηνύματα» για το ευρώ.
Ενδεικτικό των ανησυχιών είναι ότι ο ίδιος ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις για τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης, την ώρα που το Reuters σημειώνει ότι αξιωματούχοι της ΕΕ σκέφτονται το ενδεχόμενο μη συμμετοχής των ιδιωτών ομολογιούχων στον μηχανισμό στήριξης των κρατών-μελών, ο οποίος αναμένεται να ενεργοποιηθεί το 2013.
Οι παγιωμένες βεβαιότητες κλονίζονται η μία μετά την άλλη στις τάξεις των ευρωπαίων ηγετών.
Ξαφνικά ακόμη και οι «Financial Times» ανακαλύπτουν ότι ο ευρωπαϊκός Νότος δεν κατοικείται από τεμπέληδες που ξοδεύουν άσωτα τα χρήματα που με κόπο τους στέλνουν οι βόρειοι εταίροι τους. Και σημειώνει ότι «η Γερμανία καλείται πλέον να αντιληφθεί ότι είναι η πραγματικά κερδισμένη από το κοινό νόμισμα» και ότι είναι προς όφελός της να πληρώσει και μάλιστα πολύ για να ορθοποδήσουν οι υπόλοιπες χώρες της ζώνης.
Αυτό φαίνεται να είναι κοινός τόπος πλέον στους εξωτερικούς παρατηρητές της ευρωζώνης.«Το ζήτημα δεν είναι ποια ήταν η μορφή της Ευρώπης πριν από λίγες εβδομάδες. Δεν είναι πλέον ούτε αν κάποιο από τα μέλη της θα χρεοκοπήσει. Το κυρίαρχο ζήτημα είναι αν η ευρωζώνη μπορεί να επιβιώσει με την παρούσα μορφή της» σημειώνει η «Wall Street Journal».
Με διαφορετικά λόγια θέτει το ίδιο ακριβώς ζήτημα το αμερικανικό πρακτορείο Bloomberg: «Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι μπορούν, αν μπορούν, να κάνουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να πάρουν την αναγκαία στήριξη της ΕΚΤ».
Οι ανησυχίες για τους όρους επιβίωσης του ευρώ και ασφαλώς των ίδιων των οικονομιών που το απαρτίζουν βαραίνουν στην πραγματικότητα μία και μόνη κυβέρνηση: αυτή της Αγκελα Μέρκελ.
Η γαλλική «Le Monde» διαπίστωνε στα μέσα της εβδομάδας ότι ο γαλλογερμανικός άξονας «συναπόφασης» στους κόλπους της ευρωζώνης δεν είναι παρά ένας ευσεβής πόθος των Γάλλων τον οποίο καλλιέργησε επί μακρόν ο Νικολά Σαρκοζί. Ωστόσο η πολιτική και οικονομική ελίτ στο Παρίσι παραδέχεται ότι «οι Γερμανοί είναι αυτοί που κυριαρχούν και εμείς ακολουθούμε τις αποφάσεις τους», όπως δήλωσε στέλεχος της γαλλικής κυβέρνησης στην εφημερίδα.
Με την κρίση να αγγίζει πλέον την Ισπανία και τις πληροφορίες του Reuters που θέλουν τον νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό Ραχόι να σκέφτεται την άμεση προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης, το Βερολίνο έχει πολύ λίγες επιλογές.
«Είναι πραγματικά το τέλος της ευρωζώνης;» θέτει ανοιχτά το ερώτημα ο «Economist». Η απάντηση του περιοδικού είναι πως η ευρωζώνη οδεύει προς κατάρρευση – εκτός αν Γερμανία και Γαλλία κινηθούν προς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που έχουν ακολουθήσει μέχρι σήμερα.
Καλείται λοιπόν το Βερολίνο να επαναπροσδιορίσει τη στάση του για τον ρόλο της ΕΚΤ, αλλά και του μηχανισμού EFSF. Το κύριο άρθρο του Bloomberg επιμένει στις προτάσεις της ηγεσίας των ΗΠΑ για ένα «μπαζούκα» τριών δισ. ευρώ «που θα παράσχει κεφαλαιακή ενίσχυση στις ευρωπαϊκές τράπεζες και εγγυήσεις στις κυβερνήσεις προκειμένου να δανείζονται με λογικό επιτόκιο στις αγορές».
Η μόνη λύση είναι «να ρίξει χρήματα στο τραπέζι η ΕΚΤ», σημειώνει ο αναλυτής της UBS Τζορτζ Μάγκνους στη γαλλική εφημερίδα.
Επιπλέον πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι τα ευρωπαϊκά χρέη (τουλάχιστον ορισμένων χωρών) δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν παρά μόνο με κάποιου είδους αναδιάρθρωση. «Θεωρούμε ότι η σωστή προσέγγιση είναι να επιτραπεί στις κυβερνήσεις με πρόβλημα ρευστότητας να προχωρήσουν σε συντεταγμένη χρεοκοπία» σημειώνει το Bloomberg.
Και αν αυτές οι λέξεις ήταν «απαγορευμένες» μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες στις επίσημες δηλώσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων, οι ανατροπές των τελευταίων ημερών (με πιο ενδεικτική την αδυναμία της Γερμανίας να δανειστεί όσο φθηνά θα ήθελε) φέρνουν στο προσκήνιο ερωτήματα «ζωτικής σημασίας».
«Το θέμα δεν είναι αν θα μείνει η Ελλάδα (στο ευρώ). Είναι αν η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία θα έχουν το ίδιο νόμισμα» σημειώνει στη «Wall Street Journal» ο επικεφαλής αναλύσεων του επενδυτικού fund Pimco Αντριου Μπολς.
