Μπορεί οι βιτρίνες αρκετών εμπορικών καταστημάτων να έχουν πλέον χριστουγεννιάτικες «αποχρώσεις», αλλά τα ταμεία τους είναι άδεια. Οι ιδιοκτήτες τους μετρούν τις επιταγές που πρέπει να καλύψουν ως τις 31 Δεκεμβρίου – αφού τις έχουν «γυρίσει » δυο-τρείς φορές εντός του 2011.
To τελευταίο τρίμηνο του έτους, αρχής γενομένης από τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου, κατά παράδοση ήταν η καλύτερη περίοδος – εκτός από τις περιπτώσεις των εποχικών προϊόντων. Η αγορά «ζεσταινόταν» εβδομάδα – εβδομάδα με αποκορύφωμα τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Δεκεμβρίου, δηλαδή την περίοδο των Χριστουγένων.
Ολα αυτά όμως αποτελούν παρελθόν. Ο Οκτώβριος και ο Νοέμβριος, όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς, ήταν τραγικοί μήνες.
| 2009 | 2010 | 2011 |
Κύκλος εργασιών την περίοδο των Χριστουγέννων (εκτίμηση) | 16,4 δις ευρώ | 13,2 δις ευρώ | 9,25 δις ευρώ |
Δαπάνες καταναλωτών για δώρα Χριστουγέννων ανά άτομο (εκτίμηση) | 550 ευρώ | 410 ευρώ | 288 ευρώ |
Απώλειες κύκλου εργασιών (απόλυτο μέγεθος) | – | 3,2 δις ευρώ | 3,95 δις ευρώ |
Ποσοστιαία (%) μεταβολή δαπανών κατά άτομο | – | – 19,5% | – 30% |
Πηγή: Εκτιμήσεις ΕΣΕΕ
ΒΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ 2009 – 2010 – 2011 |
Ετήσια ιδιωτική κατανάλωση | 2009 | 2010 | 2011 |
Απόλυτα ποσά | 163,5 δις | 158,5 δις | 148,7δις |
Ποσοστιαία μεταβολή | +2,8% | -3,1% | -6,3% |
Ανεργία | 9,5% | 12,5% | 17,5% |
Ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών | 226 δις | 220 δις ευρώ | 171,7 δις (Εκτίμηση) |
Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή, Eurostat: Επεξεργασία ΙΝ.ΕΜ.Υ.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες οι πωλήσεις των μεγάλων αλυσίδων καταναλωτικών προιόντων – εκτός των τροφίμων – ήταν μειωμένες από 15% ως και 20%. Οπως έλεγε επιχειρηματίας του κλάδου.
«ο Νοέμβριος είναι ο χειρότερος μήνας από το 2009». Και φυσικά στη σκέψη όλων βρίσκεται ο Δεκέμβριος και οι πιθανές επιδόσεις του υπό αυτές τις τραγικές συνθήκες.
Οι ελπίδες της αγοράς είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Δεν υπάρχει πλέον ο δέκατος τρίτος μισθός του δημόσιου τομέα, ο οποίος έπαιζε αποφασιστικό ρόλο στη ζήτηση του Δεκεμβρίου, η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα έχει αυξηθεί σημαντικά και ο πενιχρός δέκατος τρίτος μισθός του ιδιωτικού τομέα δεν μπορεί να «θερμάνει» την κατάσταση.
Αρκετές ιδιωτικές επιχειρήσεις, μάλιστα, δεν αποκλείεται να μεταφέρουν τις πληρωμές του Δεκεμβρίου σε άλλον μήνα του 2012 – πληρώνοντας ουσιαστικά μόνο το «δώρο».
Σύμφωνα με τις ως τώρα εκτιμήσεις οι πωλήσεις του Δεκεμβρίου θα είναι μειωμένες κατά 20% – 22% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2012. Είναι προφανές ότι η μείωση των πωλήσεων σε διψήφια ποσοστά έχει άμεση επίπτωση στα έσοδα του Δημοσίου από ΦΠΑ, ενώ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί η αξία των ακάλυπτων επιταγών – υπολογίζεται ότι θα είναι μεγαλύτερη των 2,2 δισ. ευρώ.
Οπως επισημαίνει η Εθνικής Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ),
«η οικονομική κρίση, οι περικοπές των εισοδημάτων, η διόγκωση της ανεργίας, η υπερφορολόγηση, η κατάργηση του δώρου των Χριστουγέννων, ήδη από πέρυσι, και κυρίως η εντονότατη απαισιοδοξία και η καταβαράθρωση του δείκτη εκτιμήσεων και προσδοκιών των καταναλωτών συνεπάγονται περαιτέρω πτώση του κύκλου εργασιών της χριστουγεννιάτικης περιόδου και το 2011».Πιο συγκεκριμένα,
«οι εκτιμήσεις καταδεικνύουν μείωση του τζίρου, με το αισιόδοξο σενάριο να προβλέπει πτώση της τάξης του 22%, ενώ οι ενδείξεις από την αγορά κάνουν λόγο για υποχώρηση στον κύκλο εργασιών κατά 30%, διαμορφώνοντας τον συνολικό τζίρο σε περίπου 9,25 δισ. ευρώ, από 13,2 δισ. το 2010. Οι δαπάνες για την περίοδο των εορτών κατ’ άτομο εκτιμούνται σε περίπου 288 ευρώ έναντι 410 ευρώ κατά το περυσινό έτος. Για τον υπολογισμό της καταναλωτικής δαπάνης ανά άτομο για τα δώρα των Χριστουγέννων, δεν περιλαμβάνεται ο κύκλος εργασιών για την κατηγορία των τροφίμων, ο οποίος ανέρχεται στο 23% του συνολικού τζίρου του λιανικού εμπορίου».Ετσι, στα
«δεύτερα «μνημονιακά Χριστούγεννα» εκτός από τον τζίρο θα συρρικνωθούν τόσο η διάρκεια όσο και οι επιλογές του καταναλωτή. Οι έλληνες καταναλωτές θα επιλέξουν τα δώρα που θα προσφέρουν εφέτος με κριτήριο την τιμή τους, ενώ πολλοί δηλώνουν πως θα προτιμούσαν να λάβουν για δώρο μετρητά, προσπαθώντας να μεγιστοποιήσουν με αυτόν τον τρόπο τη χρησιμότητά τους, αφού τα μετρητά θα τα χρησιμοποιήσουν όχι για χριστουγεννιάτικες αγορές, αλλά για κάλυψη των αυξημένων τρεχουσών αναγκών».Και καταλήγει πως
«ο χριστουγεννιάτικος τζίρος θα συρρικνωθεί δραματικά, αλλά φοβούμαστε ότι δεν έχει πιάσει ακόμα πάτο. Η ομολογία ότι η συνταγή του πρώτου Μνημονίου για την Ελλάδα ήταν λάθος ήρθε πολύ αργά, δυστυχώς, με αποτέλεσμα να έχουν οδηγηθεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε αδιέξοδο και να μην μπορούμε να γιορτάσουμε εφέτος τα Χριστούγεννα όπως ξέραμε ως τώρα σαν Ελληνες, δηλαδή με αξιοπρέπεια».Αναφορικά με τους «χριστουγεννιάτικους» λογαριασμούς της ΔΕΗ ο προέδρος της ΕΣΕΕ κ. Β. Κορκίδης τονίζει ότι «οι διευκρινίσεις του υπουργείου Οικονομικών αναφορικά με το Ειδικό Τέλος Ακινήτων δεν διορθώνουν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, ενώ η παράταση των 40 ημερών δεν λύνει το πρόβλημα της αδυναμίας πληρωμής των λογαριασμών της ΔΕΗ. Η ΕΣΕΕ προτείνει να διαχωριστεί η καταβολή του Ειδικού Τέλους Ακινήτων από τους λογαριασμούς κατανάλωσης της ΔΕΗ, ώστε να σταματήσει ο εκβιασμός της διαδικασίας διακοπής ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
