Σε άρθρο του στην «Süddeutsche Zeitung» της Δευτέρας, υπό τον τίτλο «Κρύο και μοναξιά επικρατούν σιγά σιγά στην Ευρώπη», ο πρώην υπουργός εξωτερικών υποστηρίζει, ότι «ο πυρήνας της κρίσης του ευρώ δεν εντοπίζεται στις τράπεζες ή στους Έλληνες: Αυτό που λείπει είναι μία πραγματική ευρωπαϊκή κυβέρνηση».
Τα βασικά αποσπάσματα του άρθρου:
Η ευρωζώνη βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η αιτία είναι οι «αδύναμες δομές» της νομισματικής ένωσης. Η αναποφασιστικότητα και η πολυφωνία απειλούν να προκαλέσουν απώλεια της εμπιστοσύνης των πολιτών και των αγορών και να οδηγήσουν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα στο γκρεμό.
Η πραγματική αιτία της χρηματοοικονομικής κρίσης στην ευρωζώνη είναι η πολιτική κρίση, που απειλεί να τινάξει στον αέρα ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Εάν αποτύχει η ευρωζώνη, δεν θα επιβιώσουν πολλά από την κοινή αγορά, τους θεσμούς και τις Συνθήκες.
Ο πυρήνας της κρίσης στην Ευρώπη δεν εντοπίζεται στις τρεις δεκαετίας νεοφιλελευθερισμού ούτε στο σκάσιμο της χρηματοοικονομικής φούσκας ούτε στην υπερχρέωση των κρατών, αλλά στην πολιτική και δη στην απουσία μία κοινής ευρωπαϊκής κυβέρνησης. Η ευρωζώνη ήταν και έχει παραμείνει μία συνομοσπονδία κυρίαρχων κρατών με κοινό νόμισμα, κοινές αρχές και μηχανισμούς. Μία τόσο χαλαρή ένωση κρατών δεν μπορεί, όμως, να δράσει αποτελεσματικά σε μία κρίση και εξαιτίας αυτής της αδυναμίας της χάνει το σημαντικότερο αγαθό ενός νομίσματος, ήτοι την εμπιστοσύνη που έχει εναποτεθεί σε αυτό. Η Ευρώπη πρέπει επομένως να εξελιχθεί από συνομοσπονδία σε ομοσπονδία, εάν δεν θέλει να αυτοκαταστραφεί. Πρέπει να «εξευρωπαϊστεί» επομένως η πολιτική εξουσία.
Η ευρωζώνη βρίσκεται σε δίλημμα: Είτε θα συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, η Ευρωζώνη θα λυγίσει υπό την πίεση της κρίσης, θα διαλυθεί και η ΕΕ και θα επιστρέψουμε στα εθνικά κράτη της προ ΕΕ εποχής. Οι πολιτικές, οικονομικές και δημοσιονομικές συνέπειες μίας τέτοιας ιστορικής υπαναχώρησης θα ήταν εξαιρετικά σοβαρές. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλο τον κόσμο φοβούνται μία τέτοια κατάρρευση της Ευρώπης.
Η άλλη επιλογή είναι να αντιμετωπιστεί το πολιτικό έλλειμμα στην Ευρωζώνη με την απόφαση δημιουργίας μίας αληθινής πολιτικής ομοσπονδίας, των Ηνωμένων Πολιτειών Ευρώπης. Ό,τιδήποτε λιγότερο δεν θα καταφέρει να αποτρέψει την επαπειλούμενη καταστροφή. Το Eurogroup θα πρέπει να τεθεί επικεφαλής στην επιχείρηση αυτή είτε αυτό αρέσει είτε όχι. Διότι η ΕΕ με τα 27 μέλη της δεν θα θέλει ούτε θα μπορεί να αναλάβει αυτό το έργο. Ο στόχος της πολιτικής ενοποίησης είναι δυστυχώς πέραν των ορίων του εφικτού.
Πώς θα επιτευχθεί η πολιτική ενοποίηση; Κατ΄αρχάς θα πρέπει να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν ένα αποφασιστικό βήμα στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης εκτός Ευρωπαϊκών Συνθηκών (αλλά στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πνεύματος). Η ευρωζώνης χρειάζεται μία κυβέρνηση και αυτή θα αποτελείται από τους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων. Και επειδή δεν νοείται κυβέρνηση χωρίς δημοσιονομική πολιτική, στο σημείο αυτό υπεισέρχονται τα εθνικά Κοινοβούλια. Θα πρέπει να συγκροτηθεί ένα Κοινοβούλιο του Ευρώ, στο οποίο θα εκπροσωπούνται αναλόγως τα Κοινοβούλια και των 17 κρατών. Στην αρχή θα λειτουργεί ως συμβουλευτικό Συμβούλιο, αργότερα, όμως, βάσει διακρατικής συμφωνίας, θα εξελιχθεί σε ένα πραγματικό όργανο κοινοβουλευτικού ελέγχου και λήψης αποφάσεων, το οποίο θα αποτελείται από τους απεσταλμένους βουλευτές των εθνικών Κοινοβουλίων.
Είναι σαφές ότι μία τέτοια Συνθήκη, η οποία προβλέπει ευρεία εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας σε ευρωπαϊκούς θεσμούς, θα πρέπει να κυρωθεί από τους λαούς της Ευρώπης μέσω της διενέργειας δημοψηφίσματος.
