Από το μαιευτήριο στο αεροδρόμιο μετέβη ασθμαίνων χθες το βράδυ ο Νικολά Σαρκοζί. Μόλις που πρόλαβε ο γάλλος πρόεδρος να κρατήσει στην αγκαλιά του τη νεογέννητη κόρη του – οι κακές γλώσσες λένε ότι του μοιάζει – και «πέταξε» στη Φραγκφούρτη για την τελετή αποχώρησης του συμπατριώτη του Ζαν-Κλοντ Τρισέ από την προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Επειτα από τα τελετουργικά Τρισέ και Σαρκοζί συναντήθηκαν με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, το διάδοχο του Τρισέ, Μάριο Ντράγκι, την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, τον πρόεδρο της Κοσμισιόν Ζοζέ Μπαρόζο και τον πρόεδρο της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι.
Δύο ώρες κράτησε η έκτακτη αυτή σύνοδος του ευρωπαϊκού… Διευθυντηρίου. Και οι επτά αποχώρησαν χωρίς να κάνουν καμία δήλωση.
Ολα τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης – όχι μόνο τα αγγλοσαξονικά – αναφέρονται σήμερα στη διάσταση απόψεων μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού για την ακολουθητέα στρατηγική που θα βγάλει την Ευρώπη από τη βαθύτερη πολιτική και οικονομική μεταπολεμική κρίση που την ταλανίζει. «Τις επόμενες ημέρες «παίζεται» η τύχη της Ευρώπης», δήλωσε άλλωστε προχθές το βράδυ από τη Νίκαια ο Σαρκοζί και η δήλωσή του αυτή είναι σήμερα πρωτοσέλιδη στις γαλλικές εφημερίδες.
Στο κέντρο των γαλλογερμανικών διαφωνιών βρίσκονται το EFSF και βεβαίως η άρνηση των ευρωπαϊκών τραπεζών να υποστούν τις ανακεφαλαιοποιήσεις που απαιτούνται για να αντέξουν οι ισολογισμοί τους το βαθύ κούρεμα (έως και 50% απ’ ότι φαίνεται) του ελληνικού χρέους που απαιτεί το Βερολίνο.
Το Παρίσι πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας πρέπει να μετατραπεί σε μιαν οιονεί τράπεζα με αρμοδιότητα να παρεμβαίνει ως αρωγός – ως χορηγός ρευστότητας για την ακρίβεια – στις χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Το EFSF, υποστηρίζει η γαλλική πλευρά, πρέπει για τον σκοπό αυτό να διαθέτει μια ικανή «δύναμη πυρός». Και γι’ αυτό προτείνει την αύξηση των κονδυλίων του από τα 440 δισ. ευρώ στο 1 ή ακόμη και στα 2 τρισ. ευρώ.
«Οι Αμερικανοί έχουν τη Fed για τον σκοπό αυτό, οι Βρετανοί έχουν την Τράπεζα της Αγγλίας, η δικιά μας ΕΚΤ δεν διαθέτει τις αυξημένες παρεμβατικές αρμοδιότητες των άλλων Κεντρικών Τραπεζών, δεν μπορεί να προχωρήσει σε αγορές κρατικών ομολόγων των μελών της ευρωζώνης», σημειώνει εξάλλου ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Φρανσουά Μπαρουέν.
Ακόμη και τρίτοι «παρατηρητές», όπως ο Καναδός υπουργός Οικονομικών Τζιμ Φλάχερτι μιλώντας σε δημοσιογράφους χθες στην Οττάβα προειδοποίησε ότι οι αργές αντιδράσεις των Ευρωπαίων ηγετών στην κρίση προκαλούν «σύγχυση» στη διεθνή κοινότητα και τις αγορές, που διαπιστώνουν ότι «το ταμείο διάσωσης που έχουν δημιουργήσει οι Ευρωπαίοι δεν αρκεί για να δώσει αξιόπιστες λύσεις».
Πάγια θέση της γερμανικής πλευράς, όμως, είναι ότι οι Βορειοευρωπαίοι «συνεπείς και συνετοί» φορολογούμενοι δεν φταίνε σε τίποτε να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν τα χρέη των «επιπόλαιων και αναξιόπιστων» Νοτιευρωπαίων πολιτών και πολιτικών. Θα αντέτεινε κανείς βεβαίως ότι η ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών, που ζητούν οι Γερμανοί, θα γίνει επίσης με χρήματα των «δικαίων και ευσυνείδητων» Βορειοευρωπαίων φορολογουμένων. Ομως, οι συμμετοχές αυτές των κυβερνήσεων στις τράπεζες που είναι εκτεθειμένες στα χρέη της Ελλάδας και των άλλων βεβαίως υπερχρεωμένων Νοτίων, θεωρούνται από το Βερολίνο ως επενδύσεις που δεν κινδυνεύουν να καταλήξουν σε μια πίθο των Δαναΐδων.
Στις θέσεις τους αυτές οι Γερμανοί έχουν για αρωγό την ΕΚΤ. Η Ευρωτράπεζα φοβάται αφ’ ενός για την σταθερότητα του εν ευρεία εννοία ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και επίσης θεωρεί ότι ακόμη κι αν επιτραπεί στο EFSF να εγγυηθεί για το 20% ή για το 30% των νέων ομολόγων που θα εκδώσουν οι υπερχρεωμένες κυβερνήσεις της ευρωζώνης (τα ποσοστά αυτά δημοσιεύει σήμερα το Bloomberg επικαλούμενο «καλά πληροφορημένες πηγές»), χωρίς την ανάμιξη της ίδιας της ΕΚΤ (τις εγγυήσεις της ακριβέστερα) τα κονδύλια δεν θα αρκέσουν για να πείσουν τους επενδυτές ότι η λύση για την κρίση είναι αξιόπιστη.
Είναι χαρακτηριστικές οι επισημάνσεις που έκανε ο Χέρμαν βαν Ρομπάι κατά την χθεσινοβραδινή τελετή παραλαβής-παράδοσης στην ΕΚΤ. «Η ΕΚΤ πρέπει να κάνει μη συμβατικά βήματα και να απεμπλακεί από τα δόγματα. Η ανεξαρτησία της Τράπεζας δεν σημαίνει ότι αυτή είναι τελείως αποσυνδεδεμένη από τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψεως πολιτικών αποφάσεων. Η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να ασκείται ερήμην της κοινωνίας και της πολιτικής. Η κατοχύρωση της ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας είναι σωστή, αλλά εμπεριέχει και υποχρεώσεις», είπε ο πρόεδρος της ΕΕ απευθυνόμενος στον απερχόμενο πρόεδρο της Ευρωτράπεζας.
Η αλήθεια είναι ότι ο Τρισέ πίεσε προσωπικά την ΕΚΤ για να προχωρήσει σε αγορές ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά. Είναι προφανές όμως ότι ο βαν Ρομπάι απευθυνόταν στον Τρισέ για να ακούει ο διάδοχός του, Μάριο Ντράγκι, και να μη διστάσει να συνεχίσει και να επεκτείνει την πολιτική του προκατόχου του.
Οπως γράφει σήμερα η Le Monde, «οι Ευρωπαίοι και ειδικότερα οι Γάλλοι και οι Γερμανοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ξεπεράσουν τις ημέρες αυτές τις διαφορές τους». Το πιθανότερο είναι ότι στην κρίσιμη συνάντηση της Κυριακής θα χαραχθεί μια κοινή, συναινετική πορεία πλεύσης της Ευρώπης, που θα είναι γι’ άλλους περισσότερο και γι’ άλλους λιγότερο σωστή . Ολοι όμως γνωρίζουν ότι χωρίς τα γερμανικά κονδύλια «καύσιμο» για να προχωρήσει η Ευρώπη δεν υπάρχει. Το σκάφος κινδυνεύει να μείνει έρμαιο των κυμάτων.
