Τα «σενάρια» πέντε οίκων για τη χρεοκοπία, την αναδιάρθρωση, το ευρώ

Ωστόσο, αναφέρει η Ιαπωνική τράπεζα, μπορεί η τρόικα να εγκρίνει την εκταμίευση της έκτης δόσης των δανείων διάσωσης της Ελλάδας, όμως, ανάλογα προβλήματα θα προκύψουν το Δεκέμβριο, όταν θα έρθει ο καιρός για την εκταμίευση της επόμενης δόσης.

Παρότι, όπως εκτιμά πάντως, η τρόικα αναμένεται να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα, η Nomura επιμένει ότι η χώρα χρειάζεται μια αναδιάρθρωση χρέους με μεγαλύτερο «κούρεμα», ακόμα και εάν το πρόγραμμα προσαρμογής συνεχίζεται. Αυτό, όμως, προβλέπει ότι θα λάβει χώρα μόνο εφόσον η χώρα αποδείξει ότι μπορεί να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, αφού η επιβολή ενός μεγαλύτερου haircut των ελληνικών ομολόγων θα είναι σε διαφορετική περίπτωση, πολιτικά δύσκολα διαχειρίσιμη από τις χώρες της ευρωζώνης.

Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους έχει ήδη προεξοφληθεί σε μεγάλο βαθμό, επομένως, όταν αυτή έρθει, θα μπορούσε να αποτελέσει μια «κάθαρση» στην ελληνική κρίση, αναφέρει από την πλευρά της και η Credit Suisse. Όπως μάλιστα εκτιμά, κάτι τέτοιο ενδέχεται να συμβεί το Νοέμβριο ή το Φεβρουάριο, αν και η αγορά ομολόγων δείχνει να το τοποθετεί μετά το επόμενο φθινόπωρο.

Όπως εξηγεί η Credit Suisse, οι επιπτώσεις μιας ελληνικής αναδιάρθρωσης δεν θα είναι δραματικές. Η Ελλάδα είναι μικρότερη από τη Lehman και με δεδομένο ότι οι τράπεζες και οι άλλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί που έχουν έκθεση στη χώρα είναι γνωστοί (σε αντίθεση με ό,τι συνέβη το 2008 με τη Lehman), οι επιπτώσεις θα είναι μικρότερες.

Σε κάθε περίπτωση, ο οίκος αναγνωρίζει ότι το haircut που απαιτείται στην ελληνική περίπτωση είναι υψηλό. Για να μειωθεί το χρέος στο 80% του ΑΕΠ και εάν κανείς υποθέτει ότι τα δάνεια της διάσωσης έχουν προτεραιότητα, τότε απαιτείται haircut 56% στο χρέος, που ωστόσο θα ανέβει στο 73% εάν η αναδιάρθρωση καθυστερήσει έως τα τέλη του 2012

Οι πιθανότητες διάλυσης πάντως της ευρωζώνης παραμένουν εξαιρετικά χαμηλές για σειρά νομικών, πολιτικών και οικονομικών λόγων, εκτίμησε η Credit Suisse, θεωρώντας πως ακόμη και η πιθανότητα της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ είναι περιορισμένη, έστω και αν από την άλλη πλευρά οι πιθανότητες μίας ελληνικής χρεοκοπίας συνεχώς αυξάνονται.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της το κόστος της διάλυσης της ευρωζώνης κυμαίνεται στα 430 δις. ευρώ, ενώ αντίθετα, το κόστος της διάσωσης της περιφέρειας ανέρχεται στα 260 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πως οι χώρες του «πυρήνα» της ζώνης του ευρώ έχουν συμφέρον να καλύψουν το όποιο κόστος διάσωσης της ΟΝΕ.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ελβετικής τράπεζας, το πρόγραμμα αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ, θεωρείται ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του ευρώ μεσοπρόθεσμα, αν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα περιόρισε αισθητά την περασμένη εβδομάδα τις αγορές ομολόγων υπερχρεωμένων κρατών, σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε τη Δευτέρα.

Επιπρόσθετα, όσο αυξάνουν οι πιθανότητες σταθεροποίησης των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων σε βιώσιμα επίπεδα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες αποκατάστασης της εμπιστοσύνης και της ρευστότητας στην περιοχή του ευρώ, ενώ η διεύρυνση του ρόλου του EFSF θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών.

H πολιτική βούληση καθιστά μια ελληνική χρεοκοπία βραχυπρόθεσμα εξαιρετικά απίθανη, παρά την επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών, υποστηρίζει από την πλευρά της η Morgan Stanley, εκτιμώντας πως αν η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα, τότε η πιθανότητα μια άτακτης χρεοκοπίας θα μειωθεί σημαντικά.

Για την Fitch πάντως υπάρχει τρίτος δρόμος ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης (για τις οποίες δεν φαίνεται να υπάρχει πολιτική βούληση) και τη διάσπαση του ευρώ. Ο «τρίτος δρόμος» περιλαμβάνει την ενίσχυση της πανευρωπαϊκής εποπτείας του χρηματοοικονομικού κλάδου καθώς και την καλύτερη εποπτεία και το στενότερο συντονισμό των εθνικών οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών, με τελική κύρωση για τους απείθαρχους την ελεγχόμενη αναδιάρθρωση των χρεών τους.

Σε ό,τι αφορά τη λύση του ευρω-ομολόγου, η Fitch επισημαίνει ότι κάτι τέτοιο αντιστοιχεί σε «ένωση εμβασμάτων», όμως, στο κοντινό μέλλον ενδέχεται να καταστεί αναγκαία, ως έκτακτο μέτρο για τη διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης των χωρών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα (και ενδεχομένως για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών τους).

Στα σενάρια περί εξόδου της Ελλάδα από το ευρώ, η Fitch απαντά ότι ενώ προβλέπει μια ελληνική χρεοκοπία, δεν περιμένει αποχώρηση της χώρας από την Ευρωζώνη.

«Παρότι», κατά την άποψη της Fitch «θα ήταν οικονομικά παράλογο για την Ελλάδα (ή άλλα κράτη σε παρόμοια δύσκολη θέση) να φύγει από την Ευρωζώνη, στην περίπτωση που έκανε κάτι τέτοιο με την ενθάρρυνση και αποδοχή των άλλων χωρών μελών, θα δημιουργούσε ένα δυσάρεστο προηγούμενο», αναφέρει σχετικά.

Προβλέπει, επίσης, ότι οι πολιτικές αντιδράσεις στις καταχρεωμένες χώρες θα ενταθούν απέναντι στη λιτότητα και τις μεταρρυθμίσεις, όμως, τελικά θα ξεπεραστούν, ενώ καταλήγει λέγοντας ότι δεν περιμένει ότι κάποιο συστημικά σημαντικό κράτος ή χρηματοοικονομικό ίδρυμα θα αφεθεί να χρεοκοπήσει.

Ως το κεντρικό όχημα για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, αναμένεται ότι θα εξελιχθεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας( EFSF), καθώς μεταξύ άλλων σύμφωνα με την Deutsche Bank θα αναλάβει την χρηματοδότηση της Ελλάδας, θα παρέχει μακροπρόθεσμα δάνεια, θα έχει τη δυνατότητα της επαναγοράς δημόσιου χρέους στη λεγόμενη «δευτερογενή» αγορά ώστε να ανακουφιστούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες που κατέχουν τίτλους που έχει υποτιμηθεί η αξία τους και θα λειτουργεί ως μέσο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Η «δύναμη πυρός» του αναμένεται όπως εκτιμά να αυξηθεί άμεσα στα 780 δισ. ευρώ, αν και οι αγορές θεωρούν απαιτούνται κεφάλαια 2-2,5 τρισ. ευρώ, από τα 440 δισ. ευρώ σήμερα, προκειμένου να πεισθούν οι αγορές ότι η ζώνη του ευρώ μπορεί να επιβιώσει από οποιαδήποτε κερδοσκοπική επίθεση. Πολιτικά όμως, κάτι τέτοιο μοιάζει σήμερα αδύνατο.

Από τα 780 δισ. ευρώ πάντως, αν αφαιρεθεί η συμμετοχή των προς διάσωση χωρών, τα κεφάλαιά του Ταμείου υποχωρούν τελικά στα 726 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 451,5 δισ. ευρώ προέρχονται από τις χώρες με την ύψιστη αξιολόγηση (ΑΑΑ) και με μεγαλύτερους χρηματοδότες την Γερμανία (211 δισ. ευρώ) και την Γαλλία (158,5 δισ. ευρώ).

Αρκετοί εκτιμούν πάντως πως «όχι στο πολύ μακρινό μέλλον» είναι πιθανή η περαιτέρω ενίσχυσή του- καθώς όπως λέγεται «ένα EFSF ύψους 440 δισ. ευρώ και επιπέδου ΑΑΑ είναι πολύ λιγότερο χρήσιμο από ένα EFSF ύψους 1 τρισ. ευρώ με αξιολόγηση ΑΑ-»-, ακόμη κι αν δεν συναινέσουν όλα τα κράτη-μέλη.