30 ερωτήσεις και απαντήσεις για μισθούς και συντάξεις

Μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Περικοπές όλων των συντάξεων ακόμη και στους ναυτικούς. Μείωση του εφάπαξ σε δημοσίους υπαλλήλους και εργαζόμενους στη ΔΕΗ. Μείωση μισθών των δημοσίων υπαλλήλων με την θέσπιση επιπλέον εισφορών. Αυξημένες εισφορές σε όλους τους επαγγελματίες, εμπόρους και αγρότες. Περαιτέρω ελαστικοποίηση του οκταώρου με κατάργηση στην πράξη των υπερωριών και επιμήκυνση της διάρκεια των συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο με το οποίο εξειδικεύονται οι ρυθμίσεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος σταθερότητας, σε ο,τι αφορά τον τομέα των εργασιακών σχέσεων και την κοινωνική ασφάλιση.

Η καθιέρωση ειδικής εισφοράς για την ανεργία σε όλους, η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης στις συντάξεις και οι αυξημένες εισφορές για τα ταμεία ελευθέρων επαγγελματιών, επιστημόνων και αγροτών, οδηγούν σε νέα μείωση τα εισοδήματα όλων των πολιτών.

1. Ποιους πλήττουν τα νέα μέτρα που ψηφίσθηκαν με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα;

Τα μέτρα περιλαμβάνουν μειώσεις στις συντάξεις, με την επιβολή νέων αυξημένων εισφορών, μειώσεις στους μισθούς, με την καθιέρωση εισφοράς υπέρ των ανέργων, περικοπές στο εφάπαξ, αλλά και αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις.

2. Δηλαδή πλήττονται οι πάντες;

Ναι ακόμη και οι άνεργοι, καθώς προβλέπεται η χορήγηση για μικρότερο χρονικό διάστημα του επιδόματος ανεργίας, στους εποχιακώς απασχολούμενους.

3. Υπάρχει κάποιο θετικό μέτρο για τους χαμηλές εισοδηματικές τάξεις;

Μόνο η διεύρυνση της χορήγησης τους επιδόματος ΕΚΑΣ, η οποία τελικώς ενσωματώθηκε σε άλλο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας. Δίνει τη δυνατότητα ενίσχυσης χαμηλοσυνταξιούχων με ετήσια εισοδήματα έως 9.200 ευρώ.

4. Ποια μέτρα πλήττουν τους συνταξιούχους;

Κατ’ αρχάς επιβάλλεται αυξημένη εισφορά – παρακράτηση – σε κύριες συντάξεις υψηλότερες των 1.700 ευρώ. Σήμερα στις συντάξεις αυτές παρακρατείται εισφορά από 4% έως 10%. Από την 1η Αυγούστου η εισφορά θα κλιμακώνεται από 6% έως 14%

5. Πρόκειται για την μοναδική επιβάρυνση των συντάξεων;

Όχι. Επιπλέον εισφορά θα καταβάλλουν οι συνταξιούχοι ηλικίας κάτω των 60 ετών, που λαμβάνουν κύρια σύνταξη άνω των 1.700 ευρώ.

6. Αυτή είναι νέα εισφορά;

Επιβάλλεται για πρώτη φορά και κλιμακώνεται από 6% έως 10%. Θα ισχύει πέραν της προηγούμενης εισφοράς. Ξεκινά από την 1η Αυγούστου και αφορά όσους συνταξιοδοτήθηκαν κάνοντας χρήση προγράμματα εθελούσιας εξόδου.

7. Υπάρχουν εξαιρέσεις;

Ναι. Δεν θα ισχύσει, δεν θα θιγούν, οι συντάξεις μητέρων ανηλίκων, οι συντάξεις αποστράτων, καθώς και όσοι συνταξιοδοτήθηκαν υποχρεωτικά με νόμο.

8. Η εισφορές αφορούν μόνο τις κύριες συντάξεις;

Για πρώτη φορά επιβάλλεται εισφορά και στις επικουρικές συντάξεις. Η εισφορά αυτή θα ισχύσει από την 1η Σεπτεμβρίου και θα αφορά επικουρικές συντάξεις άνω των 300 ευρώ. Η παρακράτηση θα ξεκινά από 3% και θα φθάνει το 10%, αναλόγως με το ύψος της παρεχόμενης σύνταξης.

9. Γιατί επιβάλλεται παρακράτηση και στις επικουρικές συντάξεις;

Σύμφωνα με την κυβέρνηση το μέτρο θεωρείται αναγκαίο για να αντιμετωπισθούν τα μεγάλα ελλείμματα των επικουρικών ταμείων και να συνεχισθεί η χορήγηση συντάξεων από τα ταμεία που σήμερα αδυνατούν να το πράξουν χωρίς την ενίσχυση του προϋπολογισμού.

10. Θα υπάρξουν περικοπές και στους μισθούς;

Ναι. Από την 1η Αυγούστου θα επέλθει μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα λόγω της αυξημένης εισφοράς υπέρ των ανέργων.

11. Πόσο θα είναι αυτή η εισφορά;

Η επιπλέον επιβάρυνση θα είναι 0,5% για τους μισθωτούς και 0,5% για τους εργοδότες. Έτσι η συνολική παρακράτηση υπέρ του ΟΑΕΔ θα φθάσει από 4% που είναι σήμερα στο 5%.

12. Αυτή η εισφορά αφορά και άλλους κλάδους;

Επιβάλλεται για πρώτη φορά εισφορά υπέρ των ανέργων και στους δημοσίους υπαλλήλους αλλά και στους εργαζόμενους στις ΔΕΚΟ. Το ύψος της εισφοράς θα είναι 2%. Η παρακράτηση αυτή θεωρείται ως κοινωνική ανταπόδοση προς τους ανέργους των υπαλλήλους που απολαμβάνουν την μονιμότητα του δημοσίου τομέα.

13. Ποιοί άλλοι θα συνεισφέρουν για την αντιμετώπιση της ανεργίας;

Ειδική εισφορά ύψους 10 ευρώ μηνιαίως θεσπίζεται και για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ (αυτοαπασχολούμενοι), στο ταμείο των επιστημόνων (ΕΤΑΑ) και στους εργαζόμενους στον χώρο του Τύπου (ΕΤΑΠ – ΜΜΕ). Η εισφορά αυτή θα κατευθύνεται σε ειδικό λογαριασμό ανεργίας που δημιουργείται στον ΟΑΕΔ.

14. Και οι τραπεζοϋπάλληλοι;

Οι διατάξεις για αύξηση της ειδικής εισφοράς και αύξηση της εισφοράς υπέρ των ανέργων, θα ισχύουν και για τους συνταξιούχους του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων.

15. Προβλέπονται και άλλες μειώσεις μισθών;

Ναι. Ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους. Προβλέπεται επιπλέον εισφορά ύψους 3% για την ενίσχυση του ταμείου Προνοίας και τη συνέχιση της χορήγησης του εφάπαξ. Η εισφορά θα είναι 1% για τους δημοσίους υπαλλήλους και 2% για τους συνταξιούχους του δημοσίου. Ως γνωστόν το συγκεκριμένο ταμείο αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

16. Θα υπάρξουν αλλαγές και στο ποσό του εφάπαξ βοηθήματος;

Ναι. Θα μειωθεί το ποσό του εφάπαξ τόσο για τους δημοσίους υπαλλήλους όσο και για τους υπαλλήλους της ΔΕΗ. Όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι αλλά και οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ που κατέθεσαν από την 1η Ιανουαρίου του 2010 και εφεξής τα χαρτιά τους για συνταξιοδότηση, θα υποστούν περικοπή του εφάπαξ. Για το δημόσιο, η περικοπή ορίζεται στο 10%, ενώ για τους εργαζόμενους στη ΔΕΗ 15%.

17. Τι άλλες εισφορές θα επιβληθούν;

Οι νέες εισφορές δεν έχουν τέλος. Προβλέπεται ειδική εισφορά για την οικονομική ενίσχυση του ταμείου αυτοαπασχολουμένων (ΟΑΕΕ). Θα εφαρμοστεί από το 2013 και θα είναι επί του τζίρου των επιχειρήσεων, οι ιδιοκτήτες των οποίων ασφαλίζονται στο συγκεκριμένο ταμείο. Το ποσοστό της εισφοράς θα καθοριστεί με απόφαση των αρμόδιων υπουργών.

18. Για τον ΟΓΑ τι προβλέπεται;

Αυξάνεται από 1.1.2012, η εισφορά αγροτών στον κλάδο σύνταξης του ΟΓΑ, με τη μετατροπή των πέντε από τις επτά ασφαλιστικές κλάσεις, ως υποχρεωτικές, καθώς και την αναγκαστική μετάβαση των ασφαλισμένων σε νέα κλάση, ανά τριετία.

19. Στο ταμείο των επιστημόνων;

Και το ταμείο αυτό αυξάνονται από την αρχή του 2012 οι εισφορές στους ασφαλισμένους των πρώην λεγόμενων ειδικών ταμείων και νυν ΕΤΑΑ. Δηλαδή τα ταμεία μηχανικών, υγειονομικών, δικηγόρων.

20. Μειώσεις συντάξεων προβλέπονται;

Περικόπτονται οι συντάξεις των ναυτικών. Οι συντάξεις που καταβάλλονται από το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ), συμπεριλαμβανομένων και των βοηθημάτων, όπως είχαν διαμορφωθεί την 31.12.2010, μειώνονται αναδρομικά, από 1η Ιανουαρίου του 2011, κατά 6%.

Επίδομα ανεργίας

21. Θα υπάρξουν αλλαγές και στο επίδομα ανεργίας;

Η νέα ρύθμιση προβλέπει περικοπές στο χρόνο διάρκειας της επιδότησης ανεργίας, ειδικά για τους εποχιακώς απασχολούμενους, δηλαδή ξενοδοχοϋπαλλήλους, οικοδόμους κλπ.

22. Δηλαδή;

Σήμερα, οι εποχιακώς εργαζόμενοι δικαιούνται 20 μήνες επιδοτούμενης ανεργίας στα τέσσερα έτη. Μετά την εφαρμογή των αλλαγών η επιδοτούμενη ανεργία δεν θα ξεπερνούν, στην τετραετία, τους 18 μήνες – από το 2013 – και τους 16 μήνες – από το 2014 και εντεύθεν.

23. Τι προβλέπει η νέα ρύθμιση;

Οι εποχιακοί εργαζόμενοι δικαιούνται την εξής επιδότηση ανεργίας: από την 1.1.2013 η επιδότηση ανεργίας την τετραετία, δεν θα πρέπει να ξεπερνά συνολικά τα 450 ημερήσια επιδόματα ανεργίας. Δηλαδή συνολικά 18 μήνες επιδοτούμενης ανεργίας στην τετραετία. Από την 1.1.2014 η επιδοτούμενη ανεργία δεν θα ξεπερνά τα 400 ημερήσια επιδόματα, δηλαδή συνολικά 16 μήνες επιδοτούμενη ανεργία στην τετραετία.

24. Υπάρχουν και άλλοι περιορισμοί;

Από 1η Ιουλίου 2012, γίνονται οι προϋποθέσεις για την χορήγηση στους ανέργους των δώρων των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Η οικονομική ενίσχυση που δίνεται για το Πάσχα, είναι ίση με το μισθό του μηνιαίου ποσού του επιδόματος ανεργίας και δίδεται εξ ολοκλήρου σε όσους έχουν επιδοτηθεί από 1η Ιανουαρίου μέχρι 30 Απριλίου (μέχρι τώρα απαιτούνταν τρεις μήνες). Αν οι άνεργοι έχουν συμπληρώσει μικρότερη διάρκεια επιδότησης, δικαιούνται οικονομική ενίσχυση ίση με τρία ημερήσια επιδόματα ανεργίας για κάθε μήνα επιδότησης.

Η οικονομική ενίσχυση που δίνεται για τα Χριστούγεννα είναι ίση με το ποσό του μηνιαίου επιδόματος, και δίδεται εξ ολοκλήρου σε όσους άνεργους έχουν επιδοτηθεί για όλο το χρονικό διάστημα από 1 Μαΐου μέχρι 31 Δεκεμβρίου (σήμερα αρκούσαν πέντε μήνες). Αν οι επιδοτούμενοι έχουν συμπληρώσει μικρότερη διάρκεια επιδότησης, δίνεται οικονομική ενίσχυση ίση με τρία ημερήσια επιδόματα ανεργίας για κάθε μήνα επιδότησης.

Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ)

25. Υπάρχει κάποια θετική, για τα χαμηλά εισοδήματα, ρύθμιση;

Η μόνη θετική διάταξη αφορά την επέκταση του ΕΚΑΣ σε μια ακόμη κατηγορία χαμηλοσυνταξιούχων. Ωστόσο η ρύθμιση αυτή εντάχθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας. Τα κλιμάκια των δικαιούχων γίνονται από τέσσερα πέντε, αυξάνοντας έτσι και τον αριθμό των δικαιούχων κατά 70.000 έως 80.000 χαμηλοσυνταξιούχους. Η νέα κατηγορία αφορά συνταξιούχους με εισόδημα από 8.472 ευρώ μέχρι 9.200 ευρώ. Μέχρι σήμερα το ανώτατο όριο για την χορήγηση ΕΚΑΣ ήταν εισόδημα μέχει 8.353,39 ευρώ. Η νέα κατηγορία αυτή θα λαμβάνει 30 ευρώ ΕΚΑΣ μηνιαίως. Τα κλιμάκια χορήγησης του ΕΚΑΣ, διαμορφώνονται ως εξής: για εισόδημα έως 7.715 το ποσό του ΕΚΑΣ φθάνει τα 230 ευρώ μηνιαίως. Από 7.715 ευρώ έως 8.018 ευρώ το επίδομα είναι 172,5 ευρώ. Από 8.018 ευρώ έως 8.219 ευρώ, επίδομα 115 ευρώ. Από 8.219 ευρώ έως 8.472 ευρώ, επίδομα 57,5 ευρώ. Και η νέα κατηγορία από 8.472 ευρώ έως 9.200 ευρώ, επίδομα 30 ευρώ.

Εργασιακές Σχέσεις

26. Με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα έχουμε αλλαγές και στις εργασιακές σχέσεις;

Ναι. Υπάρχουν ρυθμίσεις που επιβάλουν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, με την επέκταση του χρόνου ισχύος του ελαστικού ωραρίου, τη μείωση των αποδοχών των νεοπροσλαμβανόμενων μέχρι 25 ετών κάτω από τη εθνική συλλογικής σύμβαση εργασίας και την αύξηση της περιόδου ανανεώσεων των συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

27. Τι αλλάζει στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου;

Σήμερα ύστερα από 24 μήνες συνεχούς εργασίας και δυο ανανεώσεις των συμβάσεων ορισμένου χρόνου η σύμβαση ενός εργαζομένου μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου. Η νέα διάταξη δίνει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα – 36 μήνες ή τρείς ανανεώσεις – στη σύναψη συμβάσεων ορισμένου χρόνου, χωρίς τη «μονιμοποίηση» του εργαζομένου.

28. Σε τι βοηθά τις επιχειρήσεις το διευρυμένο ελαστικό ωράριο;

Με το ελαστικό ωράριο μπορεί η επιχείρηση να απασχολεί επιπλόεν ώρες το προσωπικό, χωρίς να καταβάλει υπερωρίες αυξάνοντας το εργατικό κόστος. Τον επιπλόεν χρόνο απασχόλησης τον ανταποδίσει σε άλλη χρονική περίοδο είτε με αντιστοίχως μειωμένο ημερήσιο ωράριο, είτε με την χορήγηση ρεπό. Η ρύθμιση αυτή υπήρχε και σήμερα ωστόσο διευρύνεται η εφαρμογή της.

29. Δηλαδή;

Αυξάνεται το διάστημα εφαρμογής του ελαστικού ωραρίου, ενώ η απόφαση θα λαμβάνεται από κοινού μεταξύ του εργοδότη της συνδικαλιστικής οργάνωσης ή του συμβουλίου των εργαζομένων ή «ενώσεων προσώπων». Η ένωση προσώπων μπορεί να συσταθεί από το 25% τουλάχιστον των εργαζομένων της επιχείρησης όταν απασχολεί πάνω από 20 εργαζόμενους και το 15% όταν απασχολεί μέχρι 20 εργαζόμενους. Σήμερα μια επιχείρηση μπορεί να απασχολεί επιπλέον χρόνο τους εργαζομένους, αρκεί να εφαρμόσει αντιστοίχως μικρότερο ωράριο και να ισοσταθμίσει το 8ωρο. Η αυξομείωση του χρόνου εργασίας σύμφωνα με το ισχύον σύστημα θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 32 εβδομάδων. Με τον τρόπο αυτόν δεν καταβάλλει υπερωριακή απασχόληση το διάστημα που απασχολεί επιπλέον ώρες το προσωπικό της. Με τη νέα ρύθμιση ο εργαζόμενος θα μπορεί να απασχολείται 10 ώρες ημερησίως για έξι μήνες και τους υπόλοιπους έξι θα μείωνεται το ωράριο του αντιστοίχως.

30. Τι προβλέπεται για την μειωμένη αμοιβή των νέων έως 25 ετών;

Η αμοιβή των νέων κάτω των 25 ετών διαμορφώνεται στα 600,59 ευρώ, δηλαδή κατά 20% χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, που είναι σήμερα 751,39 ευρώ (από 1η Ιουλίου 2011). Η διάρκεια της απασχόλησης με μειωμένες αμοιβές δεν θα ξεπερνά τα δύο έτη. Η σύμβαση θα αφορά την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας για τους νέους, οι οποίοι θα έχουν πλήρη ασφάλιση. Οι επιχειρήσεις προκειμένου να προσλάβουν νέους, για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας, πέραν του υφιστάμενου προσωπικού, υποχρεούνται να μην έχουν προβεί κατά τους τελευταίους τρεις μήνες σε μείωση προσωπικού, αλλά ούτε και να κάνουν απολύσεις κατά τη διάρκεια της ισχύος αυτών των συμβάσεων.