Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι αναπόφευκτη! Η άποψη αυτή αποτελεί πλέον κοινό τόπο στη Γερμανία. Όλα σχεδόν τα μέσα ενημέρωσης, καθώς και η μεγάλη πλειοψηφία των αναλυτών την επαναλαμβάνουν σε ωριαίο σχεδόν ρυθμό. Η δημοσίευση την Τετάρτη των νέων στοιχείου της Eurostat για το γιγαντιαίο έλλειμμα του ελληνικού προϋπολογισμού το 2010 έγιναν αφορμή για νέο κύμα δημοσιευμάτων που συνεχίζεται και την Πέμπτη. Και μόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – ως ένα είδος τελευταίου των Μοϊκανών – συνεχίζει να αποκρούει κάθε μορφή αναδιάρθρωσης προβάλλοντας το επιχείρημα ότι τυχόν υλοποίησή της θα είχε καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Άρθρο του Christian Kirchner στην εφημερίδας Financial Times Deutschland, με τίτλο «Τα ελληνικά ομόλογα σε ελεύθερη πτώση» και υπότιτλο «Φόβοι για υποτίμηση των ασφαλίστρων κινδύνου», αναφέρει τα εξής:

Συνεχίζεται η ξέφρενη πτώση των ελληνικών κρατικών ομολόγων στις χρηματαγορές: Η απόδοση διετών ελληνικών τίτλων σκαρφάλωσε χθες για πρώτη φορά πάνω από το 25%, 1,2 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από την προηγούμενη ημέρα. Παρ’ όλες τις επίσημες διαψεύσεις, οι παράγοντες της αγοράς προεξοφλούν κατ’ αυτόν τον τρόπο αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Κατά μέσον όρο τα ελληνικά ομόλογα τιμώνται ήδη 40% λιγότερο της ονομαστικής αξίας τους.

Η χώρα βρίσκεται σε φαύλο κύκλο: Οι όλο και υψηλότερες αποδόσεις καθιστούν όλο και πιο απίθανη την επιστροφή στις κεφαλαιαγορές. Αυτό με τη σειρά του αυξάνει τον κίνδυνο αναδιάρθρωσης, επειδή η Ελλάδα, ευρισκόμενη ταυτόχρονα σε ύφεση, ασφυκτιά υπό το βάρος των τοκοχρεολυσίων.

Σε εκείνους που προειδοποιούν για τις συνέπειες μιας αναδιάρθρωσης χρέους – φοβούμενοι φαινόμενα ‘ντόμινο’ στις κεφαλαιαγορές – προστίθενται τώρα και οι διαπραγματευτές των ασφαλίστρων κινδύνου (credit default swaps). Μόνο για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα εκκρεμούν ασφάλιστρα κινδύνου ύψους άνω των 4 δις. ευρώ.

Οι διαπραγματευτές των CDS προειδοποιούν ότι υπάρχει ένα είδος συμφωνίας μεταξύ των παραγόντων της αγοράς πως μια εθελοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν θα αποτελέσει credit event – πράγμα που θα σήμαινε ότι οι αγοραστές των ασφαλίστρων δεν θα έπαιρναν τα πραγματικά ποσά που έχουν συμφωνηθεί γι’ αυτή την περίπτωση. «Αν γίνει αναδιάρθρωση του χρέους και δεν προκαλέσει την καταβολή των ασφαλίστρων κινδύνου, τότε τίθεται υπό αμφισβήτηση η αξία αυτού του εργαλείου», δήλωσε ένας διαπραγματευτής CDS στο Reuters. Εξ ορισμού, η εθελοντική αναδιάρθρωση χρέους από τους πιστωτές ομολόγων δεν αποτελεί credit event, που στην περίπτωση των CDS συνεπάγεται την καταβολή του συμφωνηθέντος ποσού.

Οι διαπραγματευτές όμως προειδοποιούν για παρόμοια νομικά σοφίσματα. Το επιχείρημά τους είναι το εξής: Αν τα ασφάλιστρα κινδύνου αποδειχθούν ακατάλληλο μέσο για την προστασία από μια κρατική χρεοκοπία, τότε στη χειρότερη περίπτωση υπάρχει κίνδυνος φυγής από άλλα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας, επειδή τελικά ως μέσο μείωσης των κινδύνων δεν θα απέμενε παρά μόνο η πώληση των τίτλων.

«Οι εκκλήσεις των Ελλήνων χάνονται στην αγορά»

Ρεπορτάζ του Heinz-Roger Dohms στην εφημερίδα Financial Times Deutschland, με τίτλο «Οι εκκλήσεις των Ελλήνων χάνονται στην αγορά», αναφέρει ότι:

Ακόμα κι αν οι πολιτικοί και οι κεντρικοί τραπεζίτες εξασκούνται σε συνθήματα περί αντοχής των Ελλήνων, οι περισσότεροι επενδυτές δεν τρέφουν πλέον ελπίδες για την Αθήνα. Η απόδοση, που απαιτούν οι επενδυτές προκειμένου να αγοράσουν διετή ελληνικά ομόλογα, ανήλθε χθες σε επίπεδα άνω του 25%. Μ’ αυτά τα τρομακτικά επιτόκια η αρχικά προγραμματισμένη για τις αρχές του 2012 επιστροφή της Ελλάδας στις κεφαλαιαγορές καθίσταται αδιανόητη προσεχώς. «Δεν υπάρχει πλέον ζήτηση ελληνικών κρατικών τίτλων», δήλωσε απερίφραστα ο αναλυτής της Societe Generale Kit Juckes. Ούτε πάλι βοήθησε η διάψευση των εικασιών περί επικείμενης αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους τόσο από τον Επίτροπο Όλι Ρεν όσο και από το μέλος του Συμβουλίου της ΕΚΤ Αθ. Ορφανίδη. Η αγορά περιμένει με σιγουριά την αναδιάρθρωση, με όποια συγκεκριμένη μορφή ήθελε λάβει.

Οι επενδυτές θεωρούν συναρπαστικότερο και εξίσου σημαντικό το ζήτημα του αν η μεγαλύτερη από τις χώρες PIIGS, δηλαδή η Ισπανία, θα μπορέσει τελικά να γλιτώσει από το βούρκο της κρίσης χρέους…

– Άλλα δημοσιεύματα για τη μεγάλη αύξηση του επιτοκίου των ελληνικών κρατικών ομολόγων:

– Hannoversche Allgemeine: «Αποδόσεις-ρεκόρ για τα ελληνικά ομόλογα»

– Spiegel-Online: «Η απόδοση των ελληνικών ομολόγων αυξάνεται στο 25%»: Χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Η κατάσταση στην Ελλάδα γίνεται όλο και πιο καταστροφική: Πρώτα η χώρα ανακοινώνει ένα μέγα-έλλειμμα και τώρα οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σκαρφαλώνουν πάνω από το 25%. Κάτι τέτοιο δεν ξανάγινε στην ιστορία του ευρώ»

«Καλύτερα φόροι παρά λιτότητα»

Άρθρο γνώμης του Peter Ehrlich, επικεφαλής του γραφείου ανταποκριτών της ε/φ Financial Times Deutschland στις Βρυξέλλες δημοσιεύει η ε/φ με τίτλο «Καλύτερα φόροι παρά λιτότητα» και υπότιτλο «Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να διδαχτούν από την περίπτωση της Ελλάδας: Οι ριζικές περικοπές δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση του τρομακτικού δημοσίου χρέους. Γι’ αυτό θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερους φόρους οι πολίτες τους»:

Το πρόβλημα της λιτότητας με κάθε τίμημα το δείχνει το ακραίο παράδειγμα της Ελλάδας. Υπό την αυστηρή επιτήρηση της Ευρωπ. Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ το προβληματικό παιδί της Ευρώπης μείωσε το 2010 το δημοσιονομικό του έλλειμμα σχεδόν κατά 5%. Υπολογίζοντας κατ’ αναλογία προς το γερμανικό ΑΕΠ, αυτό θα σήμαινε περικοπές ύψους 125 δις. ευρώ. Εύκολα μπορεί να υπολογίσει κανείς τι θα συνέβαινε στην οικονομία μας, αν το κράτος μείωνε στο μισό όλες τις επιδοτήσεις και περιέκοπτε κατά 10% τις συντάξεις και τους μισθούς του Δημοσίου. Τότε, παρά την άνθηση των εξαγωγών, δεν θα υπήρχε ανάπτυξη. Αυτό ακριβώς συνέβη στην Ελλάδα. Η οικονομία και μαζί της το ΑΕΠ συρρικνώθηκαν. Κι αυτό οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση του ύψους του χρέους.

Η Ελλάδα δεν είχε άλλη επιλογή από το να αποκοπεί ριζικά από το παρελθόν. Η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου ανακοίνωσε νέα προγράμματα λιτότητας, με τα οποία διακινδυνεύει τη δημιουργία νέων συγκρούσεων με τα συνδικάτα και επομένως με τη βάση των ψηφοφόρων της. Όταν η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ θα διαπραγματεύονται και πάλι από την επόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, θα πρέπει να διατυπώσουν και προτάσεις για προώθηση της ανάπτυξης…

Η Ελλάδα όπως και η Πορτογαλία θα μπορούσαν να ανεξαρτητοποιηθούν από τις εισαγωγές πετρελαίου, ενισχύοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να βελτιώσουν έτσι το ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών τους. Οι Γερμανοί, οι Φιλανδοί και τα λοιπά κράτη της Ευρωζώνης δανείζουν δισεκατομμύρια αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Είναι λοιπόν προς το συμφέρον των φορολογουμένων ολόκληρης της Ευρωζώνης να μην εξοντωθεί καμιά χώρα από τη λιτότητα.

Το αντεπιχείρημα όμως όλων όσων έχουν τη μανία της λιτότητας είναι ότι αυτοί οι λαοί έζησαν πέρα από τις δυνατότητές τους. Και έζησαν. Αλλά ζήσαμε κι εμείς. Για καθίστε να λογαριάσετε την περιουσία σας. Και μετά φανταστείτε ότι αύριο θα πρέπει να πληρώσετε στην εφορία το μερίδιό σας για το δημόσιο χρέος – περίπου τα 4/5 του ετήσιου εισοδήματός σας περίπου. Και οι καθηγητές, που συνεχώς ζητούν περικοπή του χρέους της Ελλάδας, θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο και για τη Γερμανία: να μειώσουν δηλαδή διαμιάς το γερμανικό χρέος στο 60%, το όριο του Μάαστριχτ, με ένα ‘haircut’ των γερμανικών ομολόγων. Γιατί όχι; Επειδή φυσικά δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Οι συνέπειες για τις χρηματαγορές θα ήταν απρόβλεπτες…Το θέμα λοιπόν είναι τελικά η δίκαιη κατανομή των βαρών. Κι αυτό το ζήτημα απαιτεί πολιτικές αποφάσεις…

Για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι καλύτερη η επιβολή μεγαλύτερων φόρων περιουσίας και κατανάλωσης ενέργειας, παρά φόρου χρηματοοικονομικών συναλλαγών ή φόρων εισοδήματος. Δέκα χρόνια μετά οι ειδικοί για τις στατιστικές θα μπορούσαν να διαπιστώσουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και συνολική μείωση του χρέους. Το κόστος των τόκων δανεισμού που θα έχει εξοικονομηθεί θα σήμαινε μείωση φόρων αύριο.