«Κύμα φυγής» ελληνικών επαγγελματικών θαλασσίων σκαφών σε Τουρκία και Κροατία τον τελευταίο χρόνο, εξαιτίας της κάμψης που παρουσιάζει ο κλάδος του θαλάσσιου τουρισμού αλλά και των φορολογικών επιβαρύνσεων στη χώρα, επισημαίνει ο πρόεδρος της Ενωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ) κ. Α. Στελλιάτος. Ο ίδιος εκτιμά ότι πάνω από 100 σκάφη έχουν καταπλεύσει σε μαρίνες γειτονικών χωρών από το 2010, καθώς τα τέλη ελλιμενισμού εκεί είναι λιγότερα, το θεσμικό πλαίσιο είναι πιο ξεκάθαρο, ενώ τα πλοία συνεχίζουν να ναυλώνονται διατηρώντας την ελληνική σημαία.

Από την άλλη αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω πτώση στον κλάδο, ακόμη και για την αλλαγή της εθνικής σημαίας που διατηρούν στα πλοία, αν οι φορολογικές επιβαρύνσεις ενισχυθούν με το νομοσχέδιο για τον θαλάσσιο τουρισμό που αναμένεται να παρουσιάσει το υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας (ΥΘΥΝΑΛ) σε μερικές εβδομάδες.
Αντικείμενο της Επιτροπής Θαλάσσιου Τουρισμού του ΥΘΥΝΑΛ είναι η αναμόρφωση του νόμου 2743/99 που διέπει τα επαγγελματικά τουριστικά πλοία και του 3182/2003 για τη Ναυτική Εταιρεία Πλοίων Αναψυχής (ΝΕΠΑ). Το ζητούμενο είναι ένα νομοσχέδιο «αναπτυξιακό και όχι φοροεισπρακτικό», σημειώνει ο κ. Στελλιάτος.

Την ίδια ώρα αρκετά πλοία από τα 3.500 που έχει ο στόλος μένουν παροπλισμένα, καθώς η ζήτηση δεν ανταποκρίνεται στην προσφορά, ενώ οι τράπεζες έχουν ήδη προβεί σε κατασχέσεις, λόγω της αδυναμίας των ιδιοκτητών να ανταποκριθούν σε δανειακές υποχρεώσεις. Η πτώση των ναυλώσεων, που έχει ξεκινήσει από το 2008, άγγιξε το 2009 ποσοστό 50%-60%, το 2010 έφθασε το 60%-80% και συνεχίζεται εφέτος στα ίδια επίπεδα.

Η πτώση του θαλάσσιου τουρισμού, κλάδος που υπολογίστηκε ότι καλύπτει ποσοστό 3,8% από το μερίδιο 18% της συνολικής συμβολής του τουρισμού στο ΑΕΠ, οφείλεται στην οικονομική κρίση αλλά και στην αρνητική εικόνα που έχει η χώρα στο εξωτερικό, σημειώνει ο κ. Στελλιάτος. Ωστόσο εκφράζει την αντίθεσή του λέγοντας ότι «σε κάθε δημοκρατική χώρα του κόσμου γίνονται απεργίες και διαδηλώσεις» και «αυτό δεν έπεται ότι η χώρα δεν είναι ασφαλής».

Η κρίση στον κλάδο επιφέρει συνέπειες και στην ανεργία των πληρωμάτων, καθώς σε μια πρόσφατη σύσκεψη της ΕΠΕΣΤ με την Πανελλήνια Ενωση Αξιωματικών και Κατωτέρων Πληρωμάτων Επαγγελματικών Τουριστικών Πλοίων, ο πρόεδρός της, κ. Π. Καμμένος, ενημέρωσε ότι η ανεργία στα πληρώματα έχει ανέλθει σε 40%, ξεπερνώντας τους 1.200 ναυτικούς (συνολικά απασχολούνται 3.150 έλληνες ναυτικοί). Από το 2009 έχει πληγεί και η ζώνη Περάματος, καθώς λόγω έλλειψης ρευστότητας τα περισσότερα πλοία δεν πραγματοποιούν εκτενή συντήρηση (π.χ., εργασίες καλλωπισμού των πλοίων). Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη το 2010 οι απώλειες των σκαφών ξεπέρασαν το 15%, ενώ τα έσοδα για τις ελληνικές μαρίνες μειώθηκαν τουλάχιστον κατά 6 εκατ. ευρώ και σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα έσοδα που χάθηκαν από επισκευές, τροφοδοσίες και πρακτορεύσεις.

Ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ κάνει λόγο για «ανυπαρξία» υποδομών θαλάσσιου τουρισμού, καθώς μόνο 19 μαρίνες λειτουργούν στη χώρα παρά τα 16.000 χλμ. ακτογραμμής, σε σύγκριση με την Τουρκία και την Κροατία, η οποία έχει 117. Ετσι παρατηρείται το φαινόμενο πλοία που κάνουν τον περίπλου των ελληνικών νησιών να δένουν το βράδυ σε τουρκικές μαρίνες. Την ίδια ώρα τονίζει ότι δεν τηρείται το μνημόνιο μεταξύ της ΕΠΕΣΤ και της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το μειωμένο τιμολόγιο σε επαγγελματίες με ελληνική σημαία, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες επαγγελματικών πλοίων «να χρωστούν στις μαρίνες ένα δυσβάσταχτο ποσό».

Πτώση και στα ιστιοπλοϊκά

Η κάμψη της ζήτησης παρατηρείται και στις κρατήσεις των ιστιοπλοϊκών σκαφών την εφετινή χρονιά, σύμφωνα με τον κ. Π.Λουτριώτη, πρόεδρο του Σωματείου Ιδιοκτητών Τουριστικών Επαγγελματικών Σκαφών Ανευ Πληρώματος (ΣΙΤΕΣΑΠ), ο οποίος εναποθέτει τις ελπίδες του στις κρατήσεις της «τελευταίας στιγμής». Ο κλάδος του θαλάσσιου τουρισμού δεν παρουσιάζει ανάκαμψη όπως παρατηρείται στις ξενοδοχειακές κρατήσεις, μια και «η Αίγυπτος και η Τυνησία δεν έχουν ανεπτυγμένο yachting» και το τουριστικό ρεύμα που στρέφεται στην Ελλάδα από τις χώρες αυτές αφορά κυρίως «χερσαίο τουρισμό».

Βασικά αίτια για την πτωτική πορεία του κλάδου είναι ο κακός προγραμματισμός, «αφού απουσιάζει το εργαλείο δουλειάς» (έλλειψη σε μαρίνες), οι φορολογικές επιβαρύνσεις και η «κακή εικόνα της Ελλάδας σε ό,τι έχει να κάνει με την ασφάλεια και την ταλαιπωρία των επισκεπτών» τονίζει ο πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ, ενώ επισημαίνει ότι οι τιμές των σκαφών έχουν πέσει.

Οπως εξηγεί, πρόκειται για μια οικονομική μορφή τουρισμού, καθώς το κόστος στο σκάφος για μια παρέα οκτώ ατόμων υπολογίζεται σε 400 ευρώ την ημέρα. Ο κλάδος των ιστιοπλοϊκών σκαφών προσέλκυε περίπου 450.000
τουρίστες κυρίως από χώρες της Ευρώπης «τις καλές ημέρες» λέει ο κ. Λουτριώτης, αναφερόμενος στην περίοδο 2000-2002. Σε μια καλή χρονιά τα πλοία είχαν πληρότητα 170-180 ημέρες τον χρόνο, ενώ εφέτος καλύπτουν μόλις 50 ημέρες, υπογραμμίζει, με την πτώση να ξεπερνά πλέον το 70%.

Την ίδια ώρα όμως υπάρχουν και φορολογικά προβλήματα και ο πρόεδρος του σωματείου τονίζει ότι στο νέο νομοσχέδιο διαφαίνεται η διάθεση «να εισπραχθούν φόροι από σκάφη που δεν έχουν κάνει καλή χρήση της επαγγελματικής άδειας».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ