Προνομιακός προμηθευτής χωρίς διαγωνισμό και πλειοψηφικός συνεταίρος με 51% χωρίς χρήματα θα γίνει η γερμανική RWE στη ΔΕΗ, αν τελικώς εφαρμοστεί το περιβόητο μνημόνιο των δύο εταιρειών.
Τελικά η τύχη του μνημονίου ΔΕΗ – RWE, τα βασικά σημεία του οποίου παραθέτει σήμερα «Το Βήμα» αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για στρατηγική δέσμευση, θα κριθεί τον Ιανουάριο, αφού μετά την εισβολή του προεδρείου της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της προηγούμενης Πέμπτης ο πρόεδρος της επιχείρησης κ. Π. Αθανασόπουλος αναγκάστηκε να αναβάλει τη συζήτηση για σχεδόν ένα μήνα.
Οσον αφορά πάντως την πρόθεση της ΔΕΗ να προμηθευτεί δύο αεροστροβίλους χωρίς διαγωνισμό από τη RWE για να καλύψει την αιχμή ζήτησης για το καλοκαίρι του 2008, κύκλοι του ΔΕΣΜΗΕ ανέφεραν ότι η σχετική κίνηση είναι παράνομη αφού μοναδικός αρμόδιος για την κάλυψη της ζήτησης είναι, σύμφωνα με τον νόμο, ο Διαχειριστής του συστήματος, δηλαδή ο ΔΕΣΜΗΕ. Μάλιστα πέρυσι ο ΔΕΣΜΗΕ για να καλύψει τη ζήτηση είχε προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό, κάτι το οποίο σκόπευε να κάνει και εφέτος. Εντελώς αυθαίρετα όμως και παρά τα όσα ορίζει ο νόμος, η ΔΕΗ θέλησε να προκαταλάβει τον Διαχειριστή και να καλύψει αυθαίρετα την αιχμή ζήτησης.
* Ετοιμοι για τον διαγωνισμό
Ηδη δύο ιδιωτικοί ενεργειακοί όμιλοι (ΤΕΡΝΑ και Μυτιληναίος) με επιστολές τους προς τον ΔΕΣΜΗΕ δηλώνουν έτοιμοι να λάβουν μέρος σε σχετικό διαγωνισμό όπως και πέρυσι, αφού ήδη έχουν προμηθευτεί αεροστροβίλους σύγχρονης τεχνολογίας ισχύος 250 MW. Κατόπιν αυτού ο ΔΕΣΜΗΕ είναι υποχρεωμένος να προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό, ενώ η κίνηση της ΔΕΗ παραμένει μάλλον ανεξήγητη, αφού η ίδια δεν έχει πλέον την αρμοδιότητα κάλυψης των αναγκών του καλοκαιριού – ευθύνη που βαρύνει τον ΔΕΣΜΗΕ.
Οπως φαίνεται και από την εισήγηση του προέδρου της ΔΕΗ προς το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε, η έγκριση που θα έδιναν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου δεν ήταν και τόσο… αθώα, αφού αφορούσε τη μειοψηφική συνεργασία της ΔΕΗ με τη RWE σε μεγάλα «πακέτα» συνολικής αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Δεν χρειάζεται μεγάλη ανάλυση για να αντιληφθεί κανείς ότι πρόκειται για μεγάλου μεγέθους στρατηγική συμφωνία, που αφορά τέσσερις καίριους τομείς: τη θερμική παραγωγή με λιθάνθρακα, την προμήθεια υλικού με βαρύνουσα σημασία για τη ΔΕΗ και για το σύστημα (μεταχειρισμένοι αεροστρόβιλοι για περίοδο θερινής αιχμής, οπότε το σύστημα κινδυνεύει άμεσα με μπλακάουτ), τον νευραλγικό τομέα του φυσικού αερίου που είναι το «κομβικό» καύσιμο πλέον για την ηλεκτροπαραγωγή και τις ανανεώσιμες πηγές τις οποίες η ΔΕΗ αναπτύσσει με εξαιρετικά ταχείς ρυθμούς αφού είναι δέσμια ασφυκτικών προθεσμιών της ΕΕ.
Μόνο στον τομέα του φυσικού αερίου η ΔΕΗ ήδη λειτουργεί τρεις μονάδες (Κερατσίνι, Λαύριο, Κομοτηνή), ξεκίνησε να χτίζει άλλη μία (Αλιβέρι) και προγραμματίζει τουλάχιστον άλλες τρεις. Γι’ αυτό ο κ. Αθανασόπουλος, γνωρίζοντας ότι η ΔΕΗ είναι ο κυρίαρχος πελάτης της ΔΕΠΑ, τη χαρακτηρίζει ισχυρό βραχίονα της ΔΕΗ.
Η κατασκευή του μεγάλου συγκροτήματος λιθανθρακικών μονάδων 1.600 μεγαβάτ αξίας περίπου 800 εκατ. ευρώ θα γίνει κάτω από την ομπρέλα μιας εταιρείας στην οποία το 51% θα έχει η RWE μαζί με το μάνατζμεντ και το 49% η ΔΕΗ. Μάλιστα οι δύο μονάδες που χρειάζονται «περίσσεψαν» από μια παραγγελία της RWE στο Ensdorf της Γερμανίας που τελικά ακυρώθηκε και γι’ αυτό αποφάσισαν να τις χρησιμοποιήσουν στην Ελλάδα!
* Οι ισχυρισμοί του προέδρου
Ο κ. Αθανασόπουλος στην περιβόητη εισήγηση, η οποία τελικά παρεπέμφθη προς συζήτηση το νέο έτος, ισχυρίζεται ότι από τη λιθανθρακική μονάδα που σκοπεύει να κατασκευάσει και η οποία θα έχει υψηλό βαθμό απόδοσης περί το 46% θα τροφοδοτήσει με καλώδιο και τα νησιά του Αιγαίου, προσδοκώντας μείωση του κόστους και φυσικά ελάττωση της ετήσιας ζημιάς των 140 εκατ. ευρώ που υφίσταται η ΔΕΗ από την πώληση ρεύματος στα νησιά. Η ισχύς των νησιών είναι: Ρόδος 240 μεγαβάτ, Λέσβος 120, Λήμνος 25, Χίος 55, Σάμος 50, Ικαρία 15, Κως 105 μεγαβάτ και Κάλυμνος 15 μεγαβάτ, δηλαδή συνολική ισχύς 640 μεγαβάτ που καλύπτεται από τη λιθανθρακική. Το ερώτημα είναι τι θα περισσεύει για εξαγωγές στην Τουρκία και στα Σκόπια, όπως διατείνεται η εισήγηση.
Οσον αφορά τους δύο αεροστροβίλους της RWE ισχύος 112 και 55 MW, είναι μεταχειρισμένοι και γίνονται για να καλύψουν την καλοκαιρινή αιχμή για την οποία ο κ. Αθανασόπουλος προεξοφλεί ότι «ζητούνται με όρους κατεπείγοντος άρα δεν μπορούν να γίνουν με διαγωνιστικές διαδικασίες». Εκτιμά λοιπόν ότι αφού δεν θα γίνει διαγωνισμός η ΔΕΗ θα είναι ο υποχρεωτικός προμηθευτής του ΔΕΣΜΗΕ.
* Η ΔΕΗ στη ΔΕΠΑ
Στο θέμα του φυσικού αερίου ο κ. Αθανασόπουλος, όπως προκύπτει και από την εισήγησή του, θεωρεί δεδομένο ότι η ΔΕΗ θα αποκτήσει το 30% της ΔΕΠΑ παρά την αντίθετη γνωμοδότηση της ΡΑΕ.
Αγνοώντας τους άλλους δύο εταίρους, δηλαδή το ελληνικό Δημόσιο (που σήμερα κατέχει το 65%) και τα ΕΛΛΠΕ που κατέχουν 35%, εντάσσει τη ΔΕΠΑ στο άρμα του ενεργειακού προγραμματισμού της γερμανικής εταιρείας και της Andria LNG Consortium αλλά και του αγωγού Nabucco, στις οποίες η ΔΕΠΑ δεν συμμετέχει. Από την άλλη πλευρά, όμως, ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης έχει προγραμματίσει εισαγωγή της ΔΕΠΑ στο Χρηματιστήριο το 2008, κάτι που πρακτικά δεν μπορεί να γίνει αν αποκτήσει και η ΔΕΗ το 30% της επιχείρησης, αφού δεν θα μείνει ούτε μία μετοχή στο Δημόσιο.
Στο θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η ΔΕΗ ήδη συνεργάζεται με άλλες εταιρείες (EDF, ΤΕΡΝΑ, Ρόκας) και αναφέρει την προοπτική για συνεργασία στον τομέα των ανεμογεννητριών και σε θαλάσσια αιολικά πάρκα. Στην εισήγηση δεν υπάρχει όμως καμία αναφορά για τις σημερινές συνεργασίες στον χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Θα συνεχιστούν τα τεράστια προγράμματα που έχουν αναγγελθεί με τους άλλους εταίρους ή θα συρρικνωθούν προς όφελος της γερμανικής εταιρείας; Σε αντίθετη περίπτωση θα δεχτεί ένας όμιλος του μεγέθους της RWE να παραμείνει συνεταιρικά με τη ΔΕΗ σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπου συμμετέχουν παράλληλα βασικοί ανταγωνιστές του, όπως η EdF, η γαλλική ΔΕΗ δηλαδή, και η ισχυρή ισπανική Iberdrola που είναι ο ιδιοκτήτης του Ρόκα;
Το σχέδιο συνεργασίας
Εγκυροι ενεργειακοί αναλυτές αναρωτιούνται τι αντοχές και, κυρίως, τι λόγο έχει ο κ. Αθανασόπουλος να υποστηρίζει με τέτοιο πάθος μια στρατηγική συνεργασία που θα φέρει μεγάλα βάσανα στον ίδιο αλλά και ελάχιστα θα αποφέρει στη ΔΕΗ, αφού θα προσδώσει κυρίαρχο ρόλο στη RWE. Η πιο συνηθισμένη υπόθεση που γίνεται είναι ότι ο κ. Αθανασόπουλος υλοποιεί κάποια δέσμευση της χώρας μας έναντι της Γερμανίας, αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί. Χώρια που κυβερνητικοί παράγοντες εκτός οικονομικού επιτελείου τονίζουν με έμφαση ότι «η Ελλάδα ουδέποτε ανέλαβε τέτοια υποχρέωση έναντι της κυρίας Μέρκελ, η οποία μόνον για στρατιωτικά αεροσκάφη μάς πιέζει».
Επίσης, η συμφωνία με τους γερμανούς ουσιαστικά και τυπικά ανατρέπει τον ενεργειακό σχεδιασμό που είχε εξαγγείλει ο ίδιος ο κ. Αθανασόπουλος αιφνιδιαστικά στις 2 Οκτωβρίου. Τότε, και μετά τις έντονες αντιδράσεις των εργαζομένων, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρ. Φώλιας ζήτησε αναβολή της εφαρμογής ως το τέλος Νοεμβρίου. Εκτοτε αγνοείται η τύχη του μεγαλεπήβολου σχεδίου και αντ’ αυτού παρουσιάστηκε το περιβόητο μνημόνιο με τους Γερμανούς. Ηταν αυτό μια εναλλακτική πρόταση ή πρόκειται για τη γνωστή ελληνική προχειρότητα του τύπου «αφού δεν μπορώ το ένα, ας κάνω κάτι άλλο»;
Αμφίβολο «στοίχημα» πάντως ήταν από την αρχή και οι οκτώ νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής του πρώτου σχεδίου, συνολικής δυναμικότητας 3.500 μεγαβάτ. Χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση από τον υπουργό Ανάπτυξης για να υλοποιηθεί το πρόγραμμα, που πάντως δεν έχει γίνει και αν τελικώς υλοποιηθεί θα μειώσει σημαντικά τη συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό ισοζύγιο της επιχείρησης.
Η μελέτη της Booz Allen Hamilton στην οποία στηρίζεται το αρχικό (προ… RWE) σχέδιο, μεταξύ άλλων, προβλέπει τον διαχωρισμό της ενιαίας καθετοποιημένης ΔΕΗ, τη δημιουργία έξι διαφορετικών θυγατρικών ΑΕ (Παραγωγής – Ορυχείων – Διανομής – Μεταφοράς – Εμπορίας – Εταιρείας Εισαγωγών Ρεύματος) και τη μετάταξη στις θυγατρικές περίπου 23.000 εργαζομένων από τους 26.000 συνολικά, ενώ η ΓΕΝΟΠ τονίζει ότι οι ρυθμίσεις αυτές δεν προβλέπονται από καμία οδηγία της ΕΕ, όπως υποστηρίζει ο κ. Αθανασόπουλος.
Τα βασικά ερωτήματα που προκύπτουν από όλα αυτά είναι αν η ΔΕΗ βαδίζει βάσει σχεδίου ή με την ελληνική τακτική «βλέποντας και κάνοντας» και αν αυτά τα σχέδια είναι έμπνευση του κ. Αθανασόπουλου ή κυβερνητική δέσμευση. Ο χρόνος θα δείξει.
