Τα διαμάντια της χιλιετίας
Η εορταστική περίοδος που διανύουμε ευνοεί, εκτός από τους εμπόρους των ελάτων και τους εκτροφείς γαλοπούλας, και τους αδαμαντοπώλες, αφού τα διαμάντια είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να εκφράσει κανείς την αδυναμία του προς τους ανθρώπους που αγαπά, αλλά και γενικότερα τη χαρά του για την αλλαγή της χιλιετίας. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι κοσμηματοπώλες, που κάνουν χρυσές δουλειές αυτές τις ημέρες, και βεβαίως η De Beers, η νοτιοαφρικανική εταιρεία που διακινεί το 70% της παγκόσμιας παραγωγής διαμαντιών. Το γνωστό της σλόγκαν «Τα διαμάντια είναι παντοτινά» έδωσε εφέτος τη θέση του στο «Δείξτε της ότι θα την αγαπάτε για τα επόμενα χίλια χρόνια» και από τις ως τώρα πωλήσεις κρίνεται και αυτό ιδιαίτερα επιτυχημένο. Μόνο που η De Beers αντιμετωπίζει προβλήματα στην έδρα της, προβλήματα που έχουν σχέση με την πολιτική κατάσταση μετά την αλλαγή του καθεστώτος εκεί, και ο πρόεδρός της Νίκι Οπενχάιμερ προσπαθεί να διατηρήσει τα προνόμια που επί δεκαετίες απολάμβανε η De Beers, χωρίς να προκαλέσει αυτή τη φορά το κοινό αίσθημα.
«Τα διαμάντια είναι ο καλύτερος φίλος των κοριτσιών» τραγουδούσε η Μέριλιν Μονρόε και καθώς φαίνεται η δήλωσή της αυτή επαληθεύεται σήμερα με τον καλύτερο τρόπο. Η De Beers ανακοίνωσε την περασμένη Δευτέρα στο Λονδίνο ότι οι πωλήσεις της μέσα το 1999 σημείωσαν αύξηση της τάξεως του 57% και από 3,3 θα φτάσουν τα 5,2 δισ. δολάρια. Οι πωλήσεις μάλιστα του δευτέρου εξαμήνου αυξήθηκαν κατά 70% (2,8 δισ.) και για πρώτη φορά στη μακρόχρονη ιστορία της εταιρείας ξεπέρασαν αυτές του πρώτου εξαμήνου.
Το 1999 είναι μια εξαιρετική χρονιά για την De Beers, όπως τόνιζαν τα στελέχη της στο Λονδίνο, από όπου διατίθενται στις αγορές όλου του κόσμου τα διαμάντια που έρχονται από τη Νότια Αφρική. Υστερα από ένα απογοητευτικό 1998, που οφειλόταν στην κρίση των αγορών της Ασίας, η αγορά άρχισε να ανακάμπτει και με την προσμονή της νέας χιλιετίας οι πωλήσεις απογειώθηκαν.
Τα καλά σημάδια φάνηκαν στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου διοχετεύεται το 45% της παγκόσμιας παραγωγής διαμαντιών, κατά την περίοδο πριν από την Ημέρα των Ευχαριστιών, όταν οι Αμερικανοί αρχίζουν να κάνουν τις πρώτες εορταστικές αγορές τους. Παράλληλα οι αγορές της Ασίας, και ιδιαίτερα η ιαπωνική, άρχισαν να παίρνουν τα πάνω τους τις τελευταίες εβδομάδες.
Στο πνεύμα του Millennium, η De Beers κυκλοφόρησε στην αγορά 20.000 πέτρες με το ειδικό σήμα της χιλιετίας, που πουλιούνται σαν «ζεστό ψωμί», παρά την υψηλή τιμή τους (περίπου 7,5 εκατ. δρχ. καθεμία). Οι λονδρέζικοι «Times» έγραφαν προχθές ότι στα μεγάλα κοσμηματοπωλεία του Λονδίνου οι πωλήσεις σημειώνουν «λίμιτ απ» τις τελευταίες εβδομάδες.
Στους Asprey and Garrard της Μποντ Στριτ οι πωλήσεις διαμαντιών αυξήθηκαν κατά 50%, ενώ από τον Tiffany αναφέρουν ότι τα διαμάντια φεύγουν σαν τρελά και ότι υπάρχουν λίστες αναμονής για είδη όπως οι διαμαντένιοι σταυροί, που είναι εφέτος πολύ στη μόδα. Η Σαμπρίνα Τσίμερμαν από τον οίκο Cartier δήλωσε στην ίδια εφημερίδα ότι «γευόμαστε τους καρπούς της εκστρατείας της De Beers. Οι πελάτες αναζητούν κάτι για να εορτάσουν τη χιλιετία. Αλλοι θέλουν να συνδυάσουν ένα δώρο για τα Χριστούγεννα και τον καινούργιο χρόνο».
Με αφορμή τους εορτασμούς για τη χιλιετία η De Beers εκθέτει στον Θόλο της Χιλιετίας (Millennium Dome) του Λονδίνου 11 σπάνια γαλάζια διαμάντια και το περίφημο Μιλένιουμ Σταρ, το μεγαλύτερο διαμάντι στον κόσμο, σε σχήμα αχλαδιού, βάρους 203 καρατίων. Το διαμάντι αυτό έχει ύψος πέντε εκατοστά και χρειάστηκε να περάσουν τρία χρόνια για να λάβει την τελική μορφή του στα εργαστήρια της De Beers.
Χαράς ευαγγέλια λοιπόν για την De Beers, την εταιρεία νοτιοαφρικανικών συμφερόντων, που ελέγχεται από τη βαθύπλουτη οικογένεια Οπενχάιμερ. Υψηλές πωλήσεις, πετυχημένη αναδιάρθρωση των εταιρειών που αποτελούν τη μητρική Anglo American (όπως γράφαμε σε αυτήν εδώ τη σελίδα πριν από περίπου έναν χρόνο) και επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες συνθέτουν το σκηνικό της επιτυχίας. Η μεγάλη δύναμη της εταιρείας φέρνει εχθρούς και οι τελευταίοι 12 μήνες ήταν δύσκολοι για τη δημόσια εικόνα της, κυρίως στη Νότια Αφρική αλλά και αλλού.
Η εταιρεία βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τον εκτιμητή διαμαντιών της Νότιας Αφρικής και παράλληλα δέχεται κατηγορίες, σύμφωνα με τις οποίες χρηματοδοτεί, έστω και άθελά της, ανταρτικά κινήματα σε αφρικανικές χώρες. Οσον αφορά το πρώτο πρόβλημα, η αλλαγή του φορέα που ορίζει τις τιμές των διαμαντιών δημιουργεί προβλήματα στην De Beers, αφού ως τώρα η διαδικασία αυτή βρισκόταν ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της εταιρείας. Τώρα όμως που η κυβέρνηση των μαύρων της Νότιας Αφρικής άλλαξε τα πρόσωπα που παίρνουν τις αποφάσεις ήρθαν τα πρώτα προβλήματα για την De Beers και απειλείται η διακοπή μιας παράδοσης σύμφωνα με την οποία η εταιρεία αποτελούσε κράτος εν κράτει στην απέραντη χώρα της αφρικανικής ηπείρου.
Η νοτιοαφρικανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ήρθε η ώρα να μπουν ορισμένα πράγματα στις σωστές διαστάσεις τους, ενώ από το στρατόπεδο της De Beers αναφέρουν ότι η εμπλοκή που έχει δημιουργηθεί δημιουργεί προβλήματα χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος γι’ αυτό. Ολα αυτά πάντως έχουν ως αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις στην αποστολή διαμαντιών στο Λονδίνο, αν και όπως είδαμε παραπάνω δεν υπήρξε εφέτος ουσιαστικό πρόβλημα στον εφοδιασμό της αγοράς.
Το δεύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η De Beers έχει σχέση με την εκστρατεία της μη κυβερνητικής οργάνωσης Global Witness με έδρα το Λονδίνο, η οποία καταγγέλλει ότι τα κέρδη από το εμπόριο διαμαντιών σε χώρες όπως η Ανγκόλα, η Σιέρα Λεόνε και η Λιβερία χρηματοδοτούν τους εμφυλίους πολέμους που διεξάγονται εκεί. Γι’ αυτόν τον λόγο η οργάνωση καλεί τους καταναλωτές να μην αγοράζουν διαμάντια που δεν γνωρίζουν την προέλευσή τους. Η De Beers, φοβούμενη μια γενικότερη εκστρατεία κατά του προϊόντος της, ανάλογη αυτής με τις γούνες, ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις αγορές διαμαντιών από την Ανγκόλα και ότι σκέπτεται να αναστείλει τις δραστηριότητές της σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής.
Ο κ. Οπενχάιμερ επεσήμανε πρόσφατα ότι το ποσοστό των διαμαντιών που προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές είναι πολύ μικρό και τόνισε ότι τα πλήγματα στην αγορά των διαμαντιών δεν θα επηρεάσουν τους πολέμαρχους και το ταμείο τους, αλλά μακροπρόθεσμα θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις σε όλες τις χώρες της Αφρικής που ζουν από τα διαμάντια, αλλά και στις υπόλοιπες που επωφελούνται από την επεξεργασία τους. Οι «Financial Times» τονίζουν πάντως ότι ο ερχομός της νέας χιλιετίας θα φέρει αναπόφευκτες αλλαγές στο εμπόριο των διαμαντιών και υπενθυμίζει στον κ. Οπενχάιμερ ότι τα μονοπώλια δεν πρέπει ποτέ να επαναπαύονται.
