Ο βασιλιάς





Τα πρώτα βήματα.
Αρχισε την πολυκύμαντη διαδρομή του στον χώρο των εικονογραφημένων το 1935 ως εικονογράφος για το στούντιο κινούμενων σχεδίων του Μαξ Φλάισερ. Εργάστηκε μάλιστα σε σειρές που σήμερα θεωρούνται θεμελιώδεις στην ιστορία του animation: τον Ποπάι και την Μπέτι Μπουπ. Δύο χρόνια μετά όμως τον γοήτευσε η δουλειά στα κόμικς στριπ για εφημερίδες και μεταπήδησε στα κόμικς. Εργάστηκε για αρκετές σειρές και, το 1941, φιλοτέχνησε και τύπωσε το πρώτο τεύχος του Κάπτεν Μάρβελ, ενώ λίγο αργότερα, τον ίδιο χρόνο, από το πενάκι του, κατευθείαν στην αγορά, προέκυψε ο εμβληματικός ήρωας του αμερικανικού πατριωτισμού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: ο Κάπτεν Αμέρικα. Αλλά αυτά ήταν μόνο η αρχή.




Η επιτυχία. Ο Κίρμπι δεν επαναπαύτηκε στις δάφνες του. Με τον συνεργάτη του, σεναριογράφο Τζόε Σάιμον, προσπάθησαν να κάνουν νέα κόμικς, επιχειρώντας παράλληλα να ιδρύσουν και έναν εκδοτικό οίκο που να ειδικεύεται στα κόμικς (τους). Απέτυχαν. Αλλά ο Κίρμπι προσπάθησε ξανά. Το 1959, με συνεργάτη πλέον τον Σταν Λι, που γράφει τα σενάρια των ιστοριών του, ίδρυσαν μια νέα εταιρεία έκδοσης εικονογραφημένων, τη Marvel Comics, η οποία επέπρωτο να καθορίσει τις εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα της έκφρασης τα επόμενα 40 χρόνια. Το 1961 εκδόθηκε το περιοδικό «Τέσσερις Φανταστικοί», που θεωρείται η κορυφαία στιγμή της αφηγηματικής ιδιοφυΐας του Κίρμπι και το οποίο, στην ουσία, είναι η απαρχή του μετέπειτα πληθωρισμού σε κόμικς με υπερήρωες. Το 1962 ο Κίρμπι αρχίζει να σχεδιάζει τον Θορ και το 1964 αναβιώνει τις ιστορίες τού Κάπτεν Αμέρικα. Η νέα εταιρεία βρίσκεται πλέον στην κορυφή της βιομηχανικής παραγωγής κόμικς με υπερήρωες. Η θαλερή περίοδος κράτησε ως το 1970. Τότε ο Κίρμπι διαφώνησε με τον συνεταίρο του Λι και βρέθηκε, ως πιονέρος, να προσπαθεί ξανά να συστήσει μια νέα εταιρεία κόμικς. Δεν τα κατάφερε. Ως το τέλος της ζωής του προσπαθούσε να εισέλθει, ως καλλιτέχνης και επιχειρηματίας, ξανά στην πρώτη γραμμή της τέχνης που λάτρεψε. Ωστόσο πέθανε σχεδόν φτωχός. Τα ηρωικά χρόνια δεν είχε φροντίσει για κάτι που σήμερα μοιάζει στοιχειώδες: την εξασφάλιση αμοιβής από τις συνεχείς ανατυπώσεις των δικών του ιστοριών αλλά και δικαιωμάτων για τίτλους που εκείνος επινόησε. Βλέπετε, είχε βάλει τη βιομηχανία των κόμικς στη νέα εποχή, εκείνος όμως δεν κατάφερε πραγματικά να προσαρμοσθεί σε αυτή.


Γιατί τον θαυμάζουμε. Διότι «χωρίς αυτόν» ­ όπως έχει επισημάνει ο αμερικανός ιστορικός της Ενατης Τέχνης ­ «ίσως σήμερα να μην είχαμε κόμικς να γράφουμε γι’ αυτά» . Αλλά και επειδή υπήρξε πραγματικά πρωτοπόρος σχεδιαστής. Το σχέδιό του, η καθαρή γραμμή του και το κινηματογραφικό ντεκουπάζ των αφηγήσεών του θεωρούνται εμβληματικά. Εμβληματικές είναι και κάποιες λύσεις που, με τη μορφή γραφιστικών εφέ, ενέταξε στις αφηγήσεις του για να αναπαραστήσει ήχους, εκρήξεις, μεταφορές στον χρόνο κτλ. Ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από τις δημοφιλέστερες (ακόμη) μυθολογίες των κόμικς ήταν, πριν από όλα, ένας αφιερωμένος οραματιστής στη δουλειά του .




Στην Ελλάδα. Οι πρώτες του δουλειές τυπώθηκαν στη χώρα μας ήδη από τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 1960 στις εκδόσεις Kabanas – Hellas. Οταν η Μαμούθ ανέλαβε την έκδοση, τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1990, των Marvel, κυκλοφόρησαν σε εξαιρετικά φροντισμένες εκδόσεις οι πρώτες ιστορίες του από τη σειρά των «Τεσσάρων Φανταστικών».