Τιμώντας τους νεκρούς Ποντίους στα Σούρμενα

Ξεριζωμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες στον ιστορικό Πόντο, οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης των Σουρμένων στον σημερινό Δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης, παράλληλα με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες για επιβίωση, δεν λησμόνησαν ούτε στιγμή, ως ιερή παρακαταθήκη, την τιμή στους νεκρούς τους, το Ταφικό Εθιμο. Το έθιμο διασώζεται από την αρχαιότητα και συνεχίζεται μέσα στη χριστιανική πίστη.

Σήμερα, 96 χρόνια αργότερα, η Ενωση Ποντίων Σουρμένων, διατηρώντας την πολιτιστική κληρονομιά ως βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας των Ποντίων, διοργανώνει αμέσως μετά το Πάσχα το «Παμποντιακόν Πανοΰρ 2018 τη Θωμά ‘ς σα Σούρμενα».

Οπως κάθε χρόνο, στην εβδομάδα της Διακαινησίμου, ο σύλλογος διοργανώνει πενθήμερες εκδηλώσεις που κορυφώνονται την Κυριακή του Θωμά με την τέλεση του Ταφικού Εθίμου στο Κοιμητήριο των Σουρμένων. Το έθιμο έχει έρθει από τον Πόντο και τελείται αναλλοίωτο και με ευλάβεια.

Πόντιοι όχι μόνον της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού, συγκεντρώνονται στα Σούρμενα και το πρωί της Κυριακής του Θωμά, μετά τη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σουρμένων, κατευθύνονται στο Κοιμητήριο της περιοχής. Ο καθένας πηγαίνει στον οικογενειακό τάφο. Οι νοικοκυρές στρώνουν τραπεζομάντιλα, στα οποία ακουμπούν τσουρέκια, κόκκινα αβγά, μεζέδες, ούζο και όλοι μαζί περιμένουν τον ιερέα να τελέσει τρισάγιο.

«Οι συγγενείς συζητούν για τα κεκοιμημένα προσφιλή πρόσωπα, θυμούνται τα προτερήματά τους, τις καλοσύνες τους και ό,τι προκαλεί την αίσθηση της ζωντανής παρουσίας των νεκρών ανάμεσά τους. Γιατί η μέρα αυτή αφιερώνεται στην ανάσταση των νεκρών. Είναι μέρα χαράς και όχι πονεμένης ανάμνησης» αναφέρει ο πρόεδρος της Ενωσης Ποντίων Σουρμένων Γιώργος Σαραφίδης.

Οι εφετινές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν από 11 ως 15 Απριλίου και θα περιλαμβάνουν εκθέσεις, προβολές, παρουσίαση ιστορικών ντοκουμέντων, ποδοσφαιρικό συναπάντημα παλαιμάχων προσφυγικών ομάδων, ποντιακό γλέντι και χορευτικά συγκροτήματα. Οι εκδηλώσεις της Ενωσης Ποντίων Σουρμένων, που εφέτος γιορτάζει τα 94 χρόνια από την ίδρυσή της, ως γνήσιος εκφραστής και θεματοφύλακας της ποντιακής παράδοσης, πιο αναλυτικά περιλαμβάνουν:

–Τετάρτη 11 Απριλίου, διοργανώνεται για πέμπτη φορά το Ποδοσφαιρικό Συναπάντημα Προσφυγικών Ομάδων με αγώνες παλαιμάχων που προέρχονται από τις ομάδες: Πανιώνιος, Φωστήρας, Νέα Ιωνία, Πρωτέας Παλαιάς Φώκαιας, ΑΟ Καλαμακίου, Αθλητικός Σύλλογος Σουρμένων.

–Πέμπτη 12 Απριλίου, παρουσίαση στο Πολιτιστικό Κέντρο Ενωσης Ποντίων Σουρμένων βιβλίου – Ιστορικού Λευκώματος με τίτλο «Ελληνικό: Ψυχή της πόλης μας είναι οι μνήμες της», με περιεχόμενο την καταγραφή της γενικότερης ιστορίας των Ποντίων και των Μικρασιατών και της ειδικότερης των Σουρμένων του Πόντου και της δημιουργίας της πόλης του Ελληνικού.

–Παρασκευή 13 Απριλίου, παραδοσιακοί χοροί από όλη την Ελλάδα στην κεντρική πλατεία Σουρμένων. Συμμετέχουν τα χορευτικά συγκροτήματα Ενωση Ποντίων Σουρμένων, Σύλλογος Κρητών Ελληνικού «O Ψηλορείτης», Σχολή Παραδοσιακών Χορών Ιεράς Μητρόπολης Γλυφάδας Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης, Σύλλογος Ηπειρωτών Ελληνικού «Το Ζάλογγο», Σύνδεσμος Λουτρακιωτών Περαχωριτών «ΟΙΒΥΚΟΣ» & Χορευτικός Ομιλος «Ειρήνη», Λαογραφικός Πολιτιστικός Σύλλογος ΛΑΟ.ΠΟΛΙ.Σ., Λαογραφικός Χορευτικός Ομιλος «ΧΟΡΟΠΑΙΔΕΙΑ».

–Σάββατο 14 Απριλίου τo απόγευμα θα τελεστεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης κ. Παύλου. Επίσης, θα τεθούν προς προσκύνηση τα ιερά λείψανα του Αγίου Ευγενίου, πολιούχου Τραπεζούντας και του Αγίου Γεωργίου του Καρσλίδη. Το βράδυ στην πλατεία ποντιακοί χοροί από τα συγκροτήματα Σύλλογος Ποντίων Μεταμόρφωσης «ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ», Σύλλογος Ποντίων Λαυρίου «Ο ΜΙΘΡΙΔΑΤΗΣ», ΜΩΜΟΓΕΡΟΙ: Ποντιακός Μορφωτικός Σύλλογος Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου Κοζάνης. Στη συνέχεια παραδοσιακό ποντιακό γλέντι μέχρι πρωίας, με κεμεντζέ, ταούλ’, τουλούμ’, γαβάλ… κρασί και χαμψία!

–Την Κυριακή του Θωμά θα τελεστεί το Ταφικό Εθιμο στο Κοιμητήριο Σουρμένων, αποκορύφωμα του πενθημέρου που πλέον έχει γίνει θεσμός. Το βράδυ στην κεντρική πλατεία θα χορέψουν τα συγκροτήματα Σύλλογος Ποντίων Εδεσσας «Αγ. Θεόδωρος Γαβράς», Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ», Ενωση Ποντίων Σουρμένων.

Τέλος, στο πλαίσιο των πενθήμερων πολιτιστικών εκδηλώσεων η Ενωση Ποντίων Σουρμένων, η Διεύθυνση Κοινωνικών Υπηρεσιών και το Γραφείο Εθελοντών του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης οργανώνουν προσφορά αλληλεγγύης προς τους συνανθρώπους μας, με τη συλλογή τροφίμων για το Κοινωνικό Παντοπωλείο και φαρμάκων για το Κοινωνικό Φαρμακείο.

Οι εκδηλώσεις στα Σούρμενα είναι στη συνείδηση των Ποντίων μεγάλος θεσμός αντίστασης στην τάση για αποσύνθεση της κοινωνίας μας και των πολιτιστικών μας αξιών. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλούν περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από το site της Ενωσης, www.sourmena.gr.