Άγνωστα κείμενα της ύστερης αρχαιότητας και του πρώιμου βυζαντινού κόσμου, πολύτιμα στοιχεία για τη φιλολογία της ελληνικής, αλλά και των λοιπών γλωσσών της περιοχής, όπως και για την ιστορία των χριστιανικών κοινοτήτων της Μέσης Ανατολής, έρχονται στο φως της δημοσιότητας με ένα διήμερο διεθνές συνέδριο, το οποίο θα λάβει χώρα από τις 27 έως τις 29 Νοεμβρίου, στο υπουργείο Εξωτερικών.
Το συνέδριο με θέμα «Η άλλη φωνή της ερήμου: Τα παλίμψηστα χειρόγραφα της Μονής Σινά, νέες τεχνολογίες ανάγνωσης, ανακάλυψη άγνωστων κειμένων, προοπτικές της έρευνας» βασίζεται στα επιτεύγματα του πενταετούς προγράμματος φασματικής φωτογράφισης των παλίμψηστων που υλοποίησε η Μονή Σινά, σε συνεργασία με το ίδρυμα Early Manuscripts Electronic Library, επιστήμονες διεθνούς κύρους και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Όρους Σινά.
Στο συνέδριο, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, πρόκειται να δημοσιοποιηθεί το σύνολο των ευρημάτων του προγράμματος. Ένα μοναδικό υλικό παγκοσμίου ενδιαφέροντος, το οποίο, από πολιτικής άποψης, όπως τόνισε ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Αμανατίδης, στη σημερινή παρουσίαση της εκδήλωσης, αναδεικνύει τη μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά ως ένα διεθνές πνευματικό κέντρο τεράστιας αξίας και προβάλλει την εικόνα της ορθοδοξίας και της Ελλάδας.
Ο κ. Αμανατίδης επισήμανε ότι η μονή είναι ένα απτό παράδειγμα της αιωνόβιας ειρηνικής συνύπαρξης των πληθυσμών της Μέσης Ανατολής, και η αίγλη της είναι αυτή που συνδέει τους λαούς της Μέσης Ανατολής και με την Ελλάδα.
Η Ελλάδα δίνει μεγάλη βαρύτητα στην παγκόσμια προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, σημείωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών, εκτιμώντας ότι η έκθεση αυτού του πολύτιμου υλικού θα συγκεντρώσει τα φώτα και το ενδιαφέρον των ΜΜΕ και του κοινού. Το brand name της χώρας μας συνδέεται με τον πολιτισμό μας και είναι η δύναμή μας στο εξωτερικό, «γι’ αυτό και οφείλουμε να το αξιοποιούμε, καθώς η καλή μας εικόνα δίνει και μια υπεραξία στις προσπάθειες εξόδου από την κρίση» κατέληξε ο κ. Αμανατίδης.
Στην ιδιαίτερη σημασία της Ελληνορθόδοξης Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης, στον ιερό χώρο του Βιβλικού Σινά, αναφέρθηκε και ο αρχαιολόγος Νικόλαος Φύσσας, διευθυντής του Ιδρύματος Μονής Σινά, εξηγώντας ότι είναι το αρχαιότερο με συνεχή λειτουργία μοναστήρι του χριστιανισμού, καθώς ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, χώρος ειρηνικής συνύπαρξης για διαφορετικά έθνη και θρησκευτικά περιβάλλοντα, και μνημείο πολιτισμικής κληρονομιάς της UNESCO.
Η μονή διαθέτει τη δεύτερη σε μέγεθος, μετά από αυτήν του Βατικανού, βιβλιοθήκη με την πλουσιότερη συλλογή ελληνικών χειρογράφων στον κόσμο και μια από τις πλουσιότερες συλλογές χειρογράφων σε άλλες γλώσσες (συριακά, αραβικά, γεωργιανά, σλαβωνικά), με παραδείγματα από τον 4ο αιώνα και εξής.
Ο κ. Φύσσας εξήγησε το πρόγραμμα ψηφιοποίησης των σιναϊτικών παλιμψήστων χειρογράφων, μέσω της φασματικής φωτογράφισης των σπάνιων και μοναδικών αρχαίων χειρογράφων στη βιβλιοθήκη της μονής, η οποία έχει φέρει στο προσκήνιο ανεκτίμητους θησαυρούς ακαδημαϊκού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος, που ήταν κρυμμένοι κάτω από μεταγενέστερες γραφές, όταν οι περγαμηνές των χειρογράφων επαναχρησιμοποιούνταν (παλίμψηστα χειρόγραφα).
Εγχείρημα που επιτεύχθηκε, όπως είπε, χάρη στην αμέριστη υποστήριξη της Αιγυπτιακής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, του Early Manuscripts Electronic Library και του UCLA, που συνεργάστηκαν με την ιερά μονή σε αυτό το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Arcadia Foundation.
Αυτή η πενταετής συνεργασία, όπως υπογράμμισε, αποτελεί τη μεγαλύτερη του είδους, με σκοπό την ανάκτηση σβησμένων ή μη ευανάγνωστων πληροφοριών από πηγές ιστορικού υλικού. Εβδομήντα τέσσερα παλίμψηστα χειρόγραφα με σβησμένα στρώματα γραφής, από τον 5ο έως και τον 12ο αιώνα, θα είναι σύντομα προσβάσιμα στους μελετητές μέσω και της σελίδας SinaiPalimpsests.org. Τα σβησμένα κείμενα αριθμούν περί τις 6.800 σελίδες και είναι γραμμένα σε δέκα διαφορετικές γλώσσες. Μέχρι στιγμής οι μελετητές έχουν αναγνωρίσει περίπου 285 κείμενα, που έχουν ανακτηθεί από τα παλίμψηστα χειρόγραφα της μονής.
Κλασικά ελληνικά μυθολογικά και ιατρικά κείμενα, άγνωστα μέχρι πρότινος, νεοευρεθέντα κλασικά επιστημονικά κείμενα, σωζόμενα μόνο σε συριακή μετάφραση, θρησκευτικά έργα σε γλώσσες που έχουν πλέον χαθεί, ένα αρχαίο χριστιανικό ποίημα σε ομηρικό τρόπο γραφής με αναφορές σε πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης, αρχαία βιβλικά κείμενα, καθώς και λεπτομερής εικονογράφηση φαρμακευτικών φυτών, κτιρίων και ανθρώπων, έχουν αποκαλυφθεί πρώτη φορά έπειτα από αιώνες μέσω του προγράμματος ψηφιοποίησης των σιναϊτικών παλιμψήστων.
