Πενήντα χρόνια πορείας και δημιουργίας είναι δύσκολο να αποτυπωθούν είτε μέσα σε μια συναυλία είτε μέσα από μια συνέντευξη. Ο Σταύρος Ξαρχάκος την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου, στο Ηρώδειο, παρουσιάζει σε αυτή τη βραδιά με τίτλο «Μάνα μου Ελλάς» τραγούδια από τη δισκογραφία του, τον κινηματογράφο, το θέατρο και την τηλεόραση, στιγμές που αγαπήθηκαν και σημάδεψαν τη μουσική της νεότερης Ελλάδας. Από το 1963 που έγραψε τη μουσική για την ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα φανάρια» ως την πρόσφατη παράσταση του «Νυν και αεί… Τσιτσάνης» η διαδρομή είναι μεγάλη. Ο ίδιος στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» τη χαρακτηρίζει σαν ένα θαλασσινό ταξίδι. «Με όλα τα απρόοπτα αυτής της διαδρομής» όπως σημειώνει. Μιας διαδρομής όμως από την οποία το κοινό του Ηρωδείου θέλει να πάρει την εικόνα της θάλασσας, το ελληνικό φως και τη μουσική.
Επειτα από 50 χρόνια παρουσίας στην ελληνική μουσική και το ελληνικό τραγούδι πώς θα περιγράφατε όλη αυτή τη διαδρομή σας;
«Θα σας απαντήσω μεταφορικά. Θεωρώ τη διαδρομή μου σαν ένα ταξίδι στη θάλασσα με όλα τα απρόοπτα της διαδρομής, σκοπέλους, υφάλους, φουρτούνες, μπουνάτσες, αλλά κυρίως τη γοητεία του ταξιδιού και με ό,τι συνεπάγεται αυτό το ταξίδι σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου πολλοί χαίρονται να πνίγουν τα παιδιά τους».
Είστε από τους συνθέτες εκείνους που έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα το ελληνικό τραγούδι και τη μουσική, από τα πρώτα κιόλας βήματά σας. Αυτό σας είχε ή σας έχει προσδώσει περισσότερο άγχος στη δουλειά σας όλα αυτά τα χρόνια;
«Καταρχήν η εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμένα μου δημιουργεί ένα αίσθημα μεγάλης ευθύνης σε ό,τι αφορά την ποιότητα της δουλειάς μου. Ομως η δουλειά μου αυτή καθεαυτή δεν με αγχώνει, αλλά οι συνθήκες της καθημερινότητας που επιβαρύνουν τη ζωή μου και επομένως με δυσκολεύουν στο να αφιερωθώ απερίσπαστος στο έργο μου».
Το έργο σας διαπνέεται από βαθύ λαϊκό αίσθημα. Χτυπά κατευθείαν στην καρδιά και την ψυχή. Αυτό να υποθέσω έχει να κάνει με τα βιώματά σας;
«Θα έλεγα από βαθύ αίσθημα ευθύνης για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τη βαριά κληρονομιά της χώρας μου. Οπως σε κάθε άνθρωπο, έτσι και σε εμένα τα βιώματά μου καθοδηγούν τις επιλογές μου».
«Μάνα μου Ελλάς» ο τίτλος της συναυλίας. Παραμένει τελικά μάνα η Ελλάς για όλους μας, ειδικά με όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια; ‘Η είμαστε μπροστά και μέσα σε έναν άλλο, διαφορετικού τύπου, εθνικό διχασμό;
«»Μάνα μου Ελλάς». Θεωρώ ότι είναι αναφορά στη μήτρα της κοινωνίας και όχι σε αυτούς που τη διχάζουν και την ταπεινώνουν. «Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» λοιπόν των παιδιών της είναι αυτά που δίχασαν και εξακολουθούν να διχάζουν την Ελλάδα «μάνα του καημού»».
Πώς αντιμετωπίζετε την κρίση που βιώνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια; Δεν εννοώ επί προσωπικού αλλά ως πολίτης και κυρίως ως άνθρωπος που έχετε περάσει από την πολιτική έχοντας ρόλους.
«Επισήμανση: νόμιζα ότι θα μπορούσα να έχω ρόλους, αλλά, όπως απεδείχθη, δεν ήταν εφικτό. Ως πολίτης εκτιμώ ότι η κρίση είναι βαθιά πολιτική και γι’ αυτό έγινε πολιτισμική. Επομένως η έξοδος από την κρίση προϋποθέτει την υπέρβαση των πολιτικών και των πολιτισμικών της αιτίων. Ο αλληθωρισμός ως προς τα αίτια της κρίσης είναι που την κάνει ένα εγγενές πρόβλημα της ελληνικής χώρας».
Ενώ είστε από τους ανθρώπους που δεν μιλούν συχνά, εν τούτοις δεν έχετε γυρίσει την πλάτη στην ενεργό πολιτική. Δεν βρίσκετε ότι υπάρχει μια αντίφαση; Ποιοι είναι οι λόγοι που σας οδηγούν σε αυτό;
«Η απάντηση θα μπορούσε να δοθεί μέσα από μια διδακτορική διατριβή. Με μια λέξη όμως σας καλώ να διερωτηθείτε γιατί το πολιτικό σύστημα γενικότερα δεν αντέχει τις ανεξάρτητες φωνές που θα λειτουργούσαν πέραν του συμφέροντος της κομματοκρατίας και, όπως λέει και ο φίλος καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης, και των «συγκατανευσιφάγων»».
Σε μια τέτοιου είδους εποχή ο καλλιτέχνης, ο δημιουργός, τι πρέπει να κάνει; Να βγει μπροστά με δηλώσεις ή να αφήσει να μιλήσει το έργο του;
«Να σας απαντήσω σιβυλλικά. Εν αρχή ην η σιωπή του λόγου. Και έπεται ο λόγος του ήχου!».
Τι θα ακούσουμε στο Ηρώδειο; Πώς έχετε στήσει και φανταστεί την παράσταση; Και επίσης τι θα θέλατε να πάρει ο κόσμος μαζί του φεύγοντας από αυτήν;
«Εχω επιλέξει αντιπροσωπευτικά τραγούδια από την πορεία των 50 και πλέον χρόνων από τον κινηματογράφο, το θέατρο, την τηλεόραση και τη δισκογραφία. Τα τραγούδια αυτά παραπέμπουν σε εικόνες, σε πρόσωπα, σε κείμενα και σε πάθη μιας ατελείωτης Μεγάλης Εβδομάδας του ελληνικού λαού. Συνταξιδιώτες μου σε αυτή τη συναυλία θα είναι η Ηρώ Σαΐα, μόνιμη συνεργάτις μου τα τελευταία χρόνια, ο Ζαχαρίας Καρούνης, με τον οποίο συνεργάστηκα στις παραστάσεις «Αμάν Αμήν» και «Το μεγάλο μας τσίρκο», και ο Νεοκλής Νεοφυτίδης. Θέλησα να συνεργαστώ με νέους ερμηνευτές έχοντας κατά νου όχι να τους αλλάξω, αλλά να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους και να τους εμπνεύσω ώστε να αποτελέσουν τη γέφυρα που θα επικοινωνήσει το παρελθόν με το μέλλον. Ο κόσμος φεύγοντας θα ήθελα να πάρει μαζί του την εικόνα της θάλασσας, το ελληνικό φως και τη μουσική. Αυτά φέρνουν τις ελπίδες. Χρέος μας είναι τις ελπίδες να τις επενδύσουμε με φαντασία και με όνειρα που θα τα κάνουμε πράξη για να ξαναβρούμε την πατρίδα που χάσαμε».
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
«Εκτιμώ την αισιοδοξία σας…».
πότε & πού:
«Μάνα μου Ελλάς», Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου, Ηρώδειο, ώρα έναρξης: 21.00. Τραγουδούν: Ηρώ Σαΐα, Ζαχαρίας Καρούνης. Εισιτήρια προπωλούνται από τα καταστήματα «Public», «Παπασωτηρίου», «Ιανός» και «Seven Spots» και διαδικτυακά από το viva.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
