Με την περιοδική έκθεση «Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης», η οποία εγκαινιάζεται την Παρασκευή 20 Ιουνίου στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης στο Ηράκλειο, στη γενέτειρα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, αρχίζουν οι εορτασμοί για το 2014-Έτος Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, αφιερωμένο στα 400 χρόνια από τον θάνατο του κρητικού ζωγράφου.
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, που διακρίθηκε ως ζωγράφος του βενετσιάνικου Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο), στην εποχή της ακμής της Κρητικής Σχολής της ζωγραφικής, έφυγε το 1567 για τη Βενετία, όπου συμμετείχε στο εργαστήριο του Τισιανού. Το 1570 μετακινείται στη Ρώμη, όπου μένει τουλάχιστον μέχρι το 1573. Το 1577 εγκαθίσταται στο Τολέδο, όπου και παραμένει ως το τέλος της ζωής του και δημιουργεί τα σημαντικότερα έργα του.
Η έκθεση του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης είναι αφιερωμένη στην ιταλική περίοδο του καλλιτέχνη. Mε επίκεντρο τους δύο πίνακές του που εκτίθενται μόνιμα στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, την «Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά» (1570 περίπου, ανήκει στα Ιδρύματα Ανδρέα & Μαρίας Καλοκαιρινού) και την «Βάπτιση του Χριστού» (περίπου 1569, ανήκει στον Δήμο Ηρακλείου), αναπλάθεται ο ευρύτερος καλλιτεχνικός περίγυρος.
Εκτίθενται σχετικά έργα από την κρητική αγιογραφία του 16ου αιώνα αλλά και έργα δυτικών καλλιτεχνών με παρόμοια θεματολογία. Παράλληλα, αναπλάθεται και ο ανθρώπινος περίγυρος γύρω από τον Θεοτοκόπουλο, οι επιφανείς υποστηρικτές του, και οι σημαντικοί καλλιτέχνες με τους οποίους συνδέθηκε κατά την παραμονή του στην Ιταλία.
Τα ιστορικά πρόσωπα που παρουσιάζονται στην έκθεση είναι ο ισχυρός καρδινάλιος Alessandro Farnese, στο παλάτι του οποίου στη Ρώμη φιλοξενήθηκε ο Greco επί δύο χρόνια, ο βιβλιοθηκάριός του Fulvio Orsini και ο διάσημος μινιατουρίστας Giulio Clovio, που σε επιστολή του προς τον καρδινάλιο Farnese χαρακτήριζε τον Θεοτοκόπουλο «σπάνια περίπτωση για τη ζωγραφική».
Στην έκθεση παρουσιάζονται σημαντικά έργα, ζωγραφικά και χαρακτικά, από ξένα και ελληνικά μουσεία και ιδιωτικές συλλογές: Galleria Uffizi (Φλωρεντία), Pinacoteca Vaticana (Ρώμη), Münchner Stadtmuseum (Μόναχο), Kupferstichkabinett (Βερολίνο), Istituto Nazionale per la Grafica (Ρώμη), Μουσείο Μπενάκη, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης, Συλλογή Μαριάννας Λάτση. Ανάμεσα τους πρόκειται να εκτεθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα «Η Προσκύνηση των Ποιμένων» του Greco από το Agnes Etherington Art Center (Kingston, Ontario, Καναδάς), η «Προσωπογραφία του Giulio Clovio» της Sofonisba Anguissola από τη συλλογή Malgeri-Zeri (Ρώμη), καθώς και μια «Προσωπογραφία» του Fulvio Orsini, αγνώστου καλλιτέχνη, από τις Συλλογές του Μουσείου Uffizi (Φλωρεντία). Πλούσιο αρχειακό υλικό, βιβλία και ντοκουμέντα ολοκληρώνουν την έκθεση.
Την έκθεση επιμελήθηκε ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Χατζηνικολάου και σχεδίασαν η αρχιτέκτων μουσειολόγος Λένα Κατσανίκα–Στεφάνου και η αρχιτέκτων Αλεξάνδρα Σαγιά. Την προετοιμασία της έκθεσης στο Ιστορικό Μουσείο συντόνισε η διευθύντριά του κυρία Εύα Γραμματικάκη.
Τα εγκαίνια της έκθεσης στο Ιστορικό Μουσείο θα γίνουν την Παρασκευή 20 Ιουνίου, στις 8.00 μ.μ., από την πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του έτους Greco 2014 Λίνα Μενδώνη, γενική γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, παρουσία του πρέσβη της Ισπανίας στην Ελλάδα Alfonso Lucini Mateo.
Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 21 Ιουνίου ως τις 25 Οκτωβρίου και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στην Αθήνα, όπου θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς, από 20 Νοεμβρίου 2014 ως 1 Μαρτίου 2015.
Με την ευκαιρία της έκθεσης, θα πραγματοποιηθούν στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης την Παρασκευή 20 Ιουνίου και τα εγκαίνια της ανακαινισμένης «Αίθουσας Ανδρέα Γ. Καλοκαιρινού». Αφιερωμένη στον Ανδρέα Γ. Καλοκαιρινό, στις πρωτοβουλίες του οποίου οφείλεται η ίδρυση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και του ίδιου του Μουσείου, η αίθουσα προσφέρει στον επισκέπτη την πρώτη επαφή με την τοπική ιστορία των τελευταίων 17 αιώνων και τον προετοιμάζει για τους υπόλοιπους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου.
Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο «Δ. Θεοτοκόπουλος: τα χρόνια στην Κρήτη»
Παράλληλα με την έκθεση, διεξάγεται στο Ηράκλειο Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα «Δ. Θεοτοκόπουλος: τα χρόνια στην Κρήτη», στο οποίο θα παρουσιαστούν πλευρές της λιγότερο διερευνημένης περιόδου της πρώτης διαμόρφωσης και της δραστηριότητας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην ενετική Candia, στο πλαίσιο της μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου και στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, στο Ηράκλειο, από το Σάββατο 21 ως και τη Δευτέρα 23 Ιουνίου.
Συμμετέχουν μελετητές του Ελ Γκρέκο από την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Τσεχία, την Ιαπωνία, την Κύπρο και την Ελλάδα. Την επιστημονική επιτροπή του Συμποσίου αποτελούν οι Νίκος Χατζηνικολάου, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μαρία Κωνσταντουδάκη, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Παναγιώτης Ιωάννου, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Δείτε στην ιστοσελίδα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, www.historical-museum.gr το αναλυτικό πρόγραμμα του συμποσίου. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Το συνέδριο θα μεταδίδεται σε live streaming από την ιστοσελίδα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, με τη φροντίδα του Κέντρου Επικοινωνιών και Δικτύων του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Για το διήμερο Σάββατο 21 Ιουνίου και Κυριακή 22 Ιουνίου το ωράριο λειτουργίας του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης θα είναι: Σάββατο 9.00 π.μ.-9.00 μ.μ. και Κυριακή 10.00 πμ. ως 8.00 μ.μ.
