Στο Συμβούλιο των υπουργών Πολιτισμού και Αθλητισμού των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο συνήλθε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες και στο οποίο προήδρευσε ο έλληνας υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Πάνος Παναγιωτόπουλος, ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις για την πολιτιστική κληρονομιά και τους αθλητικούς θεσμούς.
Στο Συμβούλιο, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανεδείχθη ο ρόλος της πολιτιστικής κληρονομιάς ως στρατηγικού πόρου και εργαλείου για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των ευρωπαϊκών κρατών, όπως επίσης και ως σημαντική παράμετρος για την ενίσχυση της κοινωνικής τους συνοχής.
Συζητήθηκε επίσης το επόμενο Πρόγραμμα Εργασιών για τον πολιτισμό μετά το 2014 το οποίο παρουσίασε ο ιταλός υπουργός κ. Ντάριο Φραντσεσκίνι και το οποίο θα καταρτισθεί υπό την ιταλική προεδρία της ΕΕ. Ύστερα από την αξιολόγηση του υπάρχοντος Προγράμματος, το οποίο ολοκληρώθηκε από την ελληνική προεδρία, οι υπουργοί των ευρωπαϊκών κρατών αναφέρθηκαν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα, σε μια περίοδο κρίσης, η πολιτιστική πολιτική.
Τα νέα μοντέλα χρηματοδότησης του πολιτισμού, συμφώνησαν οι υπουργοί, πρέπει να οργανωθούν με συνέργειες δημόσιων και ιδιωτικών φορέων ενώ είναι ανάγκη να ενθαρρυνθεί η πρόσβαση στο πολιτιστικό περιεχόμενο με τη βοήθεια της νέας ψηφιακής τεχνολογίας.
Σε ιδιαίτερη συνάντησή τους στο περιθώριο του Συμβουλίου, ο κ. Παναγιωτόπουλος συζήτησε με τον Ιταλό ομόλογό του, τονίζοντας το σημαντικό ρόλο που έπαιξε ο ελληνικός και ο ρωμαϊκός πολιτισμός στο ευρωπαϊκό υπόβαθρο, ρόλο που αναδεικνύει και η έκθεση που εγκαινίασαν στη Ρώμη οι πρόεδροι της Ελληνικής και της Ιταλικής Δημοκρατίας κ.κ. Κάρολος Παπούλιας και Τζόρτζιο Ναπολιτάνο αντίστοιχα.
Αναφερόμενοι στο σημερινό πολιτικό και κοινωνικό τοπίο, οι δυο υπουργοί συμφώνησαν ότι το πλήθος των τουριστών που επισκέπτονται τις δυο χώρες κάθε χρόνο, πρέπει να ενθαρρύνεται να ανακαλύπτει τη βαθύτερη υπόσταση των δυο πολιτισμών.
Αναφερόμενος εξάλλου στις επικείμενες ευρωπαϊκές εκλογές, ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε: «Ο πολιτισμός είναι μια βαθύτατα πολιτική υπόθεση και είναι ο καλύτερος τρόπος για να απαντήσουμε στην επέλαση του λαϊκισμού και των άκρων, είτε αυτά εκφράζονται από την άκρα αριστερά, είτε από την άκρα δεξιά».
Απευθυνόμενος προς τους ομολόγους του της ΕΕ, ο έλληνας υπουργός επεσήμανε κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου: «Οι εκλογές της ερχόμενης Κυριακής είναι από τις πιο κρίσιμες στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και ένας από τους λόγους είναι η εκπροσώπηση σ’ αυτές και αντιευρωπαϊκών θέσεων. Ο πολιτισμός είναι ένα από τα όπλα που το ίδιο το ευρωπαϊκό παρελθόν μας παρέχει απέναντι σ’ αυτές τις θέσεις, τόσο για το παρόν, όσο και για το κοινό μας μέλλον».
Στη διάρκεια του Συμβουλίου, στο οποίο συμμετείχε και η Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟΑ κ. Λίνα Μενδώνη, ο κ. Παναγιωτόπουλος συνεχάρη την Επίτροπο Παιδείας, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας της ΕΕ κ. Ανδρούλλα Βασιλείου «για την εξαιρετικά σημαντική προσφορά της σε όλους τους τομείς στους οποίους έχει αφοσιωθεί».
Εις ό,τι αφορά το νομοθετικό έργο του Συμβουλίου, υπό την ελληνική προεδρία, ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Αναδιατύπωση της Οδηγίας 93/7/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με τον επαναπατρισμό των παρανόμως εξαχθέντων πολιτιστικών αγαθών από έδαφος κράτους μέλους.
Οι αλλαγές που εισήχθησαν συμβάλλουν στην ενίσχυση της ισχύουσας νομοθεσίας, με στόχο την προστασία, διαφύλαξη και ανάδειξη της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και θα βοηθήσουν στη διευκόλυνση των διαδικασιών για τον επαναπατρισμό των εθνικών θησαυρών.
Ολοκληρώθηκε, επίσης, η διαπραγμάτευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την απόφαση που αφορά στις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης, για την περίοδο 2020- 2033, επιτρέποντας την απρόσκοπτη συνέχεια του επιτυχημένου αυτού θεσμού.
Το Συμβούλιο υπουργών Πολιτισμού υιοθέτησε ομόφωνα την απόφαση για τον ορισμό του Λουγουάρντεν από τις Κάτω Χώρες ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2018, όπως και την απόφαση σχετικά με τις πρακτικές και διαδικαστικές ρυθμίσεις για τον ορισμό από το Συμβούλιο των τριών μελών της επιτροπής επιλογής και παρακολούθησης για τις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης, κατά τη χρονική περίοδο 2020-2033.
Οι υπουργοί Αθλητισμού των κρατών μελών υιοθέτησαν για πρώτη φορά συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ισότητα των φύλων στον αθλητισμό, που αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελληνική Προεδρία οργάνωσε τον περασμένο Μάρτιο στην Αθήνα ημερίδα με θέμα «Βία οφειλόμενη στο φύλο στον τομέα του αθλητισμού». Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να λειτουργήσουν μόνα τους σε αυτό το σημαντικό και ευαίσθητο τομέα. Γι’ αυτό, στα υιοθετηθέντα συμπεράσματα προτείνεται η ανάπτυξη σχεδίων δράσης και κωδίκων δεοντολογίας για την ισότητα των φύλων, καθώς και καταλλήλων μέτρων για τους αθλητές που έχουν υποστεί βία.
Επιπλέον, οι υπουργοί Αθλητισμού υιοθέτησαν το Ψήφισμα για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Εργασιών στον τομέα του αθλητισμού για τα επόμενα τρία έτη (2014- 2017). Διεξήχθη δημόσια συζήτηση των υπουργών, η οποία εστίασε στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα των μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ώστε, στο μελλοντικό Πρόγραμμα Εργασιών, να δοθεί προτεραιότητα στην ακεραιότητα στον αθλητισμό, στην οικονομική διάσταση του αθλητισμού και στη σχέση αθλητισμού και κοινωνίας.
Κατά τα λοιπά, έγινε ενημέρωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τρέχουσα κατάσταση των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη Διατλαντική Εταιρική Συνεργασία εμπορίου και επενδύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
«Η Αγιά Σοφιά έρμαιο πολιτικών και εκλογικών σκοπιμοτήτων»…
Ο κ. Πάνος Παναγιωτόπουλος αναφέρθηκε και στην απειλούμενη από στρατιωτικές συγκρούσεις και πολιτικές σκοπιμότητες πολιτιστική κληρονομιά.
«Η Ευρώπη είναι κοιτίδα πολιτισμού και ταυτόχρονα αποτελεί γέφυρα πολιτισμών με όλες τις χώρες του κόσμου. Γι’ αυτό, πάνω από όλα οφείλει να επιδεικνύει ενεργό ενδιαφέρον για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Πόσω μάλλον, όταν αυτή απειλείται σε περιοχές του πλανήτη που βρίσκονται πολύ κοντά στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
»Αναφέρομαι ενδεικτικά σε δυο πολύ επίκαιρα και χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το πρώτο αφορά σε χώρες της Μέσης Ανατολής, με πρώτη τη Συρία, όπου οι πολεμικές συγκρούσεις, που μαίνονται τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν προκαλέσει μόνο ανθρωπιστική καταστροφή, αλλά έχουν καταστρέψει ή απειλούν με καταστροφή σπουδαία μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους διαφορετικών περιόδων της ιστορίας της ανθρωπότητας.
»Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τον ιστορικό ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, που, από όσα λέγονται από χείλη κυβερνητικών επισήμων και από όσα γράφονται σε έγκυρα ΜΜΕ, προκύπτει ότι είναι στο στόχαστρο.
Δεν είναι δυνατόν μνημεία και αρχαιολογικοί τόποι που αποτελούν πολύτιμα στοιχεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς να γίνονται θύματα πολεμικών συγκρούσεων ή να μεταβάλλονται σε έρμαια πολιτικών και εκλογικών σκοπιμοτήτων.
»Παρ’ όλες τις κρίσεις που κατά καιρούς την ταλάνισαν, η Ευρώπη υπήρξε πάντοτε και παραμένει ένα προπύργιο αλληλεγγύης των πολιτισμών. Και η σύγχρονη θεσμική της έκφραση, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή την παράδοση μπορεί και πρέπει να την υπερασπιστεί και να τη συνεχίσει» σημείωσε ο έλληνας υπουργός.
Καταλήγοντας ο κ. Παναγιωτόπουλος πρότεινε στο Συμβούλιο να συγκροτηθεί ευρωπαϊκό task force για τα θέματα αυτά, που θα μπορεί να παρεμβαίνει σε περιστάσεις όπως αυτές που περιέγραψε.
